یادمان
میراث در هفتۀ نخست آذر 1390؛ از مشکلات میراث جهانی زیگورات تا ثبت جهانی دانش سنتی ساخت لنج و دریانوردی خلیج فارس
- يادمان
- زیر مجموعه: ديده‌بان یادگارهای فرهنگی و طبيعی ایران
- جمعه, 04 آذر 1390 16:00
- آخرین به روز رسانی در جمعه, 04 آذر 1390 16:00
- نمایش از جمعه, 04 آذر 1390 16:00
- بازدید: 5457
خبرگزاری میراث‌فرهنگی ـ گروه میراث‌فرهنگی ـ هفته گذشته که با بارش‌های باران همراه بود شمس‌العماره به دنبال ریزش باران‌های پاییزی پایتخت، آسیب دید و بخش‌هایی از ناودان و پله‌های تاریخی آن فرو ریخت. البته مدیر کاخ گلستان، شرایط پیش آمده برای این بنای قاجاری را نتیجه عدم مرمت‌های ضروری عنوان کرد. این در حالی بود که سنگفرش راه شاهی تنگ سروک که اثری به جا مانده از دوران اشکانیان است در قالب یک پروژه مرمت و احیا توسط اداره میراث فرهنگی استان کهگیلویه و بویراحمد به وسیله گچ و دیگر مصالح ناهمخوان مرمت شد که به اعتقاد کارشناسان آسیبهای جدی و جبران‌ناپذیری بر این مجموعه ارزشمند تاریخی وارد کرد. با این وجود تنها خبری که مرهمی بر تمامی اتفاقات ناخوشایند هفته گذشته بود خبر ثبت جهانی دانش سنتی ساخت لنج و دریانوردی ایران در حوزه خلیج فارس در ششمین اجلاس یونسکو بود.
دانش سنتی ساخت لنج و دریانوردی ایران در حوزه خلیج فارس در واقع یکی از 6 پرونده‌ای بود که ایران برای ششمین اجلاس یونسکو در اندونزی آماده کرده بود. 5 پرونده دیگر که شامل موسیقی اقوام ایرانی، نقالی و قصه پردازی اجرایی ایرانی، زری‌بافی و مخمل‌بافی و تولد حضرت علی اکبر و آیین‌های مرتبط با آن است.
نشستن مرده‌ریگ‌های خوزستان در صدر اخبار میراث فرهنگی رسانه‌ها
در هفته‌ای که گذشت، وضعیت نابسامان زیگورات میراثی جهانی که در خوزستان واقع است زنگ خطر تمامی رسانه‌ها را به صدا درآورد. به‌طوری که از بوی فضولات حیوانی و پساب‌های نیشکر گرفته تا ریزش بخشی از متعلقات چغازنبیل که هنوز هم کاربری دقیق آن برای باستان‌شناسان مشخص نشده است، این خبرها را شامل می‌شد.
براساس گزارش CHN دیوارهای محلی که پیش از این تصفیه‌خانه چغازنبیل گفته می‌شد، بدون هیچگونه حفاظت و مرمتی درحال فروپاشی است که هنوز باستان‌شناسان بر سر کاربری این سازه آبی به توافق نرسیده‌اند. هرچند سازمان میراث فرهنگی در تابلوی معرفی اثر از این متعلقات به عنوان کانال دفع آب‌های سطحی نام می‌برد، اما هرچه هست، در آستانه فروریختن قرار دارد.
این‌درحالی‌است که مضیف به عنوان نوعی سازه بامعماری شاخص در منطقه جنوب ایران به‌خصوص طوایف عرب شناخته می‌شود که از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است اما این معماری اصیل با سازه‌ای مقاوم هم‌اکنون در حال نابودی است و تنها یک نمونه از آن در روستای بردیه سوسنگرد باقی مانده است.
کارشناسان وجود چنین سازه‌های اصیلی که دربرگیرنده فرهنگ یک قوم است را در جذب گردشگر بسیار موثر می‌دانند اما مسئله‌ای که بسیار حائزاهمیت است نبود حمایت از سازندگان چنین سازه‌هایی است. سوسنگرد تنها 2 یا 3 پیرمرد کهنسال دارد که مسلط به دانش ساخت مضیف هستند.
از کشف نقاره‌خانه تا صدمه به میدان ارگ قدیم و ریزش شمس العماره
عملیات کف‌سازی شهرداری در عرصه کاخ گلستان که از ماه گذشته آغاز شده بود، درهفته سپری شده منجر به کشف پایه نقاره‌خانه میدان ارگ شد. این کشف در صورتی انجام شد که پیشتر کارشناسان و دوستداران میراث فرهنگی هشدار داده بودند که نباید اقدامات ساخت و ساز بی‌توجه به قوانین و ضوابط میراث فرهنگی در عرصه بناهای تاریخی انجام شود و تمام این محوطه نیاز به حفاری‌های علمی دارد.
«مسعود شریفی»، رییس کاخ گلستان به CHN درباره این کشف اتفاقی می‌گوید: «بازسازی کف‌پوش‌های اطراف کاخ گلستان آن‌هم بعد از 70 سال اقدامی بسیار مناسب و مورد تایید سازمان میراث فرهنگی و گردشگری است و همانطور که می‌دانید، در این میانه هم حتی منجر به کشف نقاره‌خانه میدان ارگ و تعدادی سکه‌های تاریخی شده است».
این در حالی است که کارشناسان و دوستداران میراث فرهنگی، بارها و بارها اعلام کرده بودند که این محوطه تاریخی است و باید هر گونه اقدام ساماندهی و بهسازی با نظارت سازمان میراث فرهنگی انجام شود، زیرا احتمال برخورد با آثار و اشیاء تاریخی در جای‌جای این محوطه وجود دارد.
همچنین بارش‌های باران به پله‌ها، ناودان و بخشی از آینه‌کاری شمس‌العماره آسیب رساند و مدیر کاخ گلستان، شرایط پیش آمده برای این بنای قاجاری را نتیجه عدم مرمت‌های ضروری عنوان کرد.
شمس العماره یا بنای خورشید یکی از شاخص‌ترین بناهای کاخ گلستان و برجسته‌ترین ساختمان ضلع شرقی مجموعه کاخ گلستان محسوب می‌شود اما اکنون ریختن ناودان و نفوذ آب به بدنه این بنای تاریخی باعث واردشدن صدماتی به آیینه‌کاری کم نظیر آن شده است.
هفته گذشته خبرگزاری میراث‌فرهنگی به بررسی پرونده بافت تاریخی یزد و ابهامات آن پرداخت. کارشناسان درحوزه ثبت آثار براین باورند که حتی اگر استان یزد اعلام آمادگی برای ارسال پرونده کند به دلیل نواقص موجود، پرونده به استان بازخواهد گشت. این درحالی است که مدیرکل میراث فرهنگی استان یزد خبر از تکمیل این پرونده تا پایان امسال می دهد مدارک مورد نیاز ثبت جهانی محدوده 150 هکتاری بافت قدریم تاریخی یزد که شامل نقشه ها، اطلاعات تاریخی و فرهنگی، ویژگی های معماری و شهرسازی و همچنین پلان مدیریت آن را براساس معیارها و استانداردهای ثبت جهانی است و تا پایان امسال آماده خواهد شد.
همچنین خبر کشف آثار جدید در یک سایت باستان‌شناسی در نزدیکی معدن مس که امتیاز بهره‌برداری آن در اختیار یک شرکت چینی مهمترین اتفاق میراث همسایه بود که البته باستان‌شناسان و مقامات میراث فرهنگی افغانستان را دچار نگرانی کرده‌است.این گنجینه‌ها که بیش از 1000 سال زیر خاک بوده‌اند برای نخستین بار در کاوش‌های اخیر در برابر نور خورشید قرار گرفته‌اند.
