کتاب‌

معرفی کتاب «نامه‌ نامور»

برگرفته از تارنمای دکتر محمد علی اسلامی ندوشن

عنوان:نامه‌ نامور 

 

خلاصه: شاهنامه‌ کتاب‌ اوّل‌ ایران‌ است‌. چون‌ برای‌ هر کسی‌ این‌ فرصت‌ نیست‌ که‌ سراپای‌ این‌ اثر عظیم‌ را بخواند، گزیده‌ای‌ از آن‌ تهیّه‌ شده‌ است‌.

در پیشگفتار کتاب‌ آمده‌ است‌:
- «گمان‌ نمی‌کنم‌ که‌ کتابی‌ در زبان‌ دیگری‌ یافت‌ شود که‌ بیش‌ از هزار سال‌ از عمر سرودنش‌ گذشته‌، و با این‌ حال‌ برای‌ مردمش‌ قابل‌ دریافت‌ باشد، آنگونه‌ که‌ شاهنامه‌ برای‌ فارسی‌ زبان‌ هست‌. کتابی‌ به‌ این‌ حد کهن‌، و بدین‌ پایه‌ نو، که‌ قهرمانهایش‌ از هر زنده‌ای‌ زنده‌تر می‌نمایند، آیا نباید گفت‌ که‌ روح‌ ایران‌ را در خود به‌ امانت‌ دارد، و این‌ دو، یعنی‌ شاهنامه‌ و روح‌ ایران‌، از هم‌ جدائی‌ناپذیر شده‌اند؟»
- «اگر شاهنامه‌ خلل‌ناپذیر است‌، برای‌ آن‌ است‌ که‌ در آن‌ زندگیِ گذرا و موجود، با نوعی‌ حیات‌ آرمانی‌ و برتر، نوعی‌ اکسیر زوال‌ناپذیر، پیوند می‌خورد.»

- «در این‌ کتاب‌، هیچ‌ گاه‌ فوران‌ زندگی‌ از برابر چشم‌ دور نمی‌شود. همه‌ چیز جوشان‌ و رویان‌ است‌، مرگ‌ نیز به‌ خواب‌ رفتن‌ است‌. با این‌ تعبیر: «نه‌ جنبید هرگز، نه‌ بیدار گشت‌!»
- «زن‌ و مرد و دوست‌ و دشمن‌، ایرانی‌ و انیرانی‌، همگی‌ حقّ زندگی‌ را ادا می‌کنند و چون‌ «گاه‌ گذشتن‌ شد» به‌ آرامی‌ می‌گذرند، چنانکه‌ گوئی‌ به‌ زندگی‌ دیگر می‌خرامند.»
- «هر شاهکار جهانی‌ بخشی‌ از کشش‌ و کوشش‌ نوع‌ بشر را در خود جای‌ داده‌ است‌. از نوع‌ جنگ‌ ، زندگی‌ و مرگ‌ ، عشق‌ ، خوشبختی‌ و تیره‌ روزی‌ ، نابکاری‌ و بزرگ‌منشی‌ ، افسانه‌ و تاریخ‌ و غیره‌... شاهنامه‌ کتابی‌ است‌ که‌ همهٔ‌ اینها را به‌ رفیع‌ترین‌ زبان‌ در خود جمع‌ دارد، و اگر به‌ فرض‌، ملّتی‌ همین‌ امروز هم‌ می‌خواست‌ که‌ روال‌ زندگی‌ خود را برحسب‌ جهان‌بینی‌ و آموزش‌ یک‌ کتاب‌ طرح‌ریزی‌ کند، گمان‌ می‌کنم‌ که‌ جامع‌ترین‌ دستورنامه‌ای‌ که‌ برای‌ انتخاب‌ شایسته‌ترین‌ زندگی‌ ممکن‌ بر روی‌ خاک‌ می‌یافت‌، شاهنامه‌ بود.»

-- «می‌توان‌ اطمینان‌ داشت‌ که‌ در «نامهٔ‌ نامور» همهٔ‌ بخش‌های‌ برجستهٔ‌ شاهنامه‌ گنجانده‌ شده‌ است‌، و این‌ کوشش‌ بوده‌ است‌ که‌ از جوهر و جان‌ آن‌ چیزی‌ از آن‌ برکنار نماند.»
سخن‌ چون‌ برابر شود با خرد روان‌ سراینده‌ رامش‌ برد
باآنکه‌ سهم‌ من‌ در آن‌ کمترین‌ بوده‌ است‌، و هرچه‌ هست‌ و نیست‌ سخن‌ فردوسی‌ است‌، بااین‌ حال‌، «نامهٔ‌ نامور» را درخشان‌ترین‌ کاری‌ می‌دانم‌ که‌ بر آن‌ اهتمام‌ ورزیده‌ام‌. به‌ همراه‌ «باغ‌ سبز عشق‌»، (گزیدهٔ‌ مثنوی‌) - که‌ حماسهٔ‌ ایران‌ بعد از اسلام‌ است‌ - دو شاهکار با هیئتی‌ باریک‌ شده‌، ولی‌ نه‌ کمتر دلارا، به‌ خوانندهٔ‌ فارسی‌ زبان‌ عرضه‌ می‌شوند، دو کتابی‌ که‌ باید در خانهٔ‌ هر ایرانی‌ باشند.

(چاپ‌ سوم‌، نشر قطره‌)

پیشگفتار
دروهٔ‌ اساطیری‌ و داستانی‌
درآمد کتاب‌
نخستین‌ پادشاهان‌ از کیومرث‌ تا جمشید
ضحّاک‌، کاوه‌، فریدون‌ و پسران‌
زال‌ و رودابه‌
از نوذر تا کاووس‌
ماجراهای‌ کاووس‌ شاه‌
داستان‌ رستم‌ و سهراب‌
داستان‌ سیاوش‌
پادشاهی‌ کیخسرو
داستان‌ فرود سیاوش‌
هنگامهٔ‌ هماون‌، نبرد رستم‌ با کاووس‌
اشکبوس‌ و خاقان‌ چین‌
داستان‌ بیژن‌ و منیژه‌
دنبالهٔ‌ نبرد کین‌ خواهی‌
جنگ‌ بزرگ‌ کیخسرو با افراسیاب‌
گشتاسب‌ و ظهور زرتشت‌
داستان‌ رستم‌ و اسفندیار
پایان‌ کار رستم‌ و ویرانی‌ سیستان‌
دورهٔ‌ تاریخی‌
اردشیر بابکان‌
شهریاری‌ شاپور
از شاپور ذوالاکتاف‌ تا بهرام‌ گور
پادشاهی‌ بهرام‌ گور
از یزدگرد تا نوشیروان‌
خسرو انوشیروان‌
هرمز، بهرام‌ چوبینه‌، پرویز
داستان‌ خسرو با شیرین‌
از شیرویه‌ تا یزدگرد
پادشاهی‌ یزدگرد و پایان‌ کار