ایران‌بوم

آنطور که در خبرگزاری مهر آمده است، طی سال‌های اخیر خشکسالی‌های پیاپی باعث شده که میزان برداشت آب از سفره‌های آب زیرزمینی در فارس شدت بیشتری بگیرد و همین امر موجب فرونشست زمین در نقاط مختلف فارس ازجمله در محوطه تاریخی نقش رستم در حوالی شهرستان مرودشت فارس شده است.

فرونشست زمین که به پدیده فروچاله‌ها نیز شهرت دارد اکنون به نزدیکی تخت جمشید رسیده و تصاویر منتشر شده در خبرگزاری میراث فرهنگی بیانگر آن است که فروچاله‌ها به نزدیکی دیوارهای محوطه بنای ثبت جهانی شده تخت جمشید رسیده‌اند.این پدیده همچنین به نوشته خبرگزاری مهر، کارشناسان را نسبت به خطراتی که در آینده برای عظیم‌ترین بنای سنگی جهان به‌وجود می‌آید نگران کرده است.

پروفسور عزت‌الله رئیسی پژوهشگر، زمین شناس و عضو هیأت علمی دانشگاه شیراز در همین رابطه گفته است: محوطه‌های میراث جهانی تخت جمشید و نقش رستم هویت ملت ایران هستند و باید در برابر هرگونه خطرات احتمالی، چه در حال و چه در آینده حفظ شوند. یکی از این خطرات پدیده نشست زمین است که تحت‌تأثیر فعالیت‌های انسانی از قبیل برداشت بی‌رویه آب زیرزمینی می‌تواند رخ دهد.

به گفته پروفسور رئیسی این پدیده طی سال‌های 1386تا 1388در منطقه نقش رستم تا روستای شول اتفاق افتاده و اثرات نشست زمین در امتداد کوه حسین از نقش رستم تا روستای شول مشخص است و مقدار نشست بین 2تا 30سانتی متر تغییر می‌کند.

پروفسور رئیسی افت شدید 10تا 15متری سطح آب زیرزمینی و بروز خشکسالی شدید سال‌های اخیر را عامل نشست زمین در محوطه نقش رستم و حتی ترک‌خوردگی دیوارها و سقف برخی منازل مسکونی در روستای شول اعلام کرد.

به گفته او در سال‌های اخیر در محدوده تخت جمشید نشست زمین رخ نداده بود اما افت سطح آب زیرزمینی در سال 1391نمایانگر شد و در فاصله 200متری از صفه اصلی تخت‌جمشید شکافی موازی با صفه به طول 150تا 200متر، عرض و عمق یک متر نمایان شد.

آنطور که این استاد دانشگاه گفته است، تنها راه جلوگیری از نشست زمین، جلوگیری از افت سطح آب‌های زیرزمینی است که مستلزم مسدود کردن چاه‌های غیرمجاز، نصب کنتور هوشمند برای کنترل برداشت آب، افزایش راندمان آبیاری، عدم‌حفر چاه جدید و جلوگیری از کف شکنی چاه‌های موجود است.

پروفسور رئیسی می‌گوید: براساس مطالعه انجام شده به‌دلیل وجود آهک زیر آبرفت، بر اثر برداشت طولانی مدت آب از چاه‌ها، احتمال رخداد آب فروچاله نیز وجود دارد که خطر احتمالی دیگری برای تخت‌جمشید و نقش رستم در آینده است.گفته می‌شود در سال‌های 1343تاکنون تعداد چاه‌های برداشت آب در محدوده حریم تخت‌جمشید و نقش رستم افزایش قابل‌توجهی یافته و درصورت تداوم این روند، پدیده آب فروچاله نمایان می‌شود.

برگرفته از همشهری آنلاین