برگرفته از نشریه وطن یولی شماره 14 - رویه 7
میلاد مطیع قوانین *
در زمان‌های پارینه داریوش در نیایش معروف خود از خداوند می‌خواهد که ایران را از دروغ، دشمن و خشکسالی در امان دارد. در فرهنگ اسلامی نیز دروغ گویی مذموم است اما امروزه تمسک به هر دستاویزی برای راستین نشان دادن ادعاها مجاز شمرده می شود برخی دیدگاه‌های سیاسی اساساً از دروغ تغذیه می کنند و با دروغ پیش می روند و البته سرانجام دیر یا زود در آوار دروغ مدفون می شوند.
در این میان ظاهراً دیوار دولت و وزارتخانه های دولتی از همه کوتاهتر است. چه پیش از انقلاب و چه پس از انقلاب دروغ بستن به دولت یکی از ابزارهای برخی از فعالان سیاسی بوده است هیچگاه هم کسی از این افراد نخواسته است ادعاهای خود را ثابت کنند و دولت و نمایندگان آن نیز در بند اعاده حیثت از خود نبوده اند.این عده به شکل زیرکانه ای ادعاهایی سراپا کذب را مطرح و شایع می کنند و بار اثبات یا انکار آن را بر عهده دولت می گذارند.
یکی از دروغ هایی که معمولا به دولت ایران بسته می شود و در چند سال گذشته در سطح آذربایجان رایج بوده و متاسفانه ابزاری در دست خیانت پیشه عده ای قومگراست، مبهم جلوه دادن بودجه اختصاصی از طرف دولت برای منطقه آذربایجان است. اوج این ادعاها در سال های پایانی دهه گذشته بود و طی آن گفته می شد: جمع کل بودجه آذربایجان شرقی، غربی و اردبیل از میران بودجه اصفهان کمتر است و به عبارتی کلی تر به دلیل آذری زبان بودن این منطقه بودجه آن ها به نفع استان های فارسی زبان کم می شود!
البته هر صاحب عقلی در نگاه نخست بر این ادعا می خندید ولی شایعه پراکن ها با آوردن شواهد غیرواقعی و سرتاپا دروغ همه را شگفت زده می کردند.سال بعد شایع کردند که استان های مرکزی ایران به شدت به سوی توسعه پیش می رود و با بودجه هایی بیکران دولتی تبدیل به بهشت برین شده اند و آذربایجان همچنان درجا می زند.
حال آنکه واقعیت خلاف این ادعاها بود. شایعه ها از سوی محافلی پراکنده می شد که همگان به دروغ و بی پایه بودن ادعاهایشان واقفیم ولی گناهکار اصلی مجامع رسمی و دولتی بودند که به موقع با شایعه پراکنان مواجهه نکردند.
اوج شایعات در مورد بودجه آذربایجان شرقی در سال 1380خورشیدی صورت گرفت (هر چند که این سناریو هر سال تکرار می شود). گفته شد که امسال بودجه آذربایجان شرقی بسیار ناچیز تعیین گردیده و بودجه استان اصفهان از سه استان آذربایجان شرقی و غربی و اردبیل بیشتر است!
در هر حالیکه دقیقاً در همان سال بودجه قابل توجهی برای عمران و آبادانی آذربایجان شرقی در نظر گرفته شده بود. اعتبار عمرانی اختصاص یافته به استان آذربایجان شرقی در سال 1380 طبق اطلاعات مرکز آمار ایران بیش از پنج و چهارده صدم درصد (5/14)اعتبارات عمرانی کل کشور بود. در همین سال بودجه عمرانی استان اصفهان: 4/40، کرمان :3/78 ،استان یزد: 1/49،استان سمنان:1/31، استان گلستان :2/53 ، استان بوشهر: 2/14 درصد از بودجه کل کشور بود. همانطور که به راحتی قابل مشاهده است بودجه آذربایجان شرقی نه تنها از استان اصفهان بیشتر بوده است بلکه از کل جمع بودجه سه استان فارسی زبان گلستان، یزد و سمنان هم بیشتر و یک و نیم برابر بیشتر از بودجه استان کرمان تعیین شده است. این در حالی است که استان اصفهان یکی از قطب های توریستی ایران به شمار می رود و دارای مساحتی بیشتر از آذربایجان شرقی است.
جالب آنکه بودجه استان تهران تنها سی و شش صدم درصد از استان بودجه آذربایجان شرقی بیشتر بود یعنی 5/55 درصد بودجه کل کشور. (مقایسه کنید با بودجه آذربایجان شرقی: 5/14) و در مقایسه بین این دو رقم فراموش نکنید که میزان جمعیت استان تهران (که شامل پایتخت و شهرهای حومه یعنی کرج، قزوین، اسلامشهر، شهریار... بود) حدود شش برابر جمعیت استان آذربایجانشرقی است.(1)
حال نسبت شایعه های محافل و نشریات ضدملی را با این واقعیت بسنجید و خود داوری کنید. وجه دیگر دروغ هایی که همان سال پراکنده می شد مبنی بود بر درصد بالای رفاه در استان های مرکزی ایران و درصد بالای فقر در آذربایجان شرقی! البته روشن نیست که چرا باید رفاه استان ما که معمولا بیشتر از جمع بودجه چند استان دیگر استان بسته می شود پایین باشد بار اثبات این گونه ادعاهای بی پایه با مدعیان است! با این حال با یک بررسی سرانگشتی هم می توان به درجه بی اساسی آن پی برد. طبق آمار رسمی و پژوهش های منتشر شده آذربایجان شرقی از نظر رفاه در سطح مطلوبی به سر می برد و برعکس استان هایی چون یزد و کرمان زیر خط فقر قرار دارند.(2) کارخانه های خودرو سازی، تراکتور سازی، پتروشیمی و پالایشگاه نفت و دانشگاه های دولتی، آزاد، غیرانتفاعی، سینما، مراکز بزرگ تفریحی موجود در مرکز استان مبین دروغ های بدخواهان ایران و عوام زدگی هواداران آنان است. هر چند هنوز شاخصه های توسعه در کشور ما با توجه به درآمد نفت و سایر درآمد بسیار پایین تر از حدانتظار است اما اگر محرومیتی نیز در کار باشد شامل کل کشور است و هنوز استان هایی چون خوزستان، کردستان، سیستان، خراسان، لرستان و... از منظر محرومیت های اقتصادی جزو محروم ترین استان های میهن ما هستند.
در واقع بدخواهان ایران و مردمان آن با اینگونه شایعه سازی های با شعور و آگاهی آذربایجانی ها شوخی دارند و در لباس دوست، با آن دشمن ترین اند. دریغ از آذربایجان که اینان مدعی و دلسوز آن شده اند! گویی این عده با خود عهد بسته اند که وظیفه ای جز خیانت و بدنامی برای آذربایجان نداشته باشند و به نام آذربایجان به بزرگان ایران هتک حرمت کنند و به نام آن ولی به کام استعمار نام آذربایجان را لکه دار کردند.
خداوند ایران را از دروغ،دشمن و خشکی ِ قنات های شعور و آگاهی نگه دارد.
* دانشجوی دانشگاه آزاد اسلامی تبریز
(1) ر.ک :مرکز آمار ایران، خلاصه آمارهای پایه ای استان در سال 1380، ص74
(2) برای نمونه می توانید به داده های عرضه شده در پژوهش های ”فقر و خط فقر در استان یزد“ و ”فقر و وضع اقتصادی خانوارها در استان مرکزی“ ،اطلاعات سیاسی- اقتصادی شماره های 235-236 سال 1386 رجوع کنید.