زیست بوم
خلیج فارس در معرض تهدیدهای فزاینده زیست محیطی
- زيست بوم
- نمایش از دوشنبه, 13 ارديبهشت 1389 12:42
- بازدید: 4694
خبرگزاری میراث فرهنگی ـ گردشگری ـ خلیج فارس با 600 مایل مساحت از مهم ترین آبراه های استراتژیک جهان است که به ویژه از نظر حمل و نقل جهانی نفت اهمیت بیشتری نیز یافته است.اما به تناسب افزایش بهره برداری از منابع نفت و تردد کشتی ها محیط زیست این منطقه آسیب پذیر تر شده است.
به دلیل جنگ طولانی مدت و نرخ بالای تبخیر آب و فعالیت های گسترده استخراج نفت در منطقه، خلیج فارس در سال های اخیر وضعیت آلودگی آب به گونه مخاطره آمیزی رو به افزایش داشته است به طوری که اکنون خلیج فارس به یکی از حساس ترین و آسیب پذیر ترین اکوسیستم های جهان مبدل شده است.
خلیج فارس محل زیست انواع توده های مرجانی و گونه های متنوع گیاهی است که هم اکنون به شدت نیازمند به حمایت هستند.
انواع آلودگی در خلیج فارس
محیط زیست دریایی درخلیج فارس درمعرض انواع مواد خطرناک آلاینده است که در سال های اخیر براثر فعالیت انسان درمنطقه رشد فزاینده ای داشته است.
استخراج نفت از نواحی ساحلی و فلات قاره خلیج فارس درکنار ویژگی جغرافیایی آن که منطقه را مبدل به گذرگاه حمل و نقل نفت و تانکرهای متعددی کرده است در امتداد مسیر آبی، روند تخریب اکوسیستم این منطقه را تسریع کرده است.
از 160 سکوی نفتی حدود 70 سکوی نفتی در خلیج فارس فعال است و آمارها نشان می دهد که خلیج فارس یکی از آلوده ترین خلیج های دنیا است که بزرگترین آلودگی ایجاد شده در خلیج فارس به زمان جنگ ایران و عراق باز می گردد که طی آن نزدیک به 8/5 میلیون بشکه نفت در آن رها شد . سپس بعد از آن آتش سوزی چاه های نفتی که باعث ورود حجم زیادی از نفت خام به دریا شد و علاوه بر آن آلودگی هوا در اثر سوختگی نفت که دامنه پراکندگی آن تا هیمالیا رصد شد .طبق تحقیقاتی که در ایران برای طرح دعوی به دادگاه لاحه انجام شد، حدود 28 میلیارد دلار خسارت به اکوسیستم خلیج فارس وارد شده است .
اما روند تخریب در منطقه خلیج فارس در سال های اخیر به گونه فزاینده ای بر نگرانی ها افزوده است.
در حال حاضر روزانه تقریبا 100 کشتی در خلیج فارس رفت و آمد می کنند. این حجم بالای رفت وآمد مساوی با 40 درصد از کل حمل و نقل نفت جهان است که تنها از این منطقه عبور می کند. ازاین میان 25 هزار تانکر نفتی از طریق تنگه هرمز تردد می کنند.
بنابراین منطقه خلیج فارس تنها منطقه طبیعی است که با تحمل چینی حجم بالایی از ترانزیت نفتی با عوارض منفی ناشی از آن بر محیط زیست دریایی روبروست.
مواد رسوبی ناشی از نفت که از انبوه تانکرهای درحال گذار از خلیج فارس طبق برآورد ها سالانه بالغ بر 8 میلیون تن است.
این نوع آلودگی در حدود 60 درصد از کل آلودگی است که خلیج فارس را گرفتار کرده است.
طبق بررسی های انجام شده در سال های اخیر بخش اعظم آلودگی های خلیج فارس ناشی از تردد کشتی هاست که از تنگه هرمز تا ترمینال های نفتی در کشورهای منطقه را شامل می شود.
بستر دریا در امتداد این مسیر یعنی محل رفت و آمد کشتی های نفیت اغلب با لایه ای از نفت پوشیده شده است که باخود تخریب های زیست محیطی را به دنبال دارد.
آلاینده هایی که از تانکرهای نفتی بر اثر رها سازی کیسه های حاوی آب توازن به دریا سرازیر می شوند، با توجه به این که اغلب کشتی ها مجهز به تجهیزات مناسب برای جداسازی آب و نفت (SBT) نیستند، خود از دیگر مخاطراتی است که محیط زیست خلیج فارس را تهدید می کند.
این وضعیت دردرازمدت به دلیل فقدان مقررات کافی برای محدود کردن تردد این قبیل کشتی های فاقد استانداردهای فنی که مانع از تردد آن ها درمنطقه خلیج فارس شود، خود مشکل بزرگی است که به تشدید وخامت اوضاع در منطقه خلیج فارس دامن می زند.
نیروگاههای تولید برق و آب شیرینکن ها نیز از دیگر مواد آلاینده های خلیج فارس محسوب می شوند و 175 هزار متر مکعب در ساعت پساب از طریق پالایشگاه به سمت دریا تخلیه می شود و پساب های شهری که غالبا فاقد سیستم جمع آوری و انتقال تصفیه ی فاضلاب شهری هستند و 70 هزار متر مکعب در روز آلودگی تولید می کنند.
حجم آلودگی هایی که از ساحل به آب های خلیج فارس منتقل میشود نیز معضل دیگری است که شامل ورود فاضلاب های شهری و نیز انبوه زباله های شهری و روستایی است که تقریبا از تمام کشورهای واقع دراین منطقه هر روز روانه دریا میشود.
بررسیهای به عمل آمده نشان میدهد، زبالههای دریایی و آلایندههای شیمیایی سالانه بیش از یک میلیون پرنده دریایی و ? ???هزار پستاندار دریایی ولاک پشت را در اب های بین المللی و از جمله خلیج فارس از بین میبرد و با روند افزایش ورود مواد شیمیایی به آبهای بینالمللی این رقم بیش از پیش درحال افزایش است.
به عنوان مثال انبوه زباله شهری در امارات به حدی است که اخیرا گزارش های متعددی از سوی گزارشگران آزاد به منابع خبری وخبرگزاری های عربی نظیر امارات منتقل و منتشر شده است.
آخرین نمونه مطلبی است با عنوان محیط زیست آلوه خطر مرگبار واقعی در خلیج فارس که ماه گذشته در خبرگزاری رسمی امارات منتشر شد.
بنا به همین گزارش یک ناظر و توریست خارجی به عنوان یک شهروند خبرنگار درگزارشی به خبرگزاری یاد شده در امارات، یکی از سواحل متصل به خلیج فارس را این گونه توصیف کرده است:
«درآخرین دیدار از یکی از جماعت های ساکن درسواحل خلیج فارس شاهد حجم انبوه زباله ها بودم که نمونه ای از آن المطهره واقع در العین است. این منظره حقیقتا مناظر زننده ای ایجاد کرده است. و به رغم اطلاع رسانی به مقامات شهرداری این منطقه و ارسال عکس هایی از انبوه زباله های انباشته شده درمنطقه تا کنون هیچ واکنشی از سوی این مسئولان برای حل این مشکل صورت نگرفته است.
این وضعیت در چند هفته اخیر (منتهی به مارچ 2010) به مراتب بدتر شده است. زیرا قبلا شکایت ها از این بود که تمام مناطق واقع درمجاورت هتل ها و رستوران ها به محل تخلیه و دفن انواع زباله مبدل شده است که بدون توجه به روش های دفن بهداشتی صورت گرفته است.
اما اکنون شکایت ها حاکی از این است که کل منطقه را موش ها فرا گرفته اند. پیش از این تعدادی پشه و حشرات گوناگون درمنطقه دیده می شد که طی 20 سال درمنطقه زندگی می کردند اما اخیرا وضعیت به حدی رسیده که به طور دسته جمعی تکثیر شده و همه جا دیده می شوند.
منطقه العین قبلا واحه ای تمیز بود اما اکنون به نظر می رسد که زباله های همه جا را فرا گرفته اند.
درادامه نامه تقاضا شده است که با درج این مطلب در خبرگزاری رسمی امارات مقامات را از وضعیت کنونی که خطری جدی برای سلامت و بهداشت عمومی است، آگاه کنند.
این خبرنگارشهروند یک طراح لباس ساکن در العین است.
فاضلاب شهری ، پساب صنایع بزرگ که در مجاورت دریا قرار دارند، پسابهای سکوهای نفتی و پساب پالایشگاه ها هم از دیگر عوامل تخریب محیط زیست خلیج فارس است
ایجاد مرگ و میر آبزیان ، مهاجرت آبزیان به خارج از منطقه، تغییرات در تنوع زیستی و کاهش تنوع زیستی و تغییر رفتار موجودات در محیط زیست منطقه از جمله آثار ناشی از آلودگی دریاها براثر مواد مخرب یاد شده است.
با ورود آلایندههای شیمیایی به خلیج فارس و دریای عمان سلامت محیط زیست دریایی دراین مناطق دستخوش تغییرات زیادی شده بطوری که این منطقه در سالهای اخیر شاهد تلفات گسترده آبزیان و دلفینها بوده اند که در صورت ادامه تخریب ها فرصت ها برای جبران زیان های وارد شده بیش از پیش از دست می رود.
http://gulfnews.com/news/gulf/uae/community-reports/filthy-environs-pose-a-real-health-hazard-1.604377
http://eng.atlants.lv/summaries-notes/water-pollution-in-the-persian-gulf-and-the-caspia-/611691/
www.mardomsalari.com/template1/News.aspx?NID=31784