ایران‌بوم

اسناد تاریخی موجود در بایگانی ملی انگلیس درباره‌ی اثبات حاکمیت ایران بر جزیره‌های تنب کوچک، تنب بزرگ و ابوموسا [ابوموسی]، پس از سال‌ها تأخیر، در اختیار پژوهش‌گران قرار گرفت.

این اسناد شامل 25 پرونده‌ی حاوی دست‌کم 3500 برگ سند تاریخی درباره‌ی اثبات حاکمیت ایران بر جزیره‌های تنب کوچک، تنب بزرگ و ابوموساست.
دکتر مجید تفرشی، پژوهش‌گر ایرانی در گفت‌وگو با سیمای جمهوری اسلامی ایران در لندن در این‌باره گفت: این پرونده‌ها که شامل مذاکرات بین‌المللی بر سر جزیره‌های سه‌گانه‌ی خلیج فارس هستند، برابر قانون بایگانی ملی بریتانیا، پس از گذشت 30 سال و در ابتدای سال 2002 میلادی قرار بود آزاد شوند اما به دستور وزارت خارجه‌ی انگلیس و به بهانه‌های واهی، آزادی آن‌ها سال‌ها به تأخیر افتاد.
تفرشی افزود: وزارت خارجه‌ی انگلیس تلاش کرده بود تا انتشار این اسناد، ده سال عقب بیفتد اما با چالش حقوقی صورت‌گرفته این اسناد چهار سال زودتر از موعد مقرر آزاد شد.
این پژوهش‌گر ایرانیِ ساکن لندن اظهار داشت: وزارت خارجه‌ی انگلیس مدعی است ندادن اجازه‌ی انتشار به این اسناد و پرونده‌های مشابه، به علت پایان نیافتن مسأله‌ی حاکمیّت بر این جزیره‌ها و احتمال اثرگذاری این اسناد بر مناقشه‌ی کنونی بین ایران و دولتِ تازه‌بنیاد امارات عربی متحده است، اما این پژوهش‌گر ایرانی می‌گوید علّت واقعی، ممانعت از افشای سیاست‌ها و مواضع دوگانه‌ی انگلیس درباره‌ی وضع مالکیت بر این جزیره‌ها، پیش و پس از انقلاب اسلامی بوده است.
به گفته‌ی دکتر تفرشی، این اسناد مربوط به زمانی است که دولت بریتانیا منطقه‌ی خلیج فارس را ترک می‌کند و در یک زد و بند پنهانی با دولت تازه‌بنیادِ امارات عربی متحده [که مدتی بعد پدید می‌آید – ویراستار]، تلاش می‌کند حاکمیت ایران را بر جزیره‌های سه‌گانه تضعیف کند اما این اسناد نشان می‌دهد از نظر مقام‌های انگلیسی، حاکمیت ایران بر این جزیره‌ها، قطعی و بدون تردید است. به عبارت دیگر اسناد منتشرشده نشان می‌دهد از نظر دولت انگلیس تردیدی در مالکیتِ ایران بر جزیره‌های سه‌گانه وجود ندارد.
دکتر تفرشی تصریح کرد: به علت‌هایی که هنوز روشن نیست، شماری از برگ‌های این پرونده‌ها منتشر نشده یا بخش‌هایی از اسناد، پاک شده است اما گفته می‌شود روابط خاندان سلطنتی انگلیس با شیوخ حاکم بر امارات، در آن برگ‌ها منعکس شده است و تا این خاندان اجازه ندهد، نمی‌توان به آن اسناد دست یافت.
دکتر تفرشی معتقد است، انتشار همین اسناد نیز کافی است تا حاکمیت ایران را بر جزیره‌های تنب کوچک، تنب بزرگ و ابوموسا اثبات کند.
به گفته‌ی تفرشی، بر پایه‌ی این اسناد، باری دیگر مشخص می‌شود که طرف مدعی مالکیتِ جزیره‌های سه‌گانه در برابر ایران، دولتِ بریتانیا بوده و ادعای دولت تازه‌بنیاد امارات عربی متحده، ضمن این که از نظر وجاهت قانونی بی‌پایه است، از نظر تاریخی نیز با توجه به این‌که تاسیس دولت امارات عربی متحده در سال 1350 خورشیدی اتفاق افتاد، بی‌اساس است.
وی افزود: در یکی از اسناد منتشرشده، سر آلک داگلاس هیوم، وزیر خارجه‌ی وقت انگلیس به تاریخ هفتم آوریل 1971 میلادی می‌نویسد: حکومت‌های ایران، هرگز تردیدی در مالکیت کشور خود بر جزیره‌های سه‌گانه نداشته و بدون هیچ پرده‌پوشی اعلام کرده‌اند که برای حفظ این جزیره‌ها، به عنوان اجزایی جدانشدنی از ایران، حاضر به مذاکره درباره‌ی دست کشیدن از این حق تاریخی نیستند و اگر لازم باشد، حتا حاضرند با بریتانیا نیز بجنگند.

تفرشی تأکید کرد: امارات مدعی است این جزیره‌ها از نظر تاریخی، از چندین دهه قبل و حتا سده‌های پیش، به امارت‌های شارجه و رأس‌الخیمه تعلق داشته است در حالی که از زمان تولد کشور مستقلی به نام امارات عربی متحده، سی‌وهفت سال می‌گذرد و در ادوار پیش از آن، هفت امیرنشین منطقه، تحت‌الحمایه‌ی دیگر کشورها از جمله ایران و بریتانیا بوده‌اند.
این پژوهش‌گر ایرانی معتقد است: اسناد موجود نشان می‌دهد لندن مایل است با دولت تازه‌بنیاد امارات، هم‌گام باشد تا بتواند با صحنه‌گردانی بی‌حاصل و گذران وقت، تهران را به گذشتن از حق تاریخی خود و واگذری مالکیت این جزیره‌ها به اعراب همسایه وادار کند.

دکتر سید مجید تفرشی افزود: هنوز پرونده‌های دیگری در این‌باره و موضوع‌های تاریخی مربوط به ایران، در بایگانی ملی بریتانیا موجود است که با این که زمان پنهان کردن آن‌ها منقضی شده اما هنوز از دسترس پژوهش‌گران به دور نگه داشته شده است. شماری از این اسناد که هنوز منتشر نشده‌اند به هم‌کاری‌های هسته‌ای ایران و انگلیس پیش از پیروزی انقلاب اسلامی، اسناد مربوط به جنبش ملی شدن صنعت نفت و کودتای 28 امرداد 1332 خورشیدی مربوط است.