ایران‌بوم

سرنا خاکزاد ـ سرپرست گروه باستان‌شناسان آمریکایی حاضر در سیراف ـ در گفت‌وگو با خبرنگار سرویس میراث فرهنگی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، بیان کرد: پروژه‌ی اولیه برای آنچه اکنون در سیراف انجام می‌شود، ارزیابی بناهای تاریخی سیراف است تا به این ترتیب، میزان فرسایش بناها توسط آب دریا و موج‌ و نیز فرضیه‌هایی که درباره‌ی بخش‌های غرق‌شده‌ی شهر سیراف وجود دارد، بررسی شود.

او که مدرک دکتری مدیریت ساحل‌های میراث فرهنگی و دکتری مدیریت میراث فرهنگی زیر آب را دارد، درباره‌ی انجام این پروژه گفت: سال گذشته پس از بازدیدی که از سیراف داشتم و با توجه به مقالاتی که در این‌باره مطالعه کرده بودم، تصمیم گرفتم تحقیقی را درباره‌ی سیراف که یکی از مراکز اصلی داد و ستد دریایی از قرن سوم تا دهم میلادی بوده است، انجام دهم.

وی ادامه داد: درباره‌ی تاریخچه‌ی داد و ستد در سیراف، اطلاعات زیادی وجود ندراد و فقط «وایت هاوس» که در دهه‌ی 50 شمسی با یک گروه ایرانی شش دوره حفاری باستان‌شناسی انجام داد، گزارش‌هایی را منتشر کرده است.

خاکزاد با اشاره به این‌که قصد داریم ساحل اولیه‌ی سیراف را پیدا کنیم، اظهار کرد: تا کنون هیچ مطالعه‌ی علمی‌ای در این منطقه انجام نشده است و اکنون ما در حال مستندنگاری هستیم. شاید قسمت‌هایی از آنچه را که در بستر دریا وجود دارد نیز نمونه‌برداری کنیم و در مراحل بعد، کاوش باستان‌شناسی نیز انجام دهیم.

وی با تأکید بر این‌که در این پروژه با توجه به دستگاه‌هایی که از آمریکا آورده‌ایم، همه‌چیز به‌طور استاندارد انجام می‌شود، گفت: مقایسه‌ای را با نقشه‌های دهه‌ی 50 که در منطقه وجود دارد، انجام می‌دهیم تا مشخص شود مرز شهر کجا بوده است. آنچه تا کنون دریافته‌ایم در مقایسه با قبل و نسبت به آنچه وایت هاوس بررسی کرده بود، نشان می‌دهد که تعداد بناهای ساحلی در گذشته بیشتر بوده است.

خاکزاد درباره‌ی این‌که به‌عنوان سرپرست گروه باستان‌شناسان آمریکایی در این پروژه حضور دارد نیز بیان کرد: تا هفت سال پیش، در ایران بودم و با سازمان میراث فرهنگی همکاری خوبی داشتم. تخصص اولیه‌ی من نیز حفاظت از بناهای تاریخی است. پس از آن روی بناهای زیر آب تمرکز کردم که به گرفتن دو مدرک دکتری مدیریت ساحل‌های میراث فرهنگی و مدیریت میراث فرهنگی زیر آب منجر شد. این پروژه را نیز به‌صورت یک تحقیق شخصی دنبال می‌کنم و حتا یونسکو پروپوزال من را به‌صورت علمی حمایت کرده است.

به گفته‌ی او، از آنجا که ایران در سال 2009 میلادی کنوانسیون حفاظت از بناهای زیر آب را امضا کرد، انجام این پروژه برای یونسکو بسیار جالب توجه بود.

به گزارش ایسنا، حسین توفیقیان ـ سرپرست گروه باستان‌شناسان ایرانی در این پروژه ـ نیز در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا اظهار کرد: طرحی که خانم خاکزاد مطرح کرد و اکنون با سه نفر از اساتید و باستان‌شناسان زیر آب خارجی انجام می‌شود، به‌تازگی آغاز شده و سؤال اصلی ما این است که ببینیم آیا سیراف تحت تأثیر دریا بوده است یا خیر.

او گفت: مقالات زیادی در این‌باره نوشته شده که براساس آن‌ها گفته می‌شود، بخش زیادی از شهر تاریخی سیراف زیر آب رفته است. به همین دلیل، برای پاسخ به این سؤال تا کنون بیشتر، بخش‌های خشکی و سازه‌های ساحلی را بررسی کرده‌ایم.

این باستان‌شناسان بیان کرد: اطلاعات جدیدی که نسبت به قبل دریافته‌ایم، این است که شهر سیراف در طول خط ساحلی همواره فرسایش داشته و این فرسایش حتا نسبت به 10 سال قبل نیز وجود دارد و این خط مدام در حال تخریب است. البته سازمان میراث فرهنگی قصد دارد دیواری را در این بخش ایجاد کند.

به گزارش ایسنا، پروژه‌ی بررسی باستان‌شناسی و مستندنگاری شهر تاریخی سیراف از اواخر تیرماه آغاز شده است و دو هفته دیگر به پایان می‌رسد.

رییس پژوهشکده‌ی باستان‌شناسی کشور نیز در این‌باره اعلام کرد که در صورت فراهم شدن شرایط و پیش از بازگشت گروه آمریکایی به کشورشان، همایش یک روزه‌ای درباره‌ی یافته‌های این بررسی باستان‌شناسی برگزار خواهد شد.