ایران‌بوم

در این نامه، نیکنام با بیان اینکه ناهماهنگی هایی در سالنمای کنونی زرتشتیان وجود دارد، می نویسد : «برای اینکه گاهشماری خود را با تقویم خورشیدی و برپایه ی دانش گاهشماری هماهنگ سازیم و بازنگری دیگری پس از تقویم پیش از ساسانی داشته باشیم و ناهماهنگی های یادشده را درست کنیم و در یادگیری اسامی 30 روز ماه نسبت به اعداد تقویم خورشیدی راهکاری ساده تر داشته باشیم که بدانیم روز 13 هر ماه، تشتر، روز 20 هر ماه، ورهرام، روز 30 هر ماه، انارام و ... خواهد بود؛ باید ناهماهنگی های یاد شده در گاهشماری سنتی هماهنگ گردد.»

وی با بیان برخی از این ناهماهنگی ها که هم اکنون در سالنمای زرتشتی وجود دارد می نویسد : «در سالنمای زرتشتی شاهد برخی ناهماهنگی ها هستیم. روزهای اول هر ماه زرتشتی باید اورمزد نام داشته باشد ولی در تقویم خورشیدی 1 فروردین، 31 فروردین، 30 اردیبهشت، 29 خورداد، 28 تیر، 27 امرداد، 26 شهریور، 25 مهر، آبان، آذر، دی و بهمن را باید اورمزد بنامیم و به همین ترتیب ناهماهنگی در بقیه ی روزهای سنتی زرتشتی با تقویم خورشیدی وجود دارد.
پرسه تیر ماه در پایان ماه خورداد واقع شده است و پرسه ی اسفندماه در ماه بهمن خورشیدی است.
جشن شهریورگان در ماه امرداد خورشیدی قرار گرفته است.
شانزدهمین روز هر ماه زرتشتی مهر نام دارد ولی جشن مهرگان در روز دهم مهرماه خورشیدی برگزار می شود ...»

هموند هیات مدیره ی انجمن موبدان تهران در ادامه به طرح خود اشاره می کند و می نویسد : «چون روز اضافی در فرهنگ گاهشماری اورداد نام دارد که هر چهار سال یکبار (سال کبیسه) به نام روز 30 از ماه اسفند (پس از 5 روز پنجه) اضافه می کنیم از این واژه (اورداد) برای روزهای اضافی هر ماه در فصل بهار و تابستان استفاده کنیم یعنی روز 31 فروردین را روز اورداد از ماه فروردین بدانیم. روز 31 از ماه اردیبهشت را روز اورداد از ماه اردیبهشت و به همین ترتیب تا پایان شهریور که روز 31 این ماه را نیز اورداد بنامیم با این کار آغاز تمام ماه های 12 گانه ی زرتشتی نیز از اورمزد شروع می شود و تا انارام روز پایان می یابد. با این ابتکار و تغییر آن در گاهشماری سنتی، روزهای پرهیز از خوردن گوشت هر ماه در روزهای دوم، دوازدهم، چهاردهم و بیست و یکم ثابت خواهد شد و تمام ناهماهنگی های دیگر نیز برطرف خواهد شد به عنوان مثال جشن اسفندگان در ماه اسفند قرار می گیرد نه 29 بهمن، شب چله، روز انارام و 30 آذر بزرگ ترین شب سال خواهد شد. جشن دیگان در ماه آذر نخواهد بود، جشن مهرگان و سده هر دو روز مهر یعنی شانزدهمین روز ماه قرار می گیرد، پرسه ی اسفندماه در ماه بهمن اجرا نخواهد شد و گاهشماری درست تری خواهیم داشت.»

وی در ادامه با بیان اینکه اگر سالنمای زرتشتی به این شکل اصلاح شود تنها ابهام روزهای پنجه باقی می ماند، می نویسد : «بنا بر سنت ارزشمند نیاکان بایستی در پنجه ی کوچک که 10 روز مانده به پایان سال است به خانه تکانی بپردازیم و به استقبال روان و فروهر درگذشتگان باشیم و 5 روز پس از آن را که گاه گاتابیو نام گرفته با آفرینگان گهنبار پنجه در روزهای پایان سال به استقبال نوروز برویم.»

سازماندهی شدن مراسم گهنبار پنجه ویژگی دیگر طرح اصلاحیه ی سالمنای جدید است که نیکنام به آن تاکید می کند : «سنت برپایی گهنبار پنجه نیز در گاهشماری پیشنهادی پابرجا خواهد بود زیرا با هماهنگی جدید روز 25 اسفندماه هر سال اشتاد روز خواهد شد که همانند گهنبار چهره پیته شهیم گاه و ایاسرم گاه، گهنبار پنجه ی آخر سال نیز در روزهای اشتاد، آسمان، زامیاد و مانتره سپند و انارام (25 تا 30 اسفند خورشیدی) که اکنون نیز در همین روزها پنجه ی آخر سال داریم برگزار شود و هنگامی که ماه اسفند 29 روز خواهد بود از روز ارد تا مانتره سپند گهنبار پنجه بوده و برای یادآوری نام بخش های گات های اشوزرتشت (اهنود، اشتود، سپنته مد، وهوخشتر، وهیشتوییش) در سرایش آفرینگان خوانی گهنبار پنجه از این اسامی نیز در همان روزهای گهنبار بهره خواهیم گرفت. به عنوان مثال در روز اول گهنبار پنجه موبدان پس از سرایش آفرینگان گهنبار پنجه در اوستای برساد خواهند گفت : «امروز به روز اشتاد از ماه اسفند و اهنود از گاه گاتابیو به گاه هاون از بهرت روان هما روانان و فروهر اشوان برساد.»

نماینده ی زرتشتیان در مجلس، در پایان نامه ی خود با بیان اینکه اندیشمندان زمان بایستی با بررسی دقیق این طرح پیشنهادی نقطه نظرات خود را ارایه دهند از آنان می خواهد تا دیدگاه هایشان را به گرامی انجمن موبدان، صندوق پستی 176-14355 و یا دفتر نماینده ی زرتشتیان در مجلس بفرستند.

--------------------------------------------------------------------------------

ایران‌بوم:

شوربختانه اختلاف در زمان برگزاری جشن‌های ایرانی، سدی در همگانی شدن اینگونه جشنها می‌باشد. امید است که گروههای برگزارکننده جشن‌های ایرانی از این پیشنهاد بهره برده تا به یک همگرایی و هماهنگی برسند. ایدون باد.

--------------------------------------------------------------------------------

متن کامل نامهٔ دکتر کورش نیکنام