یافته‌های باستان شناسی
نارین قلعه در سردرود یادمانی گران‌بها از دوران اورارتو
- يافته‌هاي باستان شناسي
- نمایش از یکشنبه, 01 خرداد 1390 17:53
- بازدید: 4830
برگرفته از تارنمای آذرپادگان
مهندس توفیق وحیدی آذر
پارک مرخونی «سردرود» در ارتفاعات این شهر، پاسدار مهمی است که قدمت آن به هزاره اول پیش از میلاد مسیح می‌رسد. شیوه‌ای که در حفظ این آثار کهن، در این مکان به کار رفته، برای ما شیوه‌ای بدیع است: حفظ آثاری از زمان‌های دوردست درمیان بوستانی سرسبز و زیبا، که به سهولت در معرض دید تماشاگران قرار می‌گیرد.
سردرود بالای تپه کم ارتفاعی از دامنه‌های سهند در نزدیکی شهر تبریز قرار دارد. سردرود به غیر از نارین قلعه، آثار کهن بساری چون مزار قیس، مزار سلطان پیر، کاروانسراها و آب‌انبارها و قناعت‌ها و چشمه‌های قدیمی دارد.
نام سردرود را به دوره اوراتوریی ساردوری یا سر دور دوم مربوط به سده هشتم قبل از میلاد نسبت می‌دهند. اوراتورها یکی از دو امپراطوری آن دوران به همراه آشوریان بودند که بنا به نوشته دیاکونوف در کتاب تاریخ ماد ساردوری دوم در سال 743 از میلاد، به دست تیگلت پیلسر سوم فرمان‌روای آشور کشته شد.
ابعاد قلعه پانصد متر در هفت صدمتر و ارتفاع آن 5/14 متر بوده است. با این حال خارج از دیوارهای فعلی قلعه نیز درحین شخم زدن، تعداد زیادی سفال مربوط به دوران‌های مختلف تاریخ پیدا شده است. در بخش مرکزی قلعه تعدادی قلوه سنگ پراکنده شده، که این سنگ‌ها احتمالاً اجزای یک تاسیسات هم درون قلعه هستند که در طول گذر زمان از بین رفته است.
آثار سفالینه های مربوط به دوره اوراتور در دورن دیوارهای چینه‌ای قلعه‌های اسلامی منطقه به دست آمده که با توجه به آثار سفالینه‌های پراکنده از دوران مختلف در سطح قلعه و برج و بارو و دیوارهای چینه‌ای با قطر 2 متر و ارتفاع بیش از 6 متر، می‌توان حدس زد که قلعه بعد از ویرانی به دلیل موقعیت ممتازش مجدداً در ادوار مختلف به کار گرفته شده است. این تفکر را تکه سفال‌های قرمز، ساده سفال‌های پارتی و سفال‌های لعابدار منقوش دوران اسلامی قرون 7 و 8 تایید می‌کند.
در منتهی الیه بخش شرقی قلعه در بالای تپه‌ای کوچک موسوم به تابیه چندین گور قدیمی دیده می‌شوند که روی استخوان‌ها با گل اخراد پوشانیده شده است. البته پیدا شدن این گروها ناشی از حفاری‌های غیر مجاز هستند. آثار آخرین استقرار در این محل، نشانه‌های برج و باروی دوران اسلامی را داراست که به تدریج در حال از بین رفتن هستند.
این قلعه با توجه به قدمت آن که به هزاره اول قبل از میلاد مسیح می‌رسد و به لحاظ موقعیت ممتاز جغرافیایی و دست نخوردگی آن، اطلاعات با ارزش از فرهنگ و هنر گذشتگان میهن‌مان را ارایه می‌نماید.
این قلعه به شماره 6171 در تاریخ 7/7/1381 در فهرست میراث [یادمان‌های] فرهنگی درآمده است.
جای گیری قلعه در میان پارک بزرگ مرخونی و چین روشی برای حفظ سایر آثار کهن باقی‌مانده از نیاکان‌مان می‌تواند موجب ایجاد تسهیل در حفظ و نگهداری آنان شده و با سرمایه‌گذاری‌های فرهنگی و ارایه‌ی اطلاعات، زمینه‌ساز جلب سیاحت‌گران بسیاری به منطقه شود.
