یادمان
مجموعه تاریخی صدرالعلما یزد ثبت ملی می‌شود
- يادمان
- زیر مجموعه: ديده‌بان یادگارهای فرهنگی و طبيعی ایران
- دوشنبه, 13 آذر 1396 14:59
- آخرین به روز رسانی در دوشنبه, 13 آذر 1396 14:59
- نمایش از دوشنبه, 13 آذر 1396 14:59
پرونده ثبت ملی مجموعه صدرالعلمای یزد در معاونت میراث فرهنگی استان یزد تهیه و برای طی کردن ادامه روند ثبت به سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور ارسال شد .
به گزارش ایسنا، «ساشا ریاحی مقدم» سرپرست معاونت میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان در این مورد گفت: مجموعه صدرالعلما در خیابان امام خمینی در مجاورت امامزاده شاهزاده فاضل و در قلب بافت تاریخی جهانی شهر یزد واقع شده است.
وی افزود: این بنا از سمت شرق به خیابان امام خمینی، از سمت شمال به محله ایلچی خان، از سمت غرب به محله دارالشفا، از سمت شرق به خیابان امام خمینی، محله پیر و برج و گازرگاه و از جنوب و جنوب غرب به باروی دوره آل مظفر، خندق و بازار شهر متصل است.
وی با بیان این که این مجموعه در همسایگی خانه‌های صدری و دربند صدری، حسینیه و امامزاده شاهزاده فاضل، بازارصدری و خانه صالح قرار گرفته است، درخصوص تاریخچه این بنای تاریخی گفت: مجموعه صدرالعلما هرچند به نام علیرضا صدرالعلما است اما تاریخچه ابنیه آن به قرون پیش از زندگی او باز می‌گردد.
وی ادامه داد: مرز این مجموعه از سمت جنوب شرق به بخش هایی باقیمانده از باروی دوره آل مظفر و مربوط به قرن هشتم و نهم منتهی می شود. همچنین از سمت جنوب نیز بخشی دیگر از برج و بارو و خندق منتهی می شود که در بخش هایی با یک یا چند پلاک واسطه است.
به گفته ریاحی مقدم، قدیمی‌ترین بخش ابنیه درونی مجموعه بقایایی از ساختمان کوشک باغی است که تناسبات آن از قدمت دوره صفوی خبر می‌دهد، هرچند در منابع تاریخی دقیقا معلوم نیست که باغ و کوشک مذکور کدامند. بخش‌های دیگر بنا مربوط به دوره فتحعلیشاهی است که شاهزاده میرزا ولی حاکم یزد بوده که دخترش را به عقد صدر میرزا محمد که صدرالممالک یزد بوده و جد علیرضا صدرالعلما محسوب می شود .
وی در ادامه در خصوص مشخصات این اثر تاریخی، تصریح کرد: مجموعه صدرالعلما شامل جلوخان، عمارت سردر، حیاط نارنجستان، حیاط باغ، عمارت بیرونی صدرالعلما، حیاط مشهور به حیاط بانک یا حیاط بیرونی صدر العلما، عمارت صفوی، حیاط روضه خوانی، مطبخ، حمام و حیاط خدماتی و آبرسانی است که بر روی بستر طبیعی مناسبی از خاک چیلو قرار گرفته است .
این مسئول خاطرنشان کرد: عمارت سردر، بنایی است با معماری پهلوی اول و دو طبقه که در طبقه همکف دارای یک فضای هشتی با سقف گرد چین(دهانه 7 متر) و طبقه اول دارای سه اتاق با رواقی ستون دار رو به جلو خان است.
وی عنوان کرد: حیاط نارنجستان، حیاطی کوچک در قسمت شمالی حیاط باغ است که در ارتباط با بناهای مجاور مجموعه بوده است .
ریاحی‌مقدم نیز یادآور شد: حیاط باغ بزرگترین حیاط مجموعه با یک حوض کشیده در میان و دو باغچه بزرگ در مجاورت حوض است. این حیاط از سمت شمال با عمارت سردر و حیاط نارنجستان مجاورت دارد و از سمت جنوب به عمارت صدرالعلما. جبهه های شرقی و غربی این حیاط دارای طاق نماهایی با طاق تیزه دارد، است.
وی افزود: عمارت بیرونی صدرالعلما، بنایی است با معماری دوره پهلوی اول در دو طبقه زیرزمین و همکف که دارای فضاهایی چون زمستان نشین دو طرفه ( به سمت حیاط باغ و حیاط بیرونی )، تالار و حوض خانه، پنج دری، رواق ستون دار( ستون های مرمری ) و گاورو است .
وی گفت: حیاط بیرونی نیز در میانه عمارت بیرونی قرار گرفته و دارای یک حوض کشیده و چهار باغچه در مجاورت آن می باشد .
به گفته سرپرست معاونت میراث فرهنگی استان، عمارت صفوی قدیمی ترین بخش این مجموعه است که در دوره های مختلف تغییر کرده است .
ریاحی مقدم در پایان نیز اظهار کرد: حیاط روضه خوانی در مقابل عمارت صفوی و بخش جبهه ستون دار عمارت بیرونی صدرالعلما قرار گرفته است. در گوشه این حیاط دری قرار دارد که رو به بازار صدری باز می شود.مطبخ و حمام در مجاورت عمارت صفوی قرار گرفته‌اند و دسترسی به آن ها از حیاط روضه خوانی میسر می شود. در مجاورت حیاط باغ، فضایی با یک استخر قرار گرفته است که وظیفه آبرسانی به بنا را به عهده داشته است. این فضا در مجاورت باروی شهر قرار گرفته است .
گفتنی است؛ به زودی با مشارکت اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان یزد و تالار هنر آلمان، موزه بزرگ یزد در در این بنای تاریخی و فاخر ایجاد خواهد شد .
