معرفی «فرهنگستان زبان و ادب فارسى»
رسانه: http://www.persianacademy.ir
نظر به اينكه زبان فارسى، زبان دوم عالم اسلام و كليد بخش عظيمى از ذخاير ارزشمند علمى و ادبى تمدن اسلامى، و خود از اركان هويّت فرهنگى ملت ايران است، و با توجه به اينكه بنابر اصل پانزدهم قانون اساسى جمهورى اسلامى ايران، زبان مذكور، زبان رسمى و مشترک ملت ايران است، به‌منظور حفظ سلامت و تقويت و گسترش اين زبان و تجهيز آن براى برآوردن نيازهاى روزافزون فرهنگى و علمى و فنى و رفع تشتّت و ايجاد هماهنگى در فعاليت‌هاى مراكز فرهنگى و پژوهشى در حوزۀ زبان و ادب فارسى و سازمان دادن به تبادل گسترده و پربار تجربه درزمينهٔ تحقيقات و مطالعات در اين حوزه و صرفه‌جويى در نيرو و استفادۀ صحيح از كارشناسان و پژوهشگران و ايجاد مرجعى معتبر و برخوردار از وجهه و حيثيت جهانى در ايران، شوراى عالى انقلاب فرهنگى اساسنامهٔ فرهنگستان زبان و ادب فارسى را در جلسه‌هاى 208 و 209، مورخ 26/10/68 و 24/11/68 به تصويب رساند. در بدو تأسيس فرهنگستان، شوراى عالى انقلاب فرهنگى، هفده تن از محققان و اديبان و صاحب‌نظران برجستهٔ زبان و ادب فارسى را انتخاب و براى صدور حكم عضويت در شوراى فرهنگستان به رياست جمهورى معرفى كرد. سرانجام نخستين جلسهٔ شوراى فرهنگستان در تاريخ 26/6/69 به دعوت وزارت فرهنگ و آموزش عالى (وزارت علوم، تحقيقات و فنّاورى امروز) در محل نهاد رياست جمهورى برگزار شد.
جمهورى اسلامى ايران در حال حاضر داراى چهار فرهنگستان است كه تحت نظارت هيئت امناى واحد، حوزه‌هاى مختلف علمى، ادبى و هنرى را ازنظر موضوعى پوشش مى‌دهند.
شوراى عالى انقلاب فرهنگى، در جلسهٔ 135 مورخ 15/10/1366 خود اساسنامهٔ فرهنگستان‌هاى علوم و علوم پزشكى جمهورى اسلامى ايران را تصويب كرد. اين دو فرهنگستان پس از تصويب اساسنامه‌ها در مجلس شوراى اسلامى تقريباً هم‌زمان با فرهنگستان زبان و ادب فارسى آغاز به فعاليت كردند.
همچنين، شوراى عالى انقلاب فرهنگى، در جلسهٔ 439 مورخ 25/2/1377، اساسنامهٔ فرهنگستان هنر را تصويب كرد و فرهنگستان هنر به‌عنوان چهارمين فرهنگستان جمهورى اسلامى ايران آغاز به كار كرد.
اعضاى منتخب اوليۀ شوراى فرهنگستان عبارت بودند از:
آقايان استاد احمد آرام، دكتر نصراللّه پورجوادى، دكتر حسن حبيبى، دكتر غلامعلى حداد عادل، استاد بهاءالدين خرمشاهى، دكتر محمد خوانسارى، دكتر محمدتقى دانش‌پژوه، دكتر على رواقى، دكتر سيّد جعفر شهيدى، دكتر حميد فرزام، دكتر فتح‌الله مجتبائى، دكتر مهدى محقق، استاد سيّد محمد محيط طباطبايى، استاد ابوالحسن نجفى، دكتر غلامحسين يوسفى، و خانم‌ها دكتر سيمين دانشور و دكتر طاهره صفارزاده.
البته از اين منتخبان سه نفر شامل دكتر سيمين دانشور و آقايان دكتر سيّد جعفر شهيدى و دكتر غلامحسين يوسفى از ابتدا به علت گرفتارى‌هاى شخصى از حضور در شورا و عضويت در فرهنگستان عذرخواهى و استعفا كردند.
اهداف
اهدافى كه در اساسنامه براى فرهنگستان در نظر گرفته شده به شرح زير است:
-
حفظ قوّت و اصالت زبان فارسى، به‌عنوان يكى از اركان هويّت ملى ايران و زبان دوم عالم اسلام و حامل معارف و فرهنگ اسلامى؛
-
پروردن زبانى مهذّب و رسا براى بيان انديشه‌هاى علمى و ادبى و ايجاد انس با مآثر معارف تاريخى در نسل كنونى و نسل‌هاى آينده؛
-
رواج زبان و ادب فارسى و گسترش حوزه و قلمرو آن در داخل و خارج از كشور؛
-
ايجاد نشاط و بالندگى در زبان فارسى، به تناسب مقتضيّات زمان و زندگى و پيشرفت علوم و فنون بشرى با حفظ اصالت آن.
وظايف
وظايفى كه در اساسنامه براى فرهنگستان در نظر گرفته شده به شرح زير است:
-
سازمان دادن و تمشيت فعاليت‌هاى ناظر به حفظ ميراث زبانى و ادبى فارسى؛
-
تأسيس واحدهاى واژه‌سازى و واژه‌گزينى و سازمان دادن واحدهاى مشابه در مراكز دانشگاهى و ديگر سازمان‌هاى علمى و فرهنگى و هماهنگ ساختن فعاليت‌هاى آنان از راه تبادل تجارب؛
-
نظارت بر واژه‌سازى و معادل‌يابى در ترجمه از زبان‌هاى ديگر به زبان فارسى و تعيين معيارهاى لازم براى حفظ و تقويت بنيهٔ زبان فارسى در برخورد با مفاهيم و اصطلاحات جديد؛
-
كمک به معرفى و نشر ميراث زبانى و ادبى فارسى به‌صورت اصلى و معتبر؛
-
اهتمام در حفظ فرهنگ‌هاى علمى و مردمى و جمع‌آورى و ضبط و نشر امثال‌وحكم و كليهٔ اعلام و اصطلاحات فارسى در همهٔ زمينه‌ها و بهره‌بردارى از آن‌ها براى پرورش و تقويت زبان و ادب فارسى؛
-
سازمان دادن تبادل تجربه‌ها و دستاوردهاى مراكز پژوهشى در حوزۀ زبان و ادب فارسى و تأمين موجبات بهره‌بردارى صحيح از اين تجربه‌ها؛
-
بهره‌بردارى صحيح از زبان‌هاى محلى (در داخل و خارج از ايران) به‌منظور تقويت و تجهيز اين زبان و غنى ساختن و گستردن دامنهٔ كاركرد آن؛
-
معرفى محققان و اديبان و خدمتگزاران زبان و ادب فارسى و حمايت از نشر آثار ايشان و كمک به تأمين وسايل فعاليت علمى و فرهنگى آنان و فراهم آوردن موجبات تقدير از خدمات آن‌ها؛
-
بررسى و تصويب نتايج فعاليت‌هاى مراكز پژوهشى و فرهنگى كه تهذيب و اصلاح يا توسعه و تقويت زبان فارسى مفيد شمرده مى‌شوند و ابلاغ و توصيهٔ كاربرد آن‌ها به مؤسسات علمى و فرهنگى و سازمان‌ها و نهادهاى عمومى.
طبق اساسنامه، فرهنگستان داراى اعضاى پيوسته، وابسته و افتخارى است. تعداد اعضاى پيوستهٔ ايرانى حداقل پانزده و حداكثر بيست‌وپنج نفر، و تعداد اعضاى پيوستهٔ غيرايرانى ده نفر است.
اعضاى پيوستۀ شوراى فرهنگستان درحال حاضر عبارت‌اند از:
استاد عبدالمحمد آيتى، دكتر حسن انورى، دكتر نصراللّه پورجوادى، دكتر يداللّه ثمره، دكتر حسن حبيبى، دكتر غلامعلى حداد عادل، استاد بهاءالدين خرمشاهى، دکتر محمد دبیرمقدم، دکتر حسن رضائی باغ‌بیدی، دكتر على رواقى، دكتر بهمن سركاراتى، استاد اسماعيل سعادت، استاد احمد سميعى (گيلانى)، دكتر على‌اشرف صادقى، دکتر محمود عابدی، استاد كامران فانى، دكتر بدرالزمان قريب، دكتر فتح‌اللّه مجتبائى، دكتر مهدى محقق، استاد هوشنگ مرادى كرمانى، دكتر حسين معصومى همدانى، دكتر محمدعلى موحد، استاد ابوالحسن نجفى، دكتر سليم نيسارى و دکتر محمدجعفر یاحقی.
اعضاى غيرايرانى شوراى فرهنگستان عبارت‌اند از:
دکتر دادخدا سیم‌الدّین، دكتر محمدجان شكورى (از تاجيكستان)، فضل‌اللّه قدسى، دكتر غلام سرور همايون، دكتر محمدحسين يمين (از افغانستان).
در چند سال اخير استادان، سيّد محمد محيط طباطبايى، دكتر محمدتقى دانش‌پژوه، احمد آرام، دكتر احمد تفضلى، دكتر مصطفى مقربى، دكتر جواد حديدى، دكتر قيصر امين‌پور، دكتر حميد فرزام، دكتر محمد خوانسارى و دكتر عبدالقادر منيازوف، از اعضاى پيوستهٔ فرهنگستان، چهره در نقاب خاک كشيده‌اند.
شوراى فرهنگستان زبان و ادب فارسى با حضور حداقل دوسوم اعضاى پيوستۀ فرهنگستان رسميت مى‌يابد و تصميمات آن با اكثريت حداقل دوسوم آراى اعضاى حاضر معتبر است. اين شورا هر دو هفته يک بار در محل فرهنگستان زبان و ادب فارسى تشكيل مى‌شود.
رئيس فرهنگستان
رئيس فرهنگستان را شوراى فرهنگستان از ميان اعضاى خود، براى مدت چهار سال انتخاب، و براى تأييد و صدور حكم به رئيس‌جمهور، رياست عاليهٔ فرهنگستان‌ها، معرفى مى‌كند.
برخى از وظايف رئيس فرهنگستان عبارت است از:
-
ارائهٔ طرح‌هاى پژوهشى و علمى و انتشاراتى به شوراى فرهنگستان جهت تصويب؛
-
تهيهٔ طرح تشكيلات داخلى فرهنگستان و ارائهٔ آن براى تصويب هيئت امناى فرهنگستان‌ها پس از تأييد شوراى فرهنگستان؛
-
پيشنهاد عضويت فرهنگستان در مجامع بين‌المللى به شوراى فرهنگستان و پيگيرى آن با رعايت مقررات و قوانين كشور؛
-
انتصاب رؤساى گروه‌هاى علمى و پژوهشى؛
-
پيگيرى و نظارت بر حُسن اجراى تصميمات شوراى فرهنگستان؛
-
دعوت از اعضاى شوراى فرهنگستان براى تشكيلات جلسات.
رياست فرهنگستان زبان و ادب فارسى، از 17/2/1370 تا 28/1/1374 بر عهدۀ دكتر حسن حبيبى بود و پس از استعفاى ايشان، دكتر غلامعلى حداد عادل از تاريخ 28/1/1374 به اين سِمَت انتخاب شد. در سال 1383، پس از انتخاب دكتر غلامعلى حداد عادل به رياست مجلس شوراى اسلامى، مجدداً دكتر حسن حبيبى با اكثريت آرا به رياست فرهنگستان زبان و ادب فارسى برگزيده شد. با پايان دورهٔ رياست دكتر حسن حبيبی در سال 1387 مجدداً دكتر حداد عادل به‌عنوان رئيس فرهنگستان زبان و ادب فارسی انتخاب شد.
دبير فرهنگستان
دبير فرهنگستان، به انتخاب و حكم رئيس فرهنگستان منصوب مى‌شود. در حال حاضر دكتر محمدرضا نصيرى دبير فرهنگستان زبان و ادب فارسى است.
وظايف دبير ادارۀ كليهٔ امور ادارى، مالى، سازمان‌دهى، بودجه و تشكيلات و تأمين نيروى انسانى فرهنگستان به شرح زير است:
-
تأمين نيروى انسانى مورد نياز فرهنگستان؛
-
نظارت بر حُسن اجراى طرح‌هاى طبقه‌بندى مشاغل و رفع نيازهاى آموزش ضمن خدمت كاركنان؛
-
نظارت بر امور مربوط به تهيه، تنظيم، پيشنهاد و دفاع از بودجه، برحسب برنامه‌ها و فعاليت‌ها، در چارچوب خط‌مشى‌ها و اهداف فرهنگستان؛
-
نظارت بر اجراى بودجهٔ مصوّب در قالب بودجه‌هاى تفصيلى؛
-
نظارت بر تهيه و تنظيم سازمان، شرح وظايف و تشكيلات تفصيلى فرهنگستان، و پيشنهاد آن به رياست فرهنگستان براى تصويب در مراجع قانونى؛
-
نظارت و مطالعهٔ مداوم، به‌منظور تفكيک، تقسيم و جلوگيرى از تكرار و تداخل وظايف، و سعى در بهبود روش‌هاى انجام كار؛
-
نظارت بر اجراى كليهٔ امور مالى فرهنگستان و پرداخت هزينه‌ها در چارچوب اعتبارات ابلاغى؛
-
نظارت بر حفظ و نگهدارى اموال منقول و غيرمنقول فرهنگستان؛
-
نظارت بر اجراى امور مكاتبات، ثبت و ضبط و توزيع نامه‌هاى فرهنگستان، و طبقه‌بندى و نگهدارى سوابق؛
-
نظارت بر اجراى خدمات عمومى و رفاهى كاركنان؛
-
شركت در جلسات هيئت امنا، شوراى علمى و شوراى فرهنگستان؛
-
نظارت بر تهيه و تنظيم صورت‌جلسه‌هاى شوراى فرهنگستان و در صورت لزوم ابلاغ مصوّبات به مراجع و واحدهاى ذى‌ربط؛
-
همكارى با گروه‌هاى پژوهشى به‌منظور تسهيل امور پژوهشى فرهنگستان، از طريق ارائهٔ خدمات مالى و ادارى؛
-
پيشنهاد نصب و عزل مديران واحدهاى تابعه به رياست فرهنگستان؛
-
نظارت بر حُسن اداى وظايف واحدهاى تحت نظر.
دبيران فرهنگستان از ابتدا تاكنون عبارت‌اند از:
-
دكتر محمدرضا نصيرى، متولد 1324 دكترى تاريخ، از بيست‌وهشتم بهمن 1370 با حكم وزير علوم و آموزش عالى، دكتر مصطفى معين، و از هفدهم ارديبهشت 1374 با حكم رئيس فرهنگستان، دكتر حداد عادل؛
-
مهدى فيروزان، كارشناسى ارشد علوم سياسى، متولد 1336، از يازدهم آذر 1375 با حكم دكتر حداد عادل؛
-
شادروان مسعود فراهانى پارسا، متولد 1327، كارشناسى ارشد مديريت دولتى، از هشتم خرداد 1378 با حكم دكتر حداد عادل؛
-
مهندس احمد ارژمند، متولد 1330، كارشناسى ارشد مديريت سيستم و بهره‌ورى، از يكم تير 1382 با حكم دكتر حداد عادل؛
-
دكتر محمدرضا نصيرى، متولد 1324، دكترى تاريخ، از پانزدهم تيرماه 1385 با حكم دكتر حسن حبيبى.
معاون علمى
رئيس فرهنگستان مى‌تواند درصورتى‌كه لازم بداند يک يا چند معاون تعيين و آنان را در جلسه‌هاى رسمى فرهنگستان معرفى كند. معاون علمى فرهنگستان، از ميان اعضاى پيوسته، توسط رئيس فرهنگستان انتخاب و منصوب مي‌شود.
برخى از وظايف معاون علمى به شرح زير است:
-
پيشنهاد افراد به رئيس فرهنگستان براى انتصاب به عنوان مديران گروه‌هاى علمى؛
-
پيشنهاد طرح‌هاى پژوهشى و علمى و انتشاراتى به رئيس فرهنگستان براى ارائه به شوراى فرهنگستان جهت تصويب؛
-
پيگيرى و نظارت بر حُسن اجراى تصميمات علمى و پژوهشى شوراى فرهنگستان؛
-
برنامه‌ريزى در براى هم‌انديشى‌ها و سخنرانى‌هاى فرهنگى و پژوهشى؛
-
برنامه‌ريزى براى تأمين كتب و مواد مورد نياز كتابخانۀ مركزى و مركز اسناد.
معاونان علمى فرهنگستان از ابتدا تا كنون:
-
مرحوم دكتر احمد تفضلى از 28/1/74 تا 24/10/75
-
دكتر بهمن سركاراتى از 16/8/79 تا مهرماه 82
-
دکتر محمد دبیرمقدم از 19/10/88 تا کنون
تاریخچه
فرهنگستان ایران (اوّل)
انجمن‌های ادبی دورهٔ قاجار، پیش‌گامان معادل‌سازی برای واژه‌های فرنگی بوده‌اند كه این امر بعدها برنامهٔ اصلی كار فرهنگستان اوّل شد. امّا اندیشهٔ تأسیس سازمانی رسمی به نام فرهنگستان، از آنجا پدید آمد كه عدّه‌ای از بیداردلان اهل درد، كه در زبان و ادب فارسی حقّ آب‌وگل داشتند، زبان پرسابقهٔ فارسی را ـ كه حامل فرهنگی پُرمایه و درخشان است ـ در معرض خطر كج‌اندیشی شماری نااهل دیدند، كه به بهانهٔ اصلاح و پرورش آن، در صدد وضع واژه‌ها و اصطلاحات و نشاندن آن به‌جای كلمات عربی برآمده‌بودند. ازاین‌رو، پیش از تأسیس فرهنگستان ایران (فرهنگستان اوّل) در سال 1313، ابتدا وزارت معارف در صدد برآمد انجمن‌هایی متشكّل از كارشناسان و ارباب فن برپا كند كه آكادمی طبّی نخستین گام در این راه بود. جلسه‌های آن آكادمی با شركت چند تن از پزشكان معروف و دانشمند برگزار می‌شد. معادل فارسی «فرهنگستان» در برابر واژهٔ بیگانهٔ «آكادمی» در این زمان انتخاب شد و سرانجام در 29 اردیبهشت 1314 فرهنگستان ایران تشكیل شد.
اعضای پیوستهٔ فرهنگستان ایران عبارت بودند از:
حسن اسفندیاری (محتشم‌السّلطنه)، ملک‌الشعرا بهار، علی پرتو اعظم، حاج سید نصرالله تقوی، محمود حسابی، علامه دهخدا، غلامرضا رشید یاسمی، صادق رضازادهٔ شفق، غلامحسین رهنما، حسین سمیعی (ادیب‌السّلطنه)، عیسی صدیق، سید محمّدكاظم عصّار، محمّد فاطمی، بدیع‌الزّمان فروزانفر، ابوالحسن فروغی، محمّدعلی فروغی، عبدالعظیم‌خان قریب، حسین گل‌گلاب، سرتیپ غلامحسین مقتدر، سرلشكر احمد نخجوان، ولی‌الله نصر، سعید نفیسی، حسن وثوق. از اعضای وابستهٔ فرهنگستان می‌توان از محمّدعلی جمال‌زاده، فخر ادهم، كریستین سن (دانمارک)، و هانری ماسه (فرانسه) نام برد.
فضای سیاسی حاكم آن زمان، فرهنگستان را ناگزیر ساخت كه بیشتر وقت خود را صرف انتخاب معادل برای اصطلاحات و واژگان خارجی كند. می‌توان گفت كه فرهنگستان اوّل، بیشتر مهاركننده و بازدارنده بود تا سازنده. فرهنگستان ایران در بهمن 1315 نظام‌نامه‌ای برای بازبینی در اصطلاحات علمی تصویب كرد و در آن راه و روش و ضوابط معادل‌یابی را تعیین نمود. تدابیر حاكم بر این نظام‌نامه، اتّخاذ طریقی سالم و معتدل، دور از تعصّب عرب‌زدایی و سره‌آفرینی و منطبق با طبیعت زبان انسانی و تحوّل و تطوّر در امر واژه گزینی بود؛ ازاین‌رو، عملكرد فرهنگستان در این حوزه موفّقیت‌آمیز بود و نتایج مصوّبات آن از اقبال عمومی خوبی برخوردار شد. فرهنگستان اوّل، با پیشگیری به‌موقع از آفتی كه به زبان فارسی روی آورده‌بود، وظیفهٔ خود را ادا كرد. فرهنگستان ایران در سال 1333 رسماً تعطیل شد. حاصل كار این فرهنگستان به تصویب رساندن 2000 واژه تا سال 1320 بود. همچنین این فرهنگستان انتشار نامهٔ فرهنگستان را از سال 1322 آغاز كرد.
فرهنگستان زبان ایران (دوم)
استاد محمّد مقدّم، پایه‌گذار گروه‌های آموزشی زبان‌شناسی، نُه سال پس از تعطیل شدن فرهنگستان اوّل، در سال 1342، دربارهٔ خطر حضور و هجوم واژه‌های بیگانه هشدار داد و در رسانه‌ها نیز بحث‌هار بسیاری دربارهٔ لزوم حراست از زبان پُرمایهٔ فارسی و پروراندن آن برای جواب‌گویی، به‌مقتضای پیشرفت‌های علمی و فنّی جدید، درگرفت. با این مقدّمات، زمینهٔ بازگشایی فرهنگستان فراهم شد و سرانجام در پنجم مرداد سال 1347 فرهنگستان زبان ایران (فرهنگستان دوم) تأسیس شد. در این دوره، فرهنگستان در پی تشكیل جلسه‌های شورای خود در سال 1349، چهار پژوهشكدهٔ واژه‌گزینی، گردآوری واژه‌های فارسی، زبان‌های باستانی و میانه و دستور را، به همّت وزیر فرهنگ و هنر و ده نفر از اعضای پیوسته ایجاد كرد كه تا سال 1357 دایر بود.
برخی از اعضای پیوستهٔ فرهنگستان زبان ایران عبارت بودند از:
ذبیح بهروز، محمود حسابی، رضازادهٔ شفق، جمال رضایی، سپهبد علی كریملو، صادق كیا، حسین گل‌گلاب، یحیی ماهیار نوّابی، محمّد مقدّم و مصطفی مقرّبی.
این فرهنگستان، پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران برای مدّت كوتاهی فعّال بود؛ سپس در سال 1360 با ادغام یازده مركز و سازمان تحقیقاتی كه فرهنگستان دوم نیز جزو آن‌ها بود، مؤسّسهٔ مطالعات و تحقیقات فرهنگی (پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی) پدید آمد.
در چارچوب فعّالیت‌های علمی فرهنگستان دوم دو برنامهٔ عمده در نظر بود:
ـ برنامهٔ واژه‌گزینی، كه به گزینش معادل‌های فارسی برای واژگان و اصطلاحات بیگانه اختصاص داشت؛
ـ بررسی و مطالعه دربارهٔ زبان‌ها و گویش‌های ایرانی.
طرح‌های تحقیقاتی فرهنگستان زبان ایران در نُه پژوهشگاه سازمان یافت. وسیع‌ترین فعّالیت این فرهنگستان درزمینهٔ واژه‌گزینی بود و تا سال 1351، گروه‌های واژه‌گزینی، مجموعاً 6650 واژهٔ فارسی دربرابر واژه‌های بیگانه پیشنهاد كردند. گروه واژه‌گزینی از نُه كمیسیون علمی و فنّی، پزشكی و كشاورزی و طبیعی، زبان و ادب، تاریخ، فلسفه و علوم اجتماعی و تربیتی و روان‌شناسی، هنرهای زیبا، ارتش، اقتصاد و بازرگانی، حقوق و علوم اداری و سیاسی و جغرافیا تشكیل می‌شد. این فرهنگستان هرچند درزمینهٔ واژه‌سازی و واژه‌گزینی به دلیل اختیار كردن روش افراطی با ناكامی روبه‌رو شد، امّا درزمینهٔ پژوهش‌های زبانی و چاپ آثار گران‌سنگ، اجرای برنامه‌های سودمندی را وجههٔ همّت خود ساخت
نشر آثار
مدیر گروه: دكتر محمدرضا نصيری
اعضاى شوراى علمى: دكتر نصرالله پورجوادى، دكتر غلامعلى حداد عادل، استاد احمد سميعى (گيلانى)، دكتر على‌اشرف صادقى، استاد كامران فانى، دكتر مهدى محقّق.
اعضای گروه: شیدا قدّوسی، آذر کلهر
وظايف
•نشر مکتوب میراث زبانی و ادبی فارسی؛
•نشر آثار ارزشمندى كه درزمينهٔ ادب فارسى، زبان‌هاى باستانى و فرهنگ و تمدن ايران اسلامی، اعم از تأليف و ترجمه و تصحيح.
آثار منتشرشده
•قرآن کریم، تصحيح دكتر على رواقى، شمارۀ مسلسل: 1 (1383)؛
•نگاهى به گويش‌نامه‌هاى ايرانى، تأليف دكتر على‌اشرف صادقى، شمارۀ مسلسل: 2 (1379)؛
•مجموعه مقالات نخستين هم‌انديشى مسائل واژه‌گزينى و اصطلاح‌شناسى، شمارۀ مسلسل: 3 (1380)؛
•لهجهٔ تهرانى، تأليف لازار ساموئيلوويچ پى. سيكوف، ترجمهٔ محسن شجاعى، شمارۀ مسلسل: 4 (1380)؛
•نامهٔ سيرجان، تأليف محمود سريزدى، شمارۀ مسلسل: 5 (1380)؛
•مفتاح‌الهداية و مصباح‌العناية، تأليف محمودبن عثمان، تصحيح منوچهر مظفّريان، شمارۀ مسلسل: 6 (1380)؛
•فرهنگ گويش دوانى، تأليف عبدالنّبى سلامى، شمارۀ مسلسل: 7 (1381)؛
•فرهنگ زرقان، تأليف محمّدجعفر ملک‌زاده، شمارۀ مسلسل: 8 (1380)؛
•دستور زبان پارتى (پهلوی اشکانی)، تأليف دكتر حسن رضائى باغ‌بيدى، شمارۀ مسلسل: 9 (1381)، چاپ دهم (1390)؛
•كتاب‌شناسى دستور زبان فارسى، تأليف محمّد مهيار، شمارۀ مسلسل: 10 (1381)؛
•گل‌هاى شهر سبز (اشعاری به لهجهٔ محلّی کازرونی)، تأليف محمّدجواد بهروزى، شمارۀ مسلسل: 11 (1381)؛
•مناظر الانشاء، تأليف خواجه عمادالدّين محمود گاوان، تصحيح دكتر معصومه معدن‌كن، شمارۀ مسلسل: 12 (1381)؛
•واژه‌نامهٔ گويش بختيارى چهارلنگ، تأليف رضا سرلک، شمارۀ مسلسل: 13 (1381)؛
•روضة‌العقول، تصحيح محمّد روشن، شمارۀ مسلسل: 14 (1383)؛
•همايون‌نامه (تاريخ منظوم حكيم زجاجى، نیمهٔ دوم، 2 جلد)، تصحيح على پيرنيا، شمارۀ مسلسل: 15 (1383)؛
•دستور خطّ فارسى، فرهنگستان زبان و ادب فارسى، شمارۀ مسلسل: 16 (1381)، چاپ دهم (1390)؛
•دانشنامهٔ زبان و ادبيات فارسى در شبه‌قارّه، جلد اول (آبرو تونكى ـ آيينه‌كارى)، شمارۀ مسلسل: 17 (1381)؛
•شيوه‌نامهٔ ضبط اعلام، تدوين و تنظيم دكتر ماندانا صديق بهزادى، شمارۀ مسلسل: 18 (1381)؛
•مجموعه مقالات دومین هم‌اندیشی واژه گزینی و اصطلاح‌شناسی، شمارۀ مسلسل: 19 (1384)؛
•گويش راجى هنجن، تأليف ابوالحسن آقاربيع، شمارۀ مسلسل: 20 (1383)؛
•فرهنگ جامع ضرب‌المثل‌هاى فارسى، تأليف بهمن دهگان، شمارۀ مسلسل: 21 (1383)؛
•الصّيدنه فى الطّب (داروشناسی در پزشکی)، تأليف ابوريحان بيرونى، ترجمۀ باقر مظفّرزاده، شمارۀ مسلسل: 22 (1383)؛
•ويژگى‌هاى نحوى زبان فارسى در نثر قرن پنجم و ششم هجرى، تأليف مهيندخت صديقيان، شمارۀ مسلسل: 23 (1384)؛
•مجموعه‌مقالات نخستين هم‌انديشى گويش‌شناسى ايران، به‌كوشش حسن رضائى باغ‌بيدى، شمارۀ مسلسل: 24 (1381)؛
•بررسی گويش فينى، تأليف بهجت نجيبى فينى، شمارۀ مسلسل: 26 (1381)؛
•فرهنگ ريشه‌شناختى زبان فارسى، تأليف دكتر محمّد حسن‌دوست، شمارۀ مسلسل: 27 (1383)؛
•بررسی خرده‌گويش‌هاى محلّى منطقهٔ قصران (به‌انضمام واژه‌نامهٔ قصرانی)، تأليف گيتى ديهيم، شمارۀ مسلسل: 28 (1384)؛
•واژه‌نامهٔ گویش قاین، تأليف رضا زمرّدیان، شمارۀ مسلسل: 29 (مهر 1385)؛
•فرهنگ واژه‌هاى مصوّب فرهنگستان (دفتر اوّل)، گروه واژه‌گزينى، شمارۀ مسلسل: 30 (1383، 1385)؛
•گنجينهٔ گويش‌شناسى فارس، تأليف عبدالنّبى سلامى، شمارۀ مسلسل: 31 (1383)؛
•فهرست پايان‌نامه‌هاى كارشناسى ارشد و دكترى درزمينهٔ دستور زبان فارسى، محمّدامين ناصح، شمارۀ مسلسل: 32 (1384)؛
•مدارج‌البلاغه در علم بدیع، تأليف رضاقلی‌خان هدایت، تصحیح حمید حسنی، شمارۀ مسلسل: 33 (1383)؛
•فرهنگ واژه‌هاى مصوّب فرهنگستان (دفتر دوم)، گروه واژه‌گزينى، شمارۀ مسلسل: 34 (1384)؛
•جشن‌نامهٔ دکتر محمّد خوانساری، زیر نظر دکتر حسن حبیبی، شمارۀ مسلسل: 35 (1384)؛
•گنجينهٔ گويش‌شناسى فارس (جلد دوم)، تأليف عبدالنّبى سلامى، شمارۀ مسلسل: 36 (1384)؛
•دانشنامهٔ زبان و ادب فارسی (جلد اول)،گروه دانشنامهٔ تحقیقات ادبی، شمارۀ مسلسل: 37 (1384)؛
•بررسی ریشه‌شناختی فعل‌های زبان پهلوى (فارسی میانهٔ زردشتی)،تألیف دکتر یدالله منصوری، شمارۀ مسلسل: 38 (1384)؛
•اساسنامهٔ فرهنگستان زبان و ادب فارسی (با آخرین اصلاحات)، به‌کوشش دبیرخانهٔ شورای فرهنگستان، شمارۀ مسلسل:39 (1384)؛
•آشنایی با فرهنگستان زبان و ادب فارسی، به‌کوشش حسن قريبى، شمارۀ مسلسل: 40 (1383)؛
•شعر امروز ایران، به‌کوشش موسی اسوار، شمارۀ مسلسل: 41 (1384)؛
•دانشنامهٔ زبان و ادب فارسی درشبه‌قارّه (جلد اوّل)،گروه دانشنامهٔ زبان و ادب فارسی در شبه‌قارّه، شمارۀ مسلسل: 42 (1384)؛
•دلیل مجمع اللغة الفارسیة و آدابها، به‌کوشش حسن قريبى، ترجمه: عقيل خورشا، شمارۀ مسلسل: 43 (1383)؛
•فرهنگ املایی زبان فارسی براساس دستور خطّ مصوّب،زیر نظر دکتر علی‌اشرف صادقی، شمارۀ مسلسل: 44 (1385)، چاپ سوم (1389)؛
•فرهنگ واژه‌هاى مصوّب فرهنگستان (دفتر سوم)، گروه واژه‌گزينی، شمارۀ مسلسل: 45 (1384)؛
•گنجينهٔ گويش‌شناسى فارس (جلد سوم)، شمارۀ مسلسل: 46 (1385)؛
•فرهنگ واژه‌هاى مصوّب فرهنگستان ـ دفتر چهارم، گروه واژه‌گزینى، شمارهٔ مسلسل: 48 (1386)؛
•جشن‌نامهٔ استاد دکتر محمّدعلى موحّد، زیر نظر دکتر حسن حبیبى، شمارهٔ مسلسل: 49 (1386)؛
•تاج‌القصص، تألیف ابونصر احمد بن محمد بخاری، به تصحیح سید علی آل‌داود، شمارهٔ مسلسل: 50 (1386)؛
•گنجینهٔ گویش‌شناسی فارس ــ دفتر چهارم، تألیف عبدالنّبى سلامى، شمارهٔ مسلسل: 51 (1386)؛
•مجموعه مقالات فرهنگ‌نگارى، تألیف حسن هاشمی میناباد، ، شمارهٔ مسلسل: 52 (1386)؛
•دانشنامهٔ زبان و ادب فارسى ــ جلد دوم (برندق خُجندی ـ حیرتی تونی)،گروه دانشنامهٔ تحقیقات ادبی، شمارهٔ مسلسل: 25 (1386)؛
•دانشنامهٔ زبان و ادب فارسى در شبه‌قاره ــ جلد دوم (بابا داوود مشکاتی ـ چهترمل)، زیر نظر فرهنگستان زبان و ادب فارسى، شمارهٔ مسلسل: 55 (1387)؛
•فرهنگ واژه‌هاى مصوّب فرهنگستان ـ دفتر پنجم، گروه واژه‌گزینى، شمارهٔ مسلسل: 56 (1387)؛
•فرهنگ واژه‌هاى مصوّب فرهنگستان (1376 ـ 1385)، گروه واژه‌گزینى، شمارهٔ مسلسل: 57 (1387)؛
•نخستین مجموعه سخنرانی‌های مشترک فرهنگستان زبان و ادب فارسی و بنیاد ایران‌شناسی، زیر نظر دکتر حسن حبیبی، به کوشش حسن قریبی، شمارهٔ مسلسل: 58 (1387)؛
•جشن‌نامهٔ استاد اسماعیل سعادت، زیر نظر دکتر حسن حبیبى، شمارهٔ مسلسل: 59 (1387)؛
•بررسی ریشه‌شناختی افعال در زبان فارسی، به کوشش دکتر یدالله منصوری و خانم جمیلهٔ حسن‌زاده، زیر نظر دکتر بهمن سرکاراتی، شمارهٔ مسلسل: 60 (1387)؛
•شاه‌اسماعیل‌نامه، تألیف: قاسمی گنابادی، به تصحیح و تحشيهٔ جعفرشجاع کیهانی، شمارهٔ مسلسل: 61 (1387)؛
•معرفی و بررسی آثار داستانی و نمایشی از 1250 تا 1300 شمسی، گزارش حسین مرتضائیان آبکنار، شمارهٔ مسلسل: 62 (1387)؛
•فرهنگ واژه‌های مصوّب فرهنگستان ـ دفتر ششم، گروه واژه‌گزینی، شمارهٔ مسلسل: 63 (1388)؛
•دومین مجموعه سخنرانی‌های مشترک فرهنگستان زبان و ادب فارسی و بنیاد ایران‌شناسی، زیر نظر دکتر حسن حبیبی، به کوشش حسن قریبی، شمارهٔ مسلسل: 64 (1388)؛
•گنجینهٔ گویش‌شناسی فارس ـ دفتر پنجم، تألیف عبدالنّبى سلامى، شمارهٔ مسلسل: 65 (1388)؛
•دیوان عتیقی، سرودهٔ جلال‌الدین عتیقی، به کوشش دکتر نصرالله پورجوادی، شمارهٔ مسلسل: 66 (1388)؛
•نامهٔ خاتون ارگی و صدونوزده پاره‌نوشتار سُغدی، به‌کوشش زهره زرشناس و لیلا عسگری، شمارهٔ مسلسل: 67 (1388)؛
•دانشنامهٔٔ زبان وادب فارسی، ج 3، به سرپرستی استاد اسماعیل سعادت، شمارهٔ مسلسل: 68 (1388)؛
•جشن‌نامهٔ استاد عبدالمحمد آیتی، زیر نظر دکتر غلامعلی حداد عادل، شمارهٔ مسلسل: 69 (1388)؛
•سازمان اداری خوارزمشاهیان، تألیف هوشنگ خسروبیگی، شمارهٔ مسلسل: 70 (1388)؛
•فرهنگ پسوند در زبان فارسی: بررسی دوازده پسوند، تألیف دکتر علی رواقی، شمارهٔ مسلسل: 71 (1388)؛
•فرهنگ واژه‌های مصوّب فرهنگستان ـ دفتر هفتم، گروه واژه‌گزینی، شمارهٔ مسلسل: 72 (1389)؛
•رسالهٔ اخبار سلسلهٔ جلیلهٔ وصالیّه، تألیف میرزا ابوالقاسم «فرهنگ» شیرازی، به کوشش دکتر محسن ذاکرالحسینی (پرند)، شمارهٔ مسلسل: 73 (1390)؛
•دیوان جلال طبیب شیرازی همراه با رسالهٔ جواهرالبحور، به کوشش دکتر نصرالله پورجوادی، شمارهٔ مسلسل: 74 (1389)؛
•واژه‌گزینی در ایران و جهان، تألیف دکتر رضا منصوری، شمارهٔ مسلسل: 75 (1390)؛
•قطوف الربیع فی صنوف البدیع، تألیف محمدحسین قریب گرکانی (شمس‌العلماء)، به کوشش مرتضی قاسمی، شمارهٔ مسلسل: 77 (1389)؛
•فرهنگ تطبیقی ـ موضوعی زبان‌ها و گویش‌های ایرانی نو (2 جلد)، تألیف دکتر محمد حسن‌دوست، شمارهٔ مسلسل: 80 (1389)؛
•جشن‌نامهٔ استاد دکتر سلیم نیساری، زیر نظر دکتر غلامعلی حدّاد عادل، شمارهٔ مسلسل: 81 (1390)؛
•به فرهنگ باشد روان تندرست: مقاله‌ها و نقدهای نامهٔ فرهنگستان دربارهٔ شاهنامه، به کوشش احمد سمیعی (گیلانی) و ابوالفضل خطیبی، شمارهٔ مسلسل: 82 (1390)؛
•فردوسی و شاهنامه‌سرایی، به سرپرستی اسماعیل سعادت، شمارهٔ مسلسل: 83 (1390)؛
•فرهنگ واژه‌های مصوّب فرهنگستان ـ دفتر هشتم، گروه واژه‌گزینی، شمارهٔ مسلسل: 84 (1390)؛
•گنجینهٔ گویش‌شناسی فارس ـ دفتر ششم، تألیف عبدالنبی سلامی، شمارهٔ مسلسل: 85 (1390)؛
•واژه‌نامهٔ موضوعی زبان‌های باستانی ایران (1)، زیر نظر دکتر حسن رضائی باغ‌بیدی، شمارهٔ مسلسل: 86 (1390)؛
•کتاب‌شناسی ادبیات داستانی معاصر فارسی: از مشروطه تا معاصر، زیر نظر فریده رازی، شمارهٔ مسلسل: 87 (1390)؛
•وزن شعر فارسی از دیروز تا امروز، به کوشش امید طبیب‌زاده، شمارهٔ مسلسل: 88 (1390)؛
•هزار واژهٔ پزشکی، به کوشش گروه واژه‌گزینی، شمارهٔ مسلسل: 89 (1390)؛
•هزار واژهٔ زیست‌شناسی، به کوشش گروه واژه‌گزینی، شمارهٔ مسلسل: 90 (1390).
اعضاى شوراى علمى: دكتر نصرالله پورجوادى، دكتر غلامعلى حداد عادل، استاد احمد سميعى (گيلانى)، دكتر على‌اشرف صادقى، استاد كامران فانى، دكتر مهدى محقّق.
اعضای گروه: شیدا قدّوسی، آذر کلهر
وظايف
•نشر مکتوب میراث زبانی و ادبی فارسی؛
•نشر آثار ارزشمندى كه درزمينهٔ ادب فارسى، زبان‌هاى باستانى و فرهنگ و تمدن ايران اسلامی، اعم از تأليف و ترجمه و تصحيح.
آثار منتشرشده
•قرآن کریم، تصحيح دكتر على رواقى، شمارۀ مسلسل: 1 (1383)؛
•نگاهى به گويش‌نامه‌هاى ايرانى، تأليف دكتر على‌اشرف صادقى، شمارۀ مسلسل: 2 (1379)؛
•مجموعه مقالات نخستين هم‌انديشى مسائل واژه‌گزينى و اصطلاح‌شناسى، شمارۀ مسلسل: 3 (1380)؛
•لهجهٔ تهرانى، تأليف لازار ساموئيلوويچ پى. سيكوف، ترجمهٔ محسن شجاعى، شمارۀ مسلسل: 4 (1380)؛
•نامهٔ سيرجان، تأليف محمود سريزدى، شمارۀ مسلسل: 5 (1380)؛
•مفتاح‌الهداية و مصباح‌العناية، تأليف محمودبن عثمان، تصحيح منوچهر مظفّريان، شمارۀ مسلسل: 6 (1380)؛
•فرهنگ گويش دوانى، تأليف عبدالنّبى سلامى، شمارۀ مسلسل: 7 (1381)؛
•فرهنگ زرقان، تأليف محمّدجعفر ملک‌زاده، شمارۀ مسلسل: 8 (1380)؛
•دستور زبان پارتى (پهلوی اشکانی)، تأليف دكتر حسن رضائى باغ‌بيدى، شمارۀ مسلسل: 9 (1381)، چاپ دهم (1390)؛
•كتاب‌شناسى دستور زبان فارسى، تأليف محمّد مهيار، شمارۀ مسلسل: 10 (1381)؛
•گل‌هاى شهر سبز (اشعاری به لهجهٔ محلّی کازرونی)، تأليف محمّدجواد بهروزى، شمارۀ مسلسل: 11 (1381)؛
•مناظر الانشاء، تأليف خواجه عمادالدّين محمود گاوان، تصحيح دكتر معصومه معدن‌كن، شمارۀ مسلسل: 12 (1381)؛
•واژه‌نامهٔ گويش بختيارى چهارلنگ، تأليف رضا سرلک، شمارۀ مسلسل: 13 (1381)؛
•روضة‌العقول، تصحيح محمّد روشن، شمارۀ مسلسل: 14 (1383)؛
•همايون‌نامه (تاريخ منظوم حكيم زجاجى، نیمهٔ دوم، 2 جلد)، تصحيح على پيرنيا، شمارۀ مسلسل: 15 (1383)؛
•دستور خطّ فارسى، فرهنگستان زبان و ادب فارسى، شمارۀ مسلسل: 16 (1381)، چاپ دهم (1390)؛
•دانشنامهٔ زبان و ادبيات فارسى در شبه‌قارّه، جلد اول (آبرو تونكى ـ آيينه‌كارى)، شمارۀ مسلسل: 17 (1381)؛
•شيوه‌نامهٔ ضبط اعلام، تدوين و تنظيم دكتر ماندانا صديق بهزادى، شمارۀ مسلسل: 18 (1381)؛
•مجموعه مقالات دومین هم‌اندیشی واژه گزینی و اصطلاح‌شناسی، شمارۀ مسلسل: 19 (1384)؛
•گويش راجى هنجن، تأليف ابوالحسن آقاربيع، شمارۀ مسلسل: 20 (1383)؛
•فرهنگ جامع ضرب‌المثل‌هاى فارسى، تأليف بهمن دهگان، شمارۀ مسلسل: 21 (1383)؛
•الصّيدنه فى الطّب (داروشناسی در پزشکی)، تأليف ابوريحان بيرونى، ترجمۀ باقر مظفّرزاده، شمارۀ مسلسل: 22 (1383)؛
•ويژگى‌هاى نحوى زبان فارسى در نثر قرن پنجم و ششم هجرى، تأليف مهيندخت صديقيان، شمارۀ مسلسل: 23 (1384)؛
•مجموعه‌مقالات نخستين هم‌انديشى گويش‌شناسى ايران، به‌كوشش حسن رضائى باغ‌بيدى، شمارۀ مسلسل: 24 (1381)؛
•بررسی گويش فينى، تأليف بهجت نجيبى فينى، شمارۀ مسلسل: 26 (1381)؛
•فرهنگ ريشه‌شناختى زبان فارسى، تأليف دكتر محمّد حسن‌دوست، شمارۀ مسلسل: 27 (1383)؛
•بررسی خرده‌گويش‌هاى محلّى منطقهٔ قصران (به‌انضمام واژه‌نامهٔ قصرانی)، تأليف گيتى ديهيم، شمارۀ مسلسل: 28 (1384)؛
•واژه‌نامهٔ گویش قاین، تأليف رضا زمرّدیان، شمارۀ مسلسل: 29 (مهر 1385)؛
•فرهنگ واژه‌هاى مصوّب فرهنگستان (دفتر اوّل)، گروه واژه‌گزينى، شمارۀ مسلسل: 30 (1383، 1385)؛
•گنجينهٔ گويش‌شناسى فارس، تأليف عبدالنّبى سلامى، شمارۀ مسلسل: 31 (1383)؛
•فهرست پايان‌نامه‌هاى كارشناسى ارشد و دكترى درزمينهٔ دستور زبان فارسى، محمّدامين ناصح، شمارۀ مسلسل: 32 (1384)؛
•مدارج‌البلاغه در علم بدیع، تأليف رضاقلی‌خان هدایت، تصحیح حمید حسنی، شمارۀ مسلسل: 33 (1383)؛
•فرهنگ واژه‌هاى مصوّب فرهنگستان (دفتر دوم)، گروه واژه‌گزينى، شمارۀ مسلسل: 34 (1384)؛
•جشن‌نامهٔ دکتر محمّد خوانساری، زیر نظر دکتر حسن حبیبی، شمارۀ مسلسل: 35 (1384)؛
•گنجينهٔ گويش‌شناسى فارس (جلد دوم)، تأليف عبدالنّبى سلامى، شمارۀ مسلسل: 36 (1384)؛
•دانشنامهٔ زبان و ادب فارسی (جلد اول)،گروه دانشنامهٔ تحقیقات ادبی، شمارۀ مسلسل: 37 (1384)؛
•بررسی ریشه‌شناختی فعل‌های زبان پهلوى (فارسی میانهٔ زردشتی)،تألیف دکتر یدالله منصوری، شمارۀ مسلسل: 38 (1384)؛
•اساسنامهٔ فرهنگستان زبان و ادب فارسی (با آخرین اصلاحات)، به‌کوشش دبیرخانهٔ شورای فرهنگستان، شمارۀ مسلسل:39 (1384)؛
•آشنایی با فرهنگستان زبان و ادب فارسی، به‌کوشش حسن قريبى، شمارۀ مسلسل: 40 (1383)؛
•شعر امروز ایران، به‌کوشش موسی اسوار، شمارۀ مسلسل: 41 (1384)؛
•دانشنامهٔ زبان و ادب فارسی درشبه‌قارّه (جلد اوّل)،گروه دانشنامهٔ زبان و ادب فارسی در شبه‌قارّه، شمارۀ مسلسل: 42 (1384)؛
•دلیل مجمع اللغة الفارسیة و آدابها، به‌کوشش حسن قريبى، ترجمه: عقيل خورشا، شمارۀ مسلسل: 43 (1383)؛
•فرهنگ املایی زبان فارسی براساس دستور خطّ مصوّب،زیر نظر دکتر علی‌اشرف صادقی، شمارۀ مسلسل: 44 (1385)، چاپ سوم (1389)؛
•فرهنگ واژه‌هاى مصوّب فرهنگستان (دفتر سوم)، گروه واژه‌گزينی، شمارۀ مسلسل: 45 (1384)؛
•گنجينهٔ گويش‌شناسى فارس (جلد سوم)، شمارۀ مسلسل: 46 (1385)؛
•فرهنگ واژه‌هاى مصوّب فرهنگستان ـ دفتر چهارم، گروه واژه‌گزینى، شمارهٔ مسلسل: 48 (1386)؛
•جشن‌نامهٔ استاد دکتر محمّدعلى موحّد، زیر نظر دکتر حسن حبیبى، شمارهٔ مسلسل: 49 (1386)؛
•تاج‌القصص، تألیف ابونصر احمد بن محمد بخاری، به تصحیح سید علی آل‌داود، شمارهٔ مسلسل: 50 (1386)؛
•گنجینهٔ گویش‌شناسی فارس ــ دفتر چهارم، تألیف عبدالنّبى سلامى، شمارهٔ مسلسل: 51 (1386)؛
•مجموعه مقالات فرهنگ‌نگارى، تألیف حسن هاشمی میناباد، ، شمارهٔ مسلسل: 52 (1386)؛
•دانشنامهٔ زبان و ادب فارسى ــ جلد دوم (برندق خُجندی ـ حیرتی تونی)،گروه دانشنامهٔ تحقیقات ادبی، شمارهٔ مسلسل: 25 (1386)؛
•دانشنامهٔ زبان و ادب فارسى در شبه‌قاره ــ جلد دوم (بابا داوود مشکاتی ـ چهترمل)، زیر نظر فرهنگستان زبان و ادب فارسى، شمارهٔ مسلسل: 55 (1387)؛
•فرهنگ واژه‌هاى مصوّب فرهنگستان ـ دفتر پنجم، گروه واژه‌گزینى، شمارهٔ مسلسل: 56 (1387)؛
•فرهنگ واژه‌هاى مصوّب فرهنگستان (1376 ـ 1385)، گروه واژه‌گزینى، شمارهٔ مسلسل: 57 (1387)؛
•نخستین مجموعه سخنرانی‌های مشترک فرهنگستان زبان و ادب فارسی و بنیاد ایران‌شناسی، زیر نظر دکتر حسن حبیبی، به کوشش حسن قریبی، شمارهٔ مسلسل: 58 (1387)؛
•جشن‌نامهٔ استاد اسماعیل سعادت، زیر نظر دکتر حسن حبیبى، شمارهٔ مسلسل: 59 (1387)؛
•بررسی ریشه‌شناختی افعال در زبان فارسی، به کوشش دکتر یدالله منصوری و خانم جمیلهٔ حسن‌زاده، زیر نظر دکتر بهمن سرکاراتی، شمارهٔ مسلسل: 60 (1387)؛
•شاه‌اسماعیل‌نامه، تألیف: قاسمی گنابادی، به تصحیح و تحشيهٔ جعفرشجاع کیهانی، شمارهٔ مسلسل: 61 (1387)؛
•معرفی و بررسی آثار داستانی و نمایشی از 1250 تا 1300 شمسی، گزارش حسین مرتضائیان آبکنار، شمارهٔ مسلسل: 62 (1387)؛
•فرهنگ واژه‌های مصوّب فرهنگستان ـ دفتر ششم، گروه واژه‌گزینی، شمارهٔ مسلسل: 63 (1388)؛
•دومین مجموعه سخنرانی‌های مشترک فرهنگستان زبان و ادب فارسی و بنیاد ایران‌شناسی، زیر نظر دکتر حسن حبیبی، به کوشش حسن قریبی، شمارهٔ مسلسل: 64 (1388)؛
•گنجینهٔ گویش‌شناسی فارس ـ دفتر پنجم، تألیف عبدالنّبى سلامى، شمارهٔ مسلسل: 65 (1388)؛
•دیوان عتیقی، سرودهٔ جلال‌الدین عتیقی، به کوشش دکتر نصرالله پورجوادی، شمارهٔ مسلسل: 66 (1388)؛
•نامهٔ خاتون ارگی و صدونوزده پاره‌نوشتار سُغدی، به‌کوشش زهره زرشناس و لیلا عسگری، شمارهٔ مسلسل: 67 (1388)؛
•دانشنامهٔٔ زبان وادب فارسی، ج 3، به سرپرستی استاد اسماعیل سعادت، شمارهٔ مسلسل: 68 (1388)؛
•جشن‌نامهٔ استاد عبدالمحمد آیتی، زیر نظر دکتر غلامعلی حداد عادل، شمارهٔ مسلسل: 69 (1388)؛
•سازمان اداری خوارزمشاهیان، تألیف هوشنگ خسروبیگی، شمارهٔ مسلسل: 70 (1388)؛
•فرهنگ پسوند در زبان فارسی: بررسی دوازده پسوند، تألیف دکتر علی رواقی، شمارهٔ مسلسل: 71 (1388)؛
•فرهنگ واژه‌های مصوّب فرهنگستان ـ دفتر هفتم، گروه واژه‌گزینی، شمارهٔ مسلسل: 72 (1389)؛
•رسالهٔ اخبار سلسلهٔ جلیلهٔ وصالیّه، تألیف میرزا ابوالقاسم «فرهنگ» شیرازی، به کوشش دکتر محسن ذاکرالحسینی (پرند)، شمارهٔ مسلسل: 73 (1390)؛
•دیوان جلال طبیب شیرازی همراه با رسالهٔ جواهرالبحور، به کوشش دکتر نصرالله پورجوادی، شمارهٔ مسلسل: 74 (1389)؛
•واژه‌گزینی در ایران و جهان، تألیف دکتر رضا منصوری، شمارهٔ مسلسل: 75 (1390)؛
•قطوف الربیع فی صنوف البدیع، تألیف محمدحسین قریب گرکانی (شمس‌العلماء)، به کوشش مرتضی قاسمی، شمارهٔ مسلسل: 77 (1389)؛
•فرهنگ تطبیقی ـ موضوعی زبان‌ها و گویش‌های ایرانی نو (2 جلد)، تألیف دکتر محمد حسن‌دوست، شمارهٔ مسلسل: 80 (1389)؛
•جشن‌نامهٔ استاد دکتر سلیم نیساری، زیر نظر دکتر غلامعلی حدّاد عادل، شمارهٔ مسلسل: 81 (1390)؛
•به فرهنگ باشد روان تندرست: مقاله‌ها و نقدهای نامهٔ فرهنگستان دربارهٔ شاهنامه، به کوشش احمد سمیعی (گیلانی) و ابوالفضل خطیبی، شمارهٔ مسلسل: 82 (1390)؛
•فردوسی و شاهنامه‌سرایی، به سرپرستی اسماعیل سعادت، شمارهٔ مسلسل: 83 (1390)؛
•فرهنگ واژه‌های مصوّب فرهنگستان ـ دفتر هشتم، گروه واژه‌گزینی، شمارهٔ مسلسل: 84 (1390)؛
•گنجینهٔ گویش‌شناسی فارس ـ دفتر ششم، تألیف عبدالنبی سلامی، شمارهٔ مسلسل: 85 (1390)؛
•واژه‌نامهٔ موضوعی زبان‌های باستانی ایران (1)، زیر نظر دکتر حسن رضائی باغ‌بیدی، شمارهٔ مسلسل: 86 (1390)؛
•کتاب‌شناسی ادبیات داستانی معاصر فارسی: از مشروطه تا معاصر، زیر نظر فریده رازی، شمارهٔ مسلسل: 87 (1390)؛
•وزن شعر فارسی از دیروز تا امروز، به کوشش امید طبیب‌زاده، شمارهٔ مسلسل: 88 (1390)؛
•هزار واژهٔ پزشکی، به کوشش گروه واژه‌گزینی، شمارهٔ مسلسل: 89 (1390)؛
•هزار واژهٔ زیست‌شناسی، به کوشش گروه واژه‌گزینی، شمارهٔ مسلسل: 90 (1390).
