برگرفته از روزنامه همشهری، چهارشنبه 30 خرداد 1397
محمد درویش/ کارشناس محیط‌زیست
1- دوشنبه گذشته، یک اتفاق مهم و امیدبخش رخ داد و از چالشی جهانی رونمایی شد که هدفش دستیابی به ۳۰درصد از مجموع راه‌حل‌هایی است که می‌تواند تا سال۲۰۳۰، زمین را از شر خطراتی چون جنگل‌خواری، گرسنگی و تخریب سرزمین نجات دهد. این چالش، بخشی از برنامه‌های اجلاس جهانی اقلیم است که توسط صندوق جهانی طبیعت و با همراهی ائتلاف گسترده‌ای از گروداران- ذی‌نفعان - اعلام موجودیت کرد.
2- قرار است اجلاس جهانی اقلیم از ١٢ تا ۱۴ سپتامبر ۲۰۱۸ در سانفرانسیسکو برگزار شود. این اجلاس، هزاران نفر از سراسر دنیا را گردهم می‌آورد تا خواسته‌ها و هدف‌ها را به سطح بالاتری منتقل و موقعیتی ایجاد کند برای ارج نهادن به دستاوردهای برجسته کشورها، مناطق، شهرها، کمپانی‌ها، سرمایه‌گذاران و کنشگران محیط‌زیستی در زمینه بهبود عملکردهای اقلیمی و نیز سرعت بخشیدن به تعهدها و اقدامات جسورانه جدید.
3- مولفه‌هایی چون سازوکار تولید غذا در جهان، مدیریت ناپایدار جنگل‌ها، لکنت‌های موجود در توسعه زیرساخت‌ها و دیگر فعالیت‌ها در ارتباط با استفاده از زمین، یک دلیل عمده برای تشدید روند شتابناک و نگران‌کننده تغییرات اقلیمی است؛ مولفه‌هایی که در مجموع، میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای را بیشتر از آنچه همه خودروها، کامیون‌ها، قطارها، هواپیماها و کشتی‌های موجود در دنیا در یک سال تولید می‌کنند، افزایش می‌دهد. جنگل‌ها، مراتع و دیگر زیستگاه‌ها کربن را از نیوار- اتمسفر- جذب می‌کنند، اما زمانی که از بین می‌روند، کربن را آزاد می‌کنند و ظرفیت جذب دوباره آنها کاهش پیدا می‌کند. در خاک و در بوم سازگان‌های سالم، کربن یک جزء سازنده زندگی است، در نیوار اما موجب گرم شدن سیاره.
4- مانوئل پولگار ویدال، رئیس بخش تغییرات اقلیم و انرژی از صندوق جهانی طبیعت، می‌گوید: «برای مهار تغییرات اقلیم، ما باید دومین منبع انتشار گازهای گلخانه‌ای را نشانه بگیریم؛ استفاده از زمین با اقدامات واقعی. واحدهای اقتصادی و رهبران محلی می‌توانند دولت‌های ملی را تشویق به کاهش شدیدتر انتشار کربن از طریق همه منابع قابل دسترس، ازجمله درختان، علفزارها و خاک کنند.»
5- صاحبان مشاغل، حکومت‌ها و آژانس‌های محلی، سازمان‌های چند جانبه، پژوهشگران و دیگر سهامداران، همه می‌توانند با اقدامات واقعی با این چالش روبه‌رو شوند؛ کافی است متعهدانه مصرف کنند و مانع دور ریختن خوراک شوند، فرایندی که می‌تواند تا 50درصد از میزان هدررفت غذا در جهان بکاهد؛ هدررفتی که میزان آن هم‌اکنون از مرز 3/1میلیارد تن در سال هم عبور کرده است! بدین‌ترتیب، می‌توان تا یک گیگاتُن کربن را سالانه در جنگل‌ها و دیگر زمین‌های طبیعی و زیرکشت ترسیب کرد.
6- از آنجا که مردم بومی از مؤثرترین پاسداران زیستگاه‌های طبیعی به‌شمار می‌روند و با ازدست‌رفتن یا تنزل کیفیت جنگل‌ها و رودخانه‌ها بیشترین آسیب را می‌بینند، جلب و حمایت از حقوق مالکیت زمین برای آنها در رسیدن به هدف‌های چالش ٣٠x٣٠ ضروری است. کاندیدو مِزووا، رهبر یکی از قبایل مردمان بومی پاناما و دبیر روابط بین‌الملل در اتحاد مسئول اداره مناطق عمده جنگلی آمریکای میانه می‌گوید: «کوشش‌های بزرگ اما قدرناشناخته‌ای که مردم بومی برای حمایت از مناطق جنگلی وسیع در دنیا انجام می‌دهند، راه‌حل عمده حل مشکلات اقلیمی است. دولت‌ها و بخش‌های خصوصی باید از روش ما برای توسعه پایدار استقبال کنند، با ما در برنامه‌ریزی شریک شوند و به ما اجازه سهیم شدن در آبادانی و رفاهی را بدهند که از آن ناشی می‌شود.»
7- خواننده عزیز روزنامه همشهری! در طول چندسال اخیر، کنشگران و جامعه محلی در ایران هم دستاوردهای قابل‌توجهی در این مهم به‌دست آورده که امیدوارم، دولت زمینه حضور ایشان را در چنین اجلاس‌های مهم و بین‌المللی فراهم کند. تجربه «سه‌شنبه‌های بدون خودرو»، «مدارس طبیعت»، و شیوه‌های معیشت پایدار توأم با حفاظت در دیزباد بالا، منصورآباد رفسنجان و پاقلات لامرد، می‌تواند آشکارا نگاه به ایران را در مسیر پیشبرد اهداف پاریس، نزد افکار عمومی تغییر دهد.