ایران‌بوم

مصیبت‌های مصر تنها اخوان المسلمین، مبارک، مرسی و ارتش آن نیستند؛ مصیبت‌های دیگری هم در انتظار مردم مصر است. مطلب زیر ، که برشی است از نوشتۀ حبیب ایوب (چاپ شده در شمارۀ ژوئیۀ امسال «لوموند دیپلماتیک») مصیبت بزرگی را که در انتظار مردم مصر است، نشان می‌دهد:

رئیس جمهور مصر، محمد مرسی، در دهم ژوئن گذشته با لحنی تهدیدآمیز می‌گفت: «در مقام رئیس جمهور تأئید می‌کنم که چنانچه لازم باشد، به گزینش نظامی متوسل خواهیم شد. رودخانه ی نیل برای مصر موهبتی است و مصر موهبتی است برای نیل.» واکنش قاهره در برابر تصمیم اتیوپی به ساختمان سد رنسانس (Renaissance) بر روی نیل آبی، از آنجا ناشی می شود که بقای مصر به این « آبراه حیاتی » وابسته است.
فردای آن روز، خانم دنیا مفتی ، سخنگوی وزارت امور خارجه ی اتیوپی، در پاسخی دندان شکن اظهار می دارد : « اتیوپی از جنگ روانی که مصر به راه انداخته است، هراسی ندارد و حتی یک لحظه نیز کار ساختمان سد را معلق نخواهد کرد.» این کشور هر گونه حق تاریخی مصر بر آب های رودخانۀ نیل را رد می کند و آن را بیشتر « حقوق مستعمراتی غیرقانونی » به شمار می‌آورد.

مصر، قدرتی مضمحل شده

اتیوپی که ۸۰ % از آب های رودخانه ی نیل از این کشور می‌گذرند و در طی دو قرن گذشته نادیده گرفته شده و یا حتی مورد تحقیر قرار گرفته است، قصد دارد نگرشی متفاوت از حوزۀ رودخانۀ نیل و تقسیم تازه ای از آب های خود را بقبولاند . وانگهی، پارلمان این کشور، چندی پیش، با اکثریت آراء ، چهارچوب و شرایط توافق نامه ی همکاری جدیدی را به تصویب رسانده است (New Nile River Cooperative Framework Agreement) که پنج دولت دیگر حوزه ی رودخانۀ نیل بالا ( علیا ) ( روآندا، تانزانیا، اوگاندا، کنیا و بوروندی) آن را امضا کرده اند. از این پس، نقشه ی هیدروپولیتیک رودخانه ی نیل تنها در قاهره ترسیم نمی‌شود .
پس از دو قرن به عنوان تنها قدرت حاکم در حوزه ی رودخانه ی نیل ، مصر دستخوش دگرگونی های اخیر در خاورمیانه شده است، که تضعیف پیوسته ی اقتصاد این کشور و توقف رشد آن را به همراه داشته است. عواملی که آن را به سطح یک کشور ساده ساحلی برگردانده اند، عاری از هر گونه ابتکار عمل هستند .
…….
کسانی که خواهان آگاهی از متن کامل این نوشته هستند ، می توانند آن را در نسخه ی فارسی « لوموند دیپلماتیک » شماره ی ماه ژوئیه امسال بخوانند .

پ.ن
مصر در آینده به همان سرنوشتی دچار خواهد شد که سرزمین غله خیز و آبادان « سیستان » کنونی در ایران به آن دچار شده است. دولت های پیشین افغانستان با بستن سدها بر روی مسیر رودخانۀ هیرمند در افغانستان، دریاچه ی هامون را خشک کردند و کشاورزی پر رونق آن را نابود ساختند.
اکنون نیز در افغانستان دولت این کشور دارد سد دیگری بر روی هیرمند می‌زند، که هنگامی که کار ساخت آن به پایان برسد ، دیگر قطرۀ آبی هم به هامون نخواهد رسید. واکنش دولت ایران به این کار که بر خلافِ پیمان‌های مرزی دولت ایران بر سر تقسیم آب رودخانۀ هیرمند است، برای نجات سرزمین سیستان امری حیاتی است که باید هرچه زودتر انجام شود.