یادمان
یک بنای بزرگ هخامنشی، از دوره کوروش بزرگ کشف شد
- يادمان
- زیر مجموعه: ديده‌بان یادگارهای فرهنگی و طبيعی ایران
- پنج شنبه, 09 آبان 1392 11:37
- آخرین به روز رسانی در پنج شنبه, 09 آبان 1392 11:37
- نمایش از پنج شنبه, 09 آبان 1392 11:37
- بازدید: 4826
برگرفته از تارنمای دایرة المعارف بزرگ اسلامی
بنایی بزرگ از دوره هخامنشیان در نزدیکی تخت جمشید کشف شده‌است. باستان‌شناسان معتقدند این بنا که در دوره کوروش بزرگ ساخته شده، احتمالا نیایشگاهی از دوره هخامنشیان بوده است.
هیات باستان‌شناسی ایران و ایتالیا در کاوشی مشترک موفق به کشف بنای بزرگی از دوره هخامنشی در نزدیکی تخت‌جمشید شدند. به گفته باستان‌شناسان این بنا احتمالا در دوره کوروش بزرگ ساخته شده‌است.
محوطه‌ای باستانی است که این‌روزها با کلنگ باستان‌شناسان ایرانی و ایتالیایی جان دوباره‌ای گرفته‌است. هیات باستان شناسی چندی پیش و در پی سومین فصل کاوش خود در این محوطه، موفق به کشف بنایی بزرگ از دوره هخامنشیان شدند.
«علیرضا عسگری چاوردی»، سرپرست ایرانی هیات کاوش در تل آجری، دراین‌باره گفت: «طی کاوش‌های باستان شناسی هیات مشترک ایرانی- ایتالیایی در حریم تخت جمشید، در شهر پارسه بنایی شگفت انگیز متعلق به روزگار نخستین هخامنشیان در فارس کشف شد. ابعاد این بنا حداقل ۳۳ در ۳۳ متر است و هزاران آجر لعابدار در ساخت آن بکار گرفته شده است.»
وی در ادامه گفت: «ضخامت دیوارهای این بنا ۱۰ متر است. کشف چنین بنایی با این عظمت، حجم و تعداد آجرهای لعابدار در منطقه فارس برای نخستین بار انجام می شود.»
آنچه در کشف این بنا بسیار اهمیت دارد، آجرهای لعابداری است که به نقوشی از جمله حیوانات افسانه‌ای مزین شده‌اند.
عسگری دراین‌باره گفت: «آجرهای لعابدار بکار رفته در این بنا مزیّن به ترکیبی از نقوش اسطوره های ایران و بین النهرین باستان است. تا آن حدود که حتی قالب های بکار رفته در تزئین نقش حیوانات با قالب نقش اسطوره های دروازه ایشتار در بابل بین النهرین یکسان است.»
این باستان‌شناس می‌افزاید: «از این بنا کتیبه‌ای به خط میخی آکدی بابلی بدست آمده است. مجموع نقش‌ها، فنون بکار رفته در تزئین آجرهای لعابدار، استفاده گسترده از ملات قیر در اندود آجرها، بکارگیری انواع رنگ و نقش در تزیین بنا با استفاده از موتیف‌های اسطوره‌ای نظیر نقش سمبل ایزد مَردوک در بابل همراه با انواع گل‌های لوتوس شانزده پَر همه از جمله دلایلی است که نشان می‌دهد این بنا در دوره کوروش هخامنشی بنا شده‌است.»
به گفته عسگری موضوع نقش‌های این بنا با آنچه در آجرهای لعابدار دوره داریوش هخامنشی و دیگر پادشاهان پس از وی در تخت جمشید بکار رفته متفاوت است. کوروش در سال ۵۳۹ پیش از میلاد بابل را فتح کرد و در آن زمان کاهنان بابلی به دلیل ثروت و قدرت از بین تمام دیگر ایزدان، ایزد مَردوک را برگزیده بودند و ایزد مردوک در دوره بابل نو ایزد آسمان‌ها و زمین بود و در زمانی که کوروش بزرگ بابل را فتح کرد این ایزد در بین‌النهرین بیشترین قدرت را داشت.
به اعتقاد باستان شناسان احتمالا پس از فتح بابل، کوروش به کاهنان بابلی اجازه داده است در منطقه فارس یعنی در خاستگاه ایدئولوژیک قدرت هخامنشیان بنایی ساخته شود که این بنا را هنرمندان بابلی با همان نقش‌ها و موتیف‌های مذهبی اسطوره‌ای و سمبلیک نظیر نقش موشخوشو برای ایزد مَردوک ساخته‌اند.
عسگری در ادامه می‌افزاید: «کشف تعداد زیادی از موتیف این حیوان اسطوره ای تردیدی باقی نگذاشته که بنا مربوط به دوره کوروش بزرگ است. اما اینکه این بنا در دوره داریوش هخامنشی با صبر و شکیبایی مذهبی تحمل شده و با تغییر نگرش‌های مذهبی خشایارشا از دیگر ایزدان به ایزد اهورامزدا چه کارکردی پیدا کرده است، همه از جمله مواردی است که کشف این بنا پرسش‌های جدیدی را در ارتباط با نگرش‌های مذهبی جامعه هخامنشی مطرح کرده است. تحقیقات باستان‌شناسی در ارتباط با کشف این بنای مهم ادامه خواهد داشت.»
این فصل از مطالعات باستان‌شناسی شهر پارسه تخت جمشید در چارچوب برنامه‌های پژوهشی پژوهشکده باستان شناسی پژوهشگاه سازمان میراث فرهنگی، بنیاد پژوهشی پارسه پاسارگاد، سازمان میراث فرهنگی فارس و دانشگاه بولونیا ایتالیا انجام شده است.
برنامه مطالعات میدانی این فصل از شهر پارسه از اول مهرماه آغاز شده و در آبان ماه به پایان خواهد رسید. سرپرست ایرانی مطالعات شهر پارسه علیرضا عسکری چاوردی از دانشگاه شیراز و سرپرست ایتالیایی برنامه پی یر فرانچسکو کالیری از دانشگاه بولونیا است.
