برگرفته شده از کتاب میراث عرفانی ایران- دفتر روشنایی/محمد رضا شفیعی کدکنی
با یزید بسطامی از عارفان بزرگ ایران و اسلام که در سده ی دوم و سوم هجری می زیسته است. بایزید در یک خانواده ی زرتشتی بسطام که تازه به اسلام گراییده بودند زاده شد و جز در موارد اندک، همه ی عمر در بسطام زیست و در همین شهر درگذشت و آرامگاه او از همان روزگار درگذشتش ، همواره زیارتگاه اهل حال بوده و اکنون نیز هست.
هم به دلیل تقدم زمانی و هم به دلیل جسارت روحی و پیشاهنگ بودن در عرصه ی تجارب روحی مرتبط با الاهیات عرفانی، بایزید در میان عارفان اسلام و ایران جایگاهی داردکه بی گمان در طول قرون و اعصار منحصر به فرد باقی مانده است. همه ی عارفان عصر او، همانند ذوالنون مصری و سهل بن عبدالله تستری و یحیی بن معاذ رازی و احمد بن خضرویه ی بلخی به عظمت مقام او اعتراف داشته اند و پس از مرگش همه ی بزرگان، همانند جنید و شبلی تا ابوالحسن خرقانی و ابوسعید ابوالخیر تا محمد غزالی و عین القضات و عطار تا شمس تبریزی و جلال الدین مولوی، همه و همه از شیفتگان او بوده اند. در تمام متون عرفانی نام او با احترامی ويژه همواره، تکرار شده است. و مزارش در طول تاریخ یکی از زیارتگاه های خداوندان معنی و اصحاب حال بوده است.
عکس از: مجتبا عالیخانی