ایران‌بوم

به گزارش خبرنگار بخش ادب خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، عطار نیشابوری شاعر و عارف قرن ششم و هفتم هجری است كه نام او را «محمد» و لقبش را «فریدالدین» نوشته‌اند. در شعرهایش بیش‌تر «عطار» تخلص كرده و گاهی هم «فرید» را برای خود برگزیده است. عطار بیش از ‌٧٠ سال و کم‌تر از ‌٨٠ سال عمر کرده و ظاهراً در سال ‌٦١٨ به دست مغولان كشته شده است.

شیخ عطار داروخانه‌ای داشته که در آن به کار طبابت می‌پرداخته است. به روایت جامی، سبب گرایش عطار به تصوف آن بود که: «روزی در دکان عطاری مشغول معامله بود. درویشی آن‌جا رسید و چندبار شیءٌ لله گفت (یعنی چیزی برای خدا بده). وی به درویش نپرداخت، درویش گفت: ای خواجه تو چگونه خواهی مرد؟ عطار گفت: چنان‌که تو خواهی مرد. درویش گفت: تو همچون من می‌توانی مرد؟ عطار گفت: بلی. درویش کاسه‌ای چوبین داشت، زیر سر نهاد و گفت: الله و جان بداد. عطار را حال متغیر شد و دکان بر هم زد و به این طریق درآمد.»

درباره‌ی قتل عطار نیز چنین نوشته‌اند: «پس از تسلط چنگیز خان مغول بر بلاد خراسان شیخ عطار نیز به دست لشگر مغول اسیر گشت. گویند مغولی می‌خواست او را بکشد. شخصی گفت: این پیر را مکش که به خون‌بهای او هزار درم بدهم. عطار گفت: مفروش که بهتر از این مرا خواهند خرید. پس از ساعتی شخص دیگری گفت: این پیر را مکش که به خون‌بهای او یک کیسه کاه تو را خواهم داد. شیخ فرمود: بفروش که بیش از این نمی‌ارزم. مغول از گفته‌ی او خشمناک شد و او را هلاک کرد.»

عطار نیشابوری نه تنها شاعری پرآوازه است؛ بلكه بنا به نظر عارفان، در زمینه‌ی عرفانی از مرتبه‌ای بالا برخوردار بوده ‌است؛ چنان‌که مولوی درباره‌ی او سروده: هفت شهر عشق را عطار گشت / ما هنوز اندر خم یک کوچه‌ایم.

عطار در مثنوی بسیار مشهور خود «منطق‌الطیر»، ماجرای سفر سی مرغ به كوه قاف را در طلب یافتن سیمرغ روایت می‌كند كه از هفت وادی عرفان طلب، عشق، معرفت، استغنا، توحید، حیرت و فقر و فنا گذر می‌كنند و درمی‌یابند كه سیمرغ خود آن‌ها هستند.

از دیگر آثار عطار نیشابوری به «الهی‌نامه»، «خسرونامه»، «پندارنامه»، «اسرارنامه»، «مصیبت‌نامه»، «خسرونامه »، «جواهرنامه»، «شرح القلب»، «دیوان قصاید و غزلیات» و كتاب منثور «تذکرةالاولیا» می‌توان اشاره كرد.