سه شنبه, 24ام ارديبهشت

شما اینجا هستید: رویه نخست تاریخ تاریخ معاصر

تاریخ معاصر

به رفیق پیشه وری

آنچه در ادامه خواهید خواند، ترجمۀ کامل و فارسىِ نامۀ تاریخى یوسف ویساریونوویچ استالین ، رهبر حزب کمونیست شوروى به سید جعفر پیشه‌ورى ، رئیس فرقه ی دموکرات آذربایجان (ایران) است، که براى مدت یک سال نخست‌وزیر حکومت این فرقه در تبریز بود.

روز شمار - مجله افراز شماره چهارم

30 آبان 1334 خورشیدی، روح‌الله خالقی، موسیقی‌دان و آهنگ‌ساز برجسته درگذشت. وی بنیادگذار هنرستان موسیقی و رهبر ارکستر گل‌ها بود که موسیقی سرود ملی «ای ایران، ای مرز پرگهر» (سروده‌ی دکتر حسین گل‌گلاب، گیاه‌شناس و از هم‌وندان نخستین فرهنگستان زبان فارسی) از آهنگ‌های جاودان اوست. از این هنرمند، سه جلد کتاب با ارزش «سرگذشت موسیقی ایران» نیز به یادگار مانده است که جلد آخر آن، چند سال پیش از روی دست‌نوشته‌های استاد منتشر شد.

مهاجرین شوروی: نخستین تجربهٔ پناهندگی در ایران

تا سال‌های نخست قرن حاضر بخش مهمی از ثروت و قدرت دولت‌های ایران بر رونق نظام ایلی و روستایی کشور استوار بود و آن‌گاه که افزایش این قدرت و ثروت به کشورگشایی میسر نمی‌بود، خط مشی فعالانه‌ای در جلب و جذب اقوام و اهالی مناطق همجوار اتخاذ می‌شد. با تشکیل دولت مدرن پهلوی در سالهای اول دهه ی ۱۳۰۰ شمسی و برنامه‌هایی که در راستای دگرگونی نظام اقتصادی و سیاسی کشور در پیش گرفته شد، ثروت و قدرت دولت نیز منشاء دیگر یافت؛ آینده ی حیات اقتصادی کشور در رشد مناسبات صنعتی، و قدرت سیاسی آن نیز در شکل‌گیری یک دولت ـ ملت مدرن ایرانی دیده شد. از این مرحله به بعد بود که کوچ ساکنین مناطق همجوار به قلمرو ایران که تا پیش از آن تاریخ عاملی در تززید حشمت و مکنت دولت تلقی می گردید، به مسئله ی «پناهندگی» تبدیل شد.

زیبا‌ترین نامه‌هایی که سی سال پیش نوشته شد!

زهرا و آرزو فرشتگانی ۹ ساله بودند که عاشقانه‌ترین نامه‌های تاریخ بشریت را برای معشوق‌هایی نگاشتند که خود سرمست از عشقی الهی بودند و آیه‌های لبیک را چنان با زبان بچگی‌شان سروده‌اند که اگر ‌سطر سطر نامه‌شان را بر سرزمین عالم بگذرانی، درخواهی یافت که عالمی بر آن سر فرو خواهند آورد و به پاس این همه ایثار و اخلاص خون‌ها خواهند ریخت.

ناگفته‌های «ظهور و شکست یک جمهوری» - پاسخ به مقالۀ رادیو زمانه در بارۀ دولت قاضی محمد

خوانین، مالکان، افراد مذهبی، افراد ملی و ایران‌دوست، همه و همه ــ به‌جز معدودی از اهالی مهاباد و برخی از خاندان فیض‌الله بگی بوکان ــ دل خونی از کرده‌های فرقه ی دموکرات کردستان و شخص قاضی محمد داشتند. نمونه ی این دل‏های آزرده‌خاطر ابراهیم محمودیان بود که برادرش غفور محمودیان از سوی نماز علی‌اوف و قاضی محمد ترور شده بود. او عصای خود را به سوی جنازه‌ی قاضی محمد که بر بالای دار بود دراز کرد و گفت: یکی جام می از پی بدسگال / به از عمر هفتاد و هشتاد سال.

دکتر محمد مصدق و مسأله تدریس زبان‌های محلی در ایران

دکتر مصدق در چند برهه تاریخی بعد از شهریور1320 واکنش‌ها و سیاست‌های روشنی در قبال مســائل قــومی کشور داشت. در واقع خـــوانش مصدق از رویدادهای سیــاسـی کــلان در حوزه اقوام، خارج از توجه وی به سیاست ملی تحلیل نمی‌شود. در سه مقطع حساس فرقه دموکرات و اشغال ایران توسط ارتش سرخ، کمیسیون سه جانبه، طرح ویژه سپهبد رزم‌آرا برای اجرای قانون انجمن‌های ایالتی و ولایتی و مهمتر از همه قطع ید انگلیس از صنعت نفت کشور شاهد این رویکرد بودیم.

در همین زمینه