جمعه, 20ام ارديبهشت

شما اینجا هستید: رویه نخست جشن‌ها و گردهمایی‌ها تیر ماه

جشن‌ها و گردهمایی‌ها

جشن تیرگان، 13 تیرماه / جشن تیرگان و روز قلم

در گاهشماری ایرانی، سیزدهمین روز هر ماه و چهارمین ماه هر سال به نام «تیر» خوانده می‌شود و به فرخندگی هم‌نامی روز و ماه به نام ایزد تیر و بزرگداشت جایگاه آن در اندیشه ایرانیان، روز سیزدهم تیرماه «جشن تیرگان» یا «تیر و جشن» برگزار می‌شود.

به بهانه‌ی جشن تیرگان - نگاهی به تیشتریشت

یشتِ هشتم از اوستا ویژۀ ستارۀ رای‌اومند و فرّهمندِ تیشتر است. این دو، صفاتی است که یشتِ هشتم به ستارۀ تیشتر داده است. جشن آب‌ریزان ادامه‌ی جشن تیرگان در دوران معاصر و پس از اسلام است. تیشتر با ماهِ تیر تفاوت دارد، به تحقیقِ روان شاد پورداوود این یک از ریشه «تیش» به معنای درخشنده و آن یک از «تیغرَ» یعنی تیر است که خواهندگان می‌توانند به روشنگری‌های پورداوود نگاه کنند و از آنجایی که روانشاد پورداوود مفصلاً درباره تیشتر سخن گفته‌اند از تکرارِ در این باره خودداری می‌شود.

13 تیر روز جشن تیرگان - روزی که آرش برای ایران شهید شد

13 تیر روز جشن تیرگان و آن را جشن می‌گیرند. روزی که مردم باور دارند زمانی که آرش کمانگیر می‌خواست مرز ایران و توران را مشخص کند، تمام جانش را در تیر گذاشت و بعد از آنکه تیر را رها کرد، جسم بی‌جانش بر زمین افتاد و شهید راه وطن شد.

جشن‌های اول تیر در ایران باستان

«آب پاشونک»، «گوجه عروس»، «گل عروس» و «اول تابستان» [جشن تیرگان] جشن‌هایی هستند که همزمان با اولین روز تیرماه در ایران باستان برگزار می‌شدند و به مرور زمان فراموش شده‌اند.

جشن تیرگان، یادآور حماسۀ آرش کمانگیر

در میان جشن‌های ایرانی جشنی به نام «تیرگان» هست که بر پایۀ آگاهی‌های ما از دوران باستان، در «روز  تیر» از ماه تیر که برابر با سیزدهمین روز تیرماه است، برپا می‌شده است. دیرینه‌ترین گزارش‌ها نشان می‌دهد که این جشن در گرامیداشت ستارۀ «تیشتر»، ستارۀ باران آور پدید آمده است.

گل بنفشه، نماد جشن تیرگان

در گاهشماری ایرانی، سیزدهمین روز هر ماه و چهارمین ماه هر سال به نام «تیر» خوانده می‌شود. به فرخندگی هم‌نامی روز و ماه به نام ایزد تیر و بزرگداشت جایگاه آن در اندیشه ایرانیان، روز سیزدهم تیرماه «جشن تیرگان» یا «تیر و جشن» برگزار می‌شود. همچنین به خجستگی ایزد باران و ترسالی، آب‌پاشی از آیین‌های شاد این جشن است که آن را به نام‌ جشن «آبریزگان» یا «آب‌پاشان» نیز مشهور کرده است.

جشن تیرگان - ابوالقاسم آخته

نام و قداست تیر: ستاره ی باران و پاسدار و صاحب مقام بسیار ارجمند در متون و عقاید آریاییان کهن، در اوستا تیشتریه و در پهلوی تیشتر نام گرفته و فصلی را به همان جهت در اوستا به خود اختصاص داده است زیرا اورمزد در خطابه اش به زرتشت، تیشتر را همچون خودش لایق ستایش آفریده است.

جمعه 11 تیر؛ جشن و همایش روز ملی دماوند

سیزدهم تیر ماه، روز جشن تیرگان و روز ملی دماوند است. انجمن کوه نوردان ایران و شماری از دیگر کوه نوردان و طبیعت دوستان، در نزدیک ترین جمعه به این روز، جشن و همایشی در شهر رینه برگزار می کنند.

تیرگان جشنی ناب و پر از آب

جشن تیرگان به پاس تلاش‌ها و نگهبانی‌های تیشتر در روز سیزدهم که به او اختصاص دارد و در ماهی که نامش را از او گرفته، برگزار می‌شود.

آرش کمانگیر - بهرام بیضایی

آنک بر طبل‌ها می کوبند و در کرتاها  غریو  می دمند، بر خاکریز بلند آتشی می افروزند بزرگ و شهبازی را پرواز می دهند، بر دم او زوبینی افروخته. و دیده‌‌بانان از زبر برج می‌نگرند، کز برابر انبوه سراپرده‌های دور آتشی برخاست تا آسمان با دود و در گاو دم نفیر می دمند.

در همین زمینه