رویدادهای فرهنگی
انتشار کتاب «علم چیست (جستارهایی در باره فلسفه، پژوهش، و آموزش علم)»
- رویدادهای فرهنگی
- نمایش از دوشنبه, 28 اسفند 1396 14:48
(علم چیست (جستارهایی در باره فلسفه، پژوهش، و آموزش علم)
دکتر محمدرضا توکلی صابری
نشر اختران، ٢٨١ صفحه، ٣٠٠٠٠ تومان
علم چیست که هرکس برای اثبات مدعای خود شیوه کارش را به آن منتسب میکند؟
علم چیست که بسیاری از پژوهشگران و اندیشمندان کار خود را با واژه «علمی» توصیف میکنند و به این ترتیب میخواهند بگویند که قابل اطمینان و اعتماد هستند؟
چه چیزی به علم چنین حرمت و قدرتی را میدهد تا همه به عنوان تنها معیار واقعیت و تمیز صحیح از خطا به آن روی آورند؟
چه شد که ایرانیان وکشورهای متاثر از فرهنگ اسلامی با این که در مرحله ای از تاریخ خود از نظر علمی و فناوری وضع امیدوارکننده ای داشتند و از اروپائیان جلوتر بودند به تدریج در جا زدند و هم اکنون فاصله عظیمی با غربی ها پیداکرده اند؟
«روش علمی» چیست که آموزش هر شاخه از علم ویا حرفه و فن به آن منسوب میشود تا کمال دقت و درستی آن را نشان دهد؟
چه شد که برخورد اولین مسلمانان با اروپاییان در قرن نهم میلادی همانند اولین برخورد یک فرهنگ داراری علم و فناوری پیشرفته با یک فرهنگ فاقد آنها بود، اما هم اکنون این وضع در آغاز قرن بیستم به طوربرگشت ناپذیری به سود غرب تغییر یافته است؟
چه شد که شش قرن پس از آن فرنگی ها در بعضی زمینه های ریاضیات و ابداعات ریاضی به پای مسلمانان و ملیت ها ی دیگر رسیده و حتی در بعضی موارد از آنها جلوتر زده بودند و چه شد که یازده قرن بعد در تمام زمینه های علمی، فلسفی، ادبی، و تکنولوژیک آنها را پشت سرگذاشتند و فاصله عمیقی بین غربیان و جهان اسلامی افتاد؟
چه شد که علم و تکنولوژی به مهمترین ابزار سلطه و امپریالیسم غرب تبدیل شد؟
چه شد که غرب چنین پیشرفت حیرت آوری در زمینه علمی و فنی کرد و شرقی هائی که زود تر از دیگران پا در جای پای آنها گذاشتند (مانند ژاپن) در بسیاری از موارد به پای آنها رسیدند و یا در بعضی از زمینه ها از آنها جلو زدند؟
چرا با این که در ایران اولین پلی تکنیک به سبک غرب، یعنی دارالفنون، بیست سال پیش تراز پلی تکنیک توکیو و سه سال زود تر از دارالفنون اسلامبول در سال ١٢۶۶ هجری قمری ( حدود ١٧٣ سال پیش از این) به فرمان امیرکبیر بنیاد نهاده شد با این حال ایرانیان و ترکها نتوانستند سنت علمی را دنبال کرده و همانند ژاپن علم و تکنولوژی غرب را جذب و هضم کنند؟
چه شد که کشورهای شرقی دیگر نظیر چین و هند ازنظر علم و فن آوری درمرحله ای بس فراتر از هریک از کشورهای اسلامی قرارگرفتند وچرا افراد متاثر از فرهنگ اسلامی در فهم، جذب، و ابداع فرآورده های حاصل از علم و تکنولوژی غرب مشکل دارند و سهمشان در تولید معرفت علمی و ابداعات تکنولوژیک نسبت به ملیت های دیگر بسیار پائین است؟
آیا امکان دارد تا فاصله علمی-فنی با غرب را به توان در همین حدی که هست نگهداشت و از وسیعترشدن این فاصله جلوگیری کرد؟
و بسیاری چراهای دیگر که سعی میکنیم که در این کتاب به بررسی آنها بپردازیم.