ایران‌بوم

جنگ جهانی اول یک سده (قرن) پیش به بهانه‌ی کشته شدن ولیعهد اتریش آغاز گردید. دو جبهه شامل کشــورهای محور یعنـی آلمـان و اتریش (که سپس کشورهای عثمانی؛ ژاپن و ایتالیا هم به آن اضافه شدند) و در جبهه‌ی متفقین یعنی روسیه و فرانسه و انگلیس (که سپس آمریکا هم به کمک آنان آمد) مدت چهار سال در رقابت در جهانخوارگی با هم درگیر شدند.

دولت ایران در جریان نبرد نخست جهانی به طور رسمی اعلام بی طرفی کرد. ولی با وجود این اعلام؛ انگلیس و روسیه با نقض بی‌طرفی ایران؛ وارد خاک ایران شدند. ورود اینان بهانه ورود عثمانیهای خونخوار هم به کشورمان از طریق مرزهای غربی شد.

خسارات وارده به دولت ایران خسارات وارده به مردم ایران

آذربایجان 28850 تومان                                                              27000000 تومان
همدان 116222 تومان                                                                 2000000 تومان
لرستان 113748 تومان                                                                ــــــــــــ
کرمانشان 1777250 تومان                                                           28000000 تومان
ارومیه   ـــــــــــــ                                                                       4493000 تومان
جمع        2036070 تومان                                                         61493000 تومان

در این صورت البته نمی‌توان بی‌حرمتی به مردم، نابودی ناشی ازمحرومیت زیاد و زجر و بیماری را که از نتایج عملیات نظامی بود و منجر بهنابودی صدها هزارتن و اعدام بیش از پنج هزار تن به وسیله‌ی نیروهای ترک شد، محاسبه نمود.

ترکها فقط به تخریب و وارد کردن خسارت به ایرانیان مقیم ایران راضی نبودند بلکه حتی ایرانیان مقیم ترکیه را اذیت کرده و صدماتی به آنان وارد ساخته‌اند که توسط کمیسیونی از ایرانیان مقیم قسطنطنیه محاسبه گردیده است. این کمیسیون به جمع‌آوری شکایات تقریباً هزار نفر، که به جبر و زور به قشون ترک برده شده‌اند یا مورد تعدی و آزار قرار گرفته‌اند، پرداخته‌اند. اماهمه شکایات را نپذیرفته زیرا که هدف آن، اجرای عدالت بود. تنها شکایاتی را که حقیقی بودند پذیرفتند که در مجموع به دو و نیم میلیون لیره ترک می‌رسد. این صورتی است که کمیسیون ارائه داده است:

انقلاب کبیر 1917 روسیه سبب شد تا روسها از ایران بروند و حضور عثمانیها هم کمرنگ شود. اما انگلیسهای خبیث به طور گسترده حضور نامشروع خود را حفظ کردند. آنگاه این انگلیسیها برای تهیه آذوقه خود و ترس از گرسنگی در جای غریب؛ انبارهای بسیاری ایجاد و همه‌ی منابع و محصولات کشاورزی ایرانیان را ابتدا به ترفند و حیله و دروغ و به زور پول و بعد به زور سلاح و ستم غصب و تصرف کردند و تقریبا هیچ چیز برای مردم باقی نگذاشتند. حتا گاهی گندم‌ها و خوراک مردم را که نمیتوانستند تصاحب کنند آتش زده و از بین می‌بردند؛ لذا یک قحطی مصنوعی شدید به مردم ایران تحمیل کردند. البته همین کارها از سوی ترکان عثمانی نیز در سطح گسترده‌ای انجام گرفت و در مناطق اشغالی عثمانی نیز قحطی بروز کرد.

به دنبال این فقر و ناتوانی؛ به دلیل آشنا نبودن سربازان انگلیسی با بهداشت و نیز عدم رعایت آن و سایر دلایل؛ بیماری ها هم در جامعه زیاد شد و آنفولانزای گسترده ای هم پیدا شد (که بنا به اسناد موجود در برخی منابع؛ خود انگلیسیها در شیوع و پخش و گسترش این بیماریها به طور عمد و برنامه‌ریزی شده نقش داشتند). جمع این رفتار جنایتکارانه انگلیس سبب شد تعداد زیادی از مردم ایران به کام مرگ رفته و از بین بروند. شدت تلفات ناشی از این جنایات انگلیس به حدی بوده که گاه در تهران اجساد هیزم وار بر روی هم جمع می شد و حتا امکان دفن آنها نیز نبود. چه کودکان معصوم و مظلومی که از گرسنگی چشم از حدقه درآمده؛ با درد و رنج و شکنجه گرسنگی تحمیلی استعمار؛ جان سپردند.

برابر بررسی ها در این واقعه‌ی هولناک تاریخی حدود نصف جمعیت ایران از بین رفت. ای افسوس بر آن نیاکان بیگناه ما، که به ستم استکبار و استعمار انگلیس جان باختند و ای ننگ بر استعمار با این پیشینه‌ی پلید و زشت.

باید توجه داشت که انگلیسیها علاقه‌ای به علنی کردن اسناد تاریخی مداخلات استعماریشان ندارند و هیچ قانون الزام آوری برای این کار در نظام حقوقی این کشور وجود ندارد. در حالی که در برخی کشورها حتا در کشور آمریکا، دولت طبق قانون موظف است اسناد را پس از مدت محدود و معینی علنی کند و اگر چنین نکند هر شخص به ویژه پژوهشگران میتوانند از طریق دادگاه علیه سازمان مربوطه اقامه دعوا کنند و با حکم دادگاه سند را به دست آورند.

بنا به گفته برخی پژوهشگران؛ قحطی بزرگ سال های 1917 تا 1919 ایجاد شده توسط انگلیس؛ بزرگترین مصیبت تاریخی ایران پس از حمله‌ی مغول بوده است.

اما از آنجا که دولت ایران دارای قدرتی نبود که بتواند بی‌طرفی را حفظ کند، خاک کشور بدل به صحنه‌ی نبردهای سنگین میان نیروهای عثمانی با قوای روس و انگلیس شد. شهرها و روستاهای کشور زیر سُم ستوران و چکمه‌ی سربازان بیگانه لگدمال شد و دست به دست گشت. دولت مرکزی که یارای جلوگیری ازدخالت بیگانگان را نداشت، ناچار به اعتراض بسنده کرد.

اینک وظیفه‌ی ما فرزندان نیاکان مظلوم‌مان که در آن واقعه جان باختند میباشد که این جنایت را آشکار کرده و به اطلاع همگان برسانیم و پیگیر محکومیت حقوقی استعمار انگلیس و مطالبه‌ی خسارات آن را از استعمار بکنیم. جا دارد وزارت امور خارجهی جمهوری اسلامی هم پیگیر الزام انگلیس به انتشار آثار حضورش در ایران آن زمان شود تا ضمن آشکار کردن چهره‌ی کریه این روباه مکار به استیفای حقوق تضییع شده و دریافت خسارت بپردازند.

در همین راستا همایش حقوقی ـ تاریخی بزرگ ملی به زودی قرار است برگزار شود که پیش همایش آن در یازدهم آذر ماه جاری در دانشکده‌ی حقوق دانشگاه تهران برگزار شد.