ایران‌بوم

جمع بستن واژه های پارسی به شیوه عربی، هم در رسانه های دیداری، هم شنیداری و هم نوشتاری، امروزه به امری عادی بدل شده است. مثال هایی مانند گزارشات، اساتید، سفارشات، بازرسین، اكراد و ...

روزی، روزگاری در دهه هفتاد خورشیدی، صدا و سیما میان برنامه ای داشت كه در آن برنامه به مردم توصیه می شد، فارسی را در گفتار و نوشتار پاس بدارند. یعنی هم درست بگویند و هم درست بنویسند و تا حد امكان از به كار بردن وا‍ژه های بیگانه خودداری كنند. این میان برنامه همه روزه چندین بار در ساعت های گوناگون از صدا و سیما پخش می شد. طوری شده بود كه اگر پدر یا مادر، در گفتن جمله ای اشتباه می كردند، فرزندان به او گوشزد می كردند كه فارسی را پاس بدارید و جمله یا واژه را درست ادا كنید. در مدرسه هم اگر آموزگاران یا دبیران در گفتن جمله ها یا واژه ها اشتباه می كردند، شاگردان به آن ها گوشزد می كردند كه جمله ها و واژه ها را درست ادا كنند. خلاصه آن برنامه، برنامه خوبی بود و تا حدی توانسته بود در درست گفتن و درست نوشته فارسی به مردم كمك كند.

گذشت و گذشت، تا این كه صدا و سیمایی كه روزی، روزگاری درست گفتن و درست نوشتن را تبلیغ و توصیه می كرد، امروزه خود در گفتن و نوشتن، فارسی را پاس نمی دارد.

امروزه در خبرها، پیام های بازرگانی، فیلم ها و مجموعه ها و البته در گزارش های ورزشی، زبان فارسی پاس داشته نمی شود. گزارشگران سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، ورزشی و حتی فرهنگی در گزارش های خود اصلا دقت نمی كنند. این عزیزان در گزارش هایشان علاوه بر غلط های گفتاری و نوشتاری، انواع و اقسام واژه های بیگانه را به كار می برند. به طور مثال در یك گزارش ورزشی، واژه های بیگانه ای مانند دربی، فول، لژیونر، فوتبالیست، كوچ، گلر، فوروارد و ....و بارها و بارها تكرار می شود. در صورتی كه اگر گزارشگر عزیز كمی دقت كند و كمی عرق ملی داشته باشد برای همه این واژه ها، همانند فارسی وجود دارد. یا در گزارش های خبری، واژه های بیگانه ای مكانند بایكوت، هلی كوپتر، خصم، كن لم یكن و ...و بارها و بارها تكرار می شود. هیچ كس هم به آن ها خرده نمی گیرد. یا جریمه ای برای این بی دقتی وجود ندارد. در رسانه های نوشتاری هم وضعیت به همین گونه می باشد.

یا جمع بستن واژه های پارسی به شیوه عربی، هم در رسانه های دیداری، هم شنیداری و هم نوشتاری، امروزه به امری عادی بدل شده است. مثال هایی مانند گزارشات، اساتید، سفارشات، بازرسین، اكراد و ...و مانند این ها. اخیرا در مجموعه ای به نام آوای باران، بازیگری كه نقش تینا را بازی می كند و عضو سركش خانواده است در جمله ای به جای واژه پنجاه-پنجاه، واژه انگلیسی فیفتی-فیفتی را به كار برد. در این مجموعه ها بازیگران به خود اجازه می دهند به جای واژه فارسی از هر واژه بیگانه ای استفاده كنند. كسی هم به آن ها خرده نمی گیرد.

فرهنگستان زبان فارسی هم، كار خود را می كند و برای رفع تكلیف به جای ساختن واژه های زیبا و فراگیر به ساختن واژه های نامانوس و سخت می پردازد.

به هر روی، اگر این وضعیت بدین گونه پیش برود، دیری نمی پاید كه زبان پارسی كه میراث گران بهای پیشینیان ماست به زبانی مرده و نازیبا با انبوهی واژه های بیگانه بدل می شود. زبان فارسی هم می شود زبانی مانند اردو كه پر است از واژه های عربی و انگلیسی.

پس تا دیر نشده باید كاری كرد و این بر مسئولان فرهنگی كشور است كه در این راه اهتمام بیش تری به خرج دهند. در این راه صدا و سیما نیز باید به وظیفه ملی خود عمل كند و با ساختن برنامه هایی در اعتلای زبان زیبای فارسی تلاش كند. ضمنا دست اندركاران صدا و سیما می بایست در برنامه های گوناگون خود به همه كاركنان و برنامه سازان گوشزد كنند كه در استفاده درست از این زبان دقت كنند.