ایران‌بوم

گروه اجتماعی، حمیدرضا ابراهیم زاده؛ نام دکتر محمد مصدق فقط چند ماهی در روزهای آغازین بعد از انقلاب روی طولانی ترین خیابان تهران نشست و پس از آن نام یکی از تاثیرگذارترین شخصیت های سیاسی و ملی ایران به گوشه کتابخانه ها و چند صفحه یی از درس تاریخ معاصر ایران رانده شد.برای اینکه نام این پیرمرد اخمویی که در عکس کتاب «تاریخ معاصر ایران» روی نیمکت چوبی به جلو لم داده و دستش را زیر سرش گذاشته و انگار نه انگار که در دادگاه نظامی در حال محاکمه است بر یکی از خیابان های تهران نقش ببندد شورای شهر تهران باید تصمیم گیری کند.بعد از آنکه در شورای اول طرح نامگذاری خیابان کاج به نام دکتر مصدق مسکوت ماند دیگر کسی سراغی از نام قهرمان ملی کردن صنعت نفت نگرفت. پرسش ساده یی به این مضمون که «چرا تهران جایی برای محمد مصدق ندارد؟» در نهایت به این پاسخ رئیس کمیته نامگذاری شورای پایتخت متصل شد که «اگر موضوع نامگذاری یکی از خیابان های تهران به نام دکتر مصدق را کسی پیشنهاد بدهد ما آن را بررسی می کنیم. هیچ مخالفتی وجود ندارد. نامگذاری بر اساس پیشنهادی است که از طرف شورایاری ها، شهرداری های مناطق و اشخاص حقیقی و حقوقی مطرح می شود. این پیشنهادات وارد کمیته نامگذاری می شود و هیچ حساسیت خاصی روی افراد وجود ندارد.»معصومه آباد البته در پاسخ به اینکه «اگر جمعی از روزنامه نگاران پیشنهادی مبنی بر نامگذاری یکی از خیابان ها و میادین تهران به نام دکتر مصدق به شورا ارائه دهند مورد بررسی قرار خواهد گرفت؟»، پاسخ غیرمنتظره یی داد؛ «خبرنگاران می توانند آن را پیشنهاد بدهند و اگر رای نیاورد آن وقت بپرسید که چرا رد شده است. شما می توانید آن را به مناسبت روز خبرنگار پیشنهاد بدهید.»بر همین اساس جمعی از فعالان مطبوعاتی با ارسال پیشنهادی به شورای شهر تهران خواستار نامگذاری یکی از خیابان ها یا میادین تهران به نام دکتر محمد مصدق شدند. این پیشنهاد به کمیته نامگذاری شورای شهر تهران تقدیم شده است و بنا بر اطلاعات رسیده بررسی آن در این کمیته آغاز شده است.هدیه روز خبرنگار معصومه آباد بسیار به یادماندنی شد. بنابراین به سراغ دیگر اعضای شورا رفتم تا شاید پیش از مطرح شدن طرح در شورای شهر از نظرات ایشان با خبر شوم. دکتر محمدعلی نجفی عضو اصلاح طلب شورای شهر تهران این گونه پاسخ داد؛ «دکتر مصدق یک چهره ملی است که به ویژه در زمان نخست وزیری از محبوبیت وسیعی بین مردم ایران برخوردار بود و خدمت بزرگی هم به کشور کرد. کمااینکه حتی امروز هم وقتی می خواهند برای کارهای بزرگ مانند بحث های هسته یی مثالی بزنند آن را با نهضت ملی شدن صنعت نفت به رهبری دکتر مصدق مقایسه می کنند. بنابراین نمی شود نام دکتر مصدق را از تاریخ ایران جدا کرد. من جزء کسانی هستم که مدافع این مساله هستم که نام ایشان روی یکی از خیابان های اصلی تهران نقش ببندد.»نجفی با ابراز امیدواری از رای آوردن این طرح می افزاید؛ «من بعید می دانم اگر این موضوع داخل شورا مطرح شود فشار خاصی برای خارج کردن آن از دستور کار شورا وجود داشته باشد. ممکن است بعضی گروه های افراطی که به حساسیت های بدون دلیل دامن می زنند مخالف باشند ولی در مجموع فکر نمی کنم مقامات تصمیم گیر و موثر نظام جمهوری اسلامی حساسیت خاصی نشان دهند. هر گروهی می تواند نامی برای خیابان های تهران پیشنهاد بدهد و حتماً این موضوع در شورا بررسی می شود. بسیاری از نام ها که روی معابر تهران قرار گرفته است به پیشنهاد افراد حقیقی و حقوقی بوده است. من در حالی که نامگذاری یکی از خیابان های تهران به نام دکتر مصدق را ارزشمند می دانم مطمئنم که اگر در کمیسیون نامگذاری به تصویب برسد در شورا هم مشکلی نخواهد داشت.»احمد مسجدجامعی رئیس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر تهران نیز با این پیشنهاد موافق و بر این عقیده است که «دکتر محمد مصدق یکی از چهره های تاثیرگذار در دوره معاصر ایران است.

وی در زمانی که عضو فراکسیون اقلیت مجلس بود در کنار مرحوم مدرس با روی کار آمدن رضاشاه مخالفت داشت. البته مخالفت مدرس با رضاشاه بسیار صریح تر بود ولی دکتر مصدق هم با ایشان همراهی می کردند.»

مسجدجامعی بر ابعاد شخصیتی دکترمصدق نیز تاکید دارد؛ «دکتر مصدق از یک منظر شخصیتی ضداستبدادی داشت که همراهی ایشان با مرحوم مدرس نشان دهنده آن است و از طرف دیگر شخصیتی ضداستعماری هم داشت که با همراهی برخی شخصیت های برجسته روحانی در قضایای مهم ملی برای مقابله با تسلط انگلیسی ها بر ایران تاثیرگذار بودند.» معصومه ابتکار دیگر عضو اصلاح طلب شورای شهر تهران نیز از این پیشنهاد پشتیبانی کرد. اصولگرایان شورای شهر هم البته مخالفت چندانی نکردند و با روی باز از بررسی آن در شورا سخن گفتند. خسرو دانشجو سخنگوی شورای شهر تهران مخالفتی نداشت؛ «اگر این موضوع در شورا مطرح شود اول باید کمیته نامگذاری تصویب کند تا بعد وارد صحن شورا شود. فکر می کنم نامگذاری یکی از خیابان های تهران به نام دکتر مصدق جای طرح دارد.» حمزه شکیب رئیس کمیسیون توسعه و عمران شورای شهر تهران موضوع را به بررسی کارشناسی کمیته نامگذاری محول کرد. به عقیده او «تا امروز پیشنهادی در این زمینه مطرح نشده بود ولی اگر پیشنهادی مبنی بر این برسد حتماً در شورا بررسی خواهد شد. الان ما یک کمیته نامگذاری داریم. ادله آن مورد بحث قرار می گیرد و آنها نام را به شورا می آورند. قاعدتاً این هم باید روال خود را طی کند. در صحن شورا بر اساس ادله در مورد نامگذاری تصمیم گیری خواهد شد.» جالب اینجاست که بسیاری از اعضای شورای شهر تهران حاضر به پاسخگویی به پرسش اعتماد درباره نامگذاری یکی از خیابان های تهران به نام دکتر مصدق نشدند با این حال مخالفتی نیز با آن نداشتند و این نامگذاری را موضوعی قابل بررسی دانستند. به نظر می رسد شورای شهر تهران بعد از گذشت سال های نه چندان دوری که شورای اول سودای آوردن نام مصدق به تهران را داشت و در این کار ناکام ماند می تواند بدون جهت گیری های سیاسی و با میانه روی حاکم بر این شورا این طرح را به سرانجام برساند. فعلاً این پیشنهاد در حال بررسی در شورا است و در هفته های آینده خبرهای تکمیلی آن منتشر خواهد شد.