کوروش بزرگ

همایش کورش هخامنشی و ذوالقرنین برگزار شد

زینب کلانتری

ایران زمین همواره مهد پرورش افراد برجسته در طول تاریخ بوده است. اندیشمندان،عالمان و حاکمانی که بیش از دیگر ملت‌ها هویت فرهنگی را برای آیندگان ارمغان آورده اند. کورش هخامنشی از جمله افرادیست که نماد خرد اندیشی و پاک سرشتی وبه تعبیری ذوالقرنین در این مرزو بوم بشمار می‌رود.
بنابراین برای تجلیل از مقام این بزرگ مرد همایشی از طرف مرکز دایره‌المعارف بزرگ اسلامی با عنوان کورش هخامنشی و ذوالقرنین برگزار گردید.
این همایش ششم خرداد ماه با حضور اندیشمندان وصاحب نظران  در این حوزه وبا سخنرانی آقای سید کاظم موسوی بجنوردی ریاست سازمان دایره المعارف بزرگ اسلامی آغاز بکار کرد.

آقای سید کاظم موسوی  بجنوردی ضمن معرفی مرکز پزوهش های ایرانی-اسلامی، هدف از برگزاری چنین نشستها را ایجاد پل مستحکم بین فرهنگ ملی و فرهنگ اسلامی  دانست و افزود اگر با این  نگرش بنگریم که کورش بنیان گزار فرهنگ و تمدن  ایران باستان بوده  درمی‌یابیم ایرانیان با زمینه‌ی قبلی اسلام را پذیرفته‌اند.

در ادامه از مهمان افتخاری جمع آقای دکتر محمد ابراهیم باستانی پاریزی مترجم کتاب  کورش کبیر  و ذوالقرنین دعوت بعمل امد  و ایشان با اشاره به نویسنده کتاب استاد ابوکلام ازاد گفت: این کتاب درسال هزارسیصد و سی برای اولین باردرایران به زبان فارسی ترجمه شده است . درمتن کتاب به نقل ازمرحوم آیت الله طباطبایی به تشابهات میان کورش و ذولقرنین قرآن اشاره شده است.
دکترمصطفی محقق داماد پژوهشگر در زمینه حقوق بشر  با اشاره به اینکه کورش دارای منشی آزادیخواه بوده با ظلم وستم مقابله کرده است تاکید کرد: در قرآن کریم از شخصی بعنوان ذوالقرنین نام برده شده که پیغمبر نبوده ولی یکتا پرست است و روحیه او با جنگ و ستیز و برده داری سازگار نیست که این نشانه ها در کورش کبیر نمایان است.

نشست اول

دکتر فتح اله مجتبایی با توجه به ذوالقرنین درمنابع یهودی گفت: قرآن مجیدآیات 83 تا 97 سوره کهف به یکی ازاساطیر صاحب درگاه الهی اشاره دارد که از هویت زمان ومکان ذوالقرنین نامی برده نشده است. داستان ذوالقرنين به گونه اي كه در قرآن كريم آمده كلاً جواب پرسشهايي است كه از جانب قوم یهود نقل گردیده است.
دکتر عنایت الله رضا درخصوص تاسیس دولت هخامنشی به این موضوع اشاره کرد که در سال 553 تا 547 پیش از میلاد با حمله کورش به آسیای صغیر زمینه گسترش دولت هخامنشی فراهم شد. کورش فرزند کمبوجیه اول از خاندان هخامنش پادشاهی پارس و انشان را برعهد داشته  که همیشه خواستار وحدت همگانی بوده است.
سپس دکتر حسن رضایی باغ بیدی در زمینه منشا و منبع نام کورش سخنرانی کرد و افزود : کهن‌ترین دیدگاه درباره معنی وازه کورش در اثار کنزیاس و پلوتارخ  خورشید است اما در سالهای اخیر ایرانشناسان و زبانشناسان هند و اروپایی نام کورش را «خوارکننده دشمن در مناظره» معنی میکنند.
دکتر عبد المجید ارفعی با قرائت و ترجمه بخشهایی از استوانه کورش به نشست اول پایان داد.
«من كوروش شاه جهان شاه بزرگ شاه نيرومند شاه بابل شاه سومر و اكد شاه چهارگوشه جهان پسر كمبوجيه شاه بزرگ شاه انشان نوه كوروش شاه بزرگ شاه انشان نبيره چيش‌پيش شاه بزرگ شاه انشان از تخمه پادشاهي‌اي حائودانه».

نشست دوم

 دکتر سید صادق سجادی در زمینه ذوالقرنین و کورش کبیر در منابع اسلامی با بیان اینکه ذوالقرنین در مبانی قرآن فردی یکتا پرست ودرست کار بوده گفت: با توجه به آیات قرآنی نقوش کشف شده کورش کبیر همان ذوالقرنین است اما بعضی از ادیان ومفسران او را مردی یونانی وسریانی می دانند وگروهی خضر نبی را ذوالقرنین می نامند. ذوالقرنین به معنی قوچ با شاخ که نماد پارت ها وپارس ها است دلیلی روشن برای اثبات این موضوع به کورش هخامنشی است.
دکتر روزبه زرین‌کوب مدرس تاریخ باستان کورش کبیر را در منابع یونان جستجو کرد واظهار داشت: به هنگام تصرف کورش درسرزمین های سارد و لیدی تعداد زیادی ازیونانیان بر صدد آمدند با این شهریار هخامنش و نحوه حکومت او آشنا شوند. افلاطون در رساله قوانین کتاب سوم از دوران فرمان روایی کورش به عنوان اثر طلایی و آبادانی ایران یاد می کند. اتحاد وهمبستگی که در روح وروان کورش وجود داشته سبب جاودانگی وی در قلب تاریخ شده است.
دکتر محمد جعفری دهقی مدیر امور فرهنگ و زبان باستانی دانشگاه تهران با ارائه گزارشی از اسطوره شناسی و ارتباط ان با ذوالقرنین اظهار داشت: دامنه لشکرکشی ذوالقرنین از مشرق تا مغرب و ایجاد حائل دربرابر تجاوزات یأجوج و مأجوج و همچنین معنای وازه ذوالقرنین مبنی بر صاحب دو سلطنت که مربوط به فرمانروایی فردی دادگر و نیکوکار است به کورش هخامنشی اشاره دارد. که در سنت انتصاب ذوالقرنین به کورش دو دیدگاه وجود دارد که یکی مربوط به جامعه ایرانی و دیگری منابع غیر ایرانی  است که صحت آن‌ها تائید نشده است.
آقای عسگر بهرامی درارتباط با مبحث استوانه کورش وتاریخچه کشف ان به هرمز رسام اشاره کرد که درسال 1879 درمیان کاوشهای این باستان شناس انگلیسی استوانه‌ای از گل پخته با نشانه‌هایی از خط میخی کشف شده که از اهمیت وارزش تاریخی وفرهنگی قابل توجهی برخوردار است.

نشست سوم

دکتراحمد پاکتچی درخصوص آشنایی با شخصیت کورش در منابع اسلامی و آقای شهرام خداوردیان در رابطه با مجمع البحرین وجوب وامکان تاملات فلسفی و تاویلی بر اسطوره ی ذوالقرنین سخنرانی کرد.
خانم رضوان مساح در زمینه ذوالقرنین ها گزارشی ارائه کرد مبنی بر اینکه لقب ذوالقرنین درتاریخ به بیست و دو نفر نسبت داده شده است.که داریوش اول و سوم هخامنشی و عبداله ضحاک و فریدون پادشاه پنجم پیشدادیان و مرزبان ابن یونانی و اسکندر رومی و... از جمله افرادی هستند که به این نام شهرت داشته اند.
 در نهایت دکتر علی غضنفری به مدیریت هوشمند و رابطه آن با قوانین کورش هخامنشی اشاره کرد. و همچنین افزود قوانینی که کورش کبیر در دو هزار پانصد سال پیش برای برقراری عدالت  وضع کرده است امروز مورد توجه قانونگذاران شده است. داشتن اخلاق حرفه ای. آموزش و پدید آوردن بینش نوین. داشتن روحیه انتقاد پذیری و رفتار منطقی در برابر آن . مشترک اندیشی  و اعتماد سازی از جمله دیدگاه های است کورش به ان اشاره دارد.
این همایش که تا ساعت 7 شب به طول انجامید با نمایش فیلم شکوه ایران به کار خود خاتمه داد.