زیست بوم

تنگه صیاد در دام خشکسالی گرفتار است!

برگرفته از ايران نامه

تنگه صیاد، از بی آبی به تنگ آمده است!

  معصومه شهباز: با خشکسالی‌هایی که از 3 سال پیش گریبان چهارمحال و بختیاری  را گرفته است، منطقه حفاظت‌شده تنگ صیاد که یکی از ذخیره‌گاه‌های زیستی جانوری و گیاهی  نادر در کشور به شمار می‌آید در مرز خشکی کامل قرار گرفته است. خشک‌شدن و یا کاهش شدید آب‌دهی  50 چشمه، زندگی تمامی زیستمندان این منطقه را با تهدیدهای جدی مواجه کرده است و از طرفی با آمدن فصل پاییز و نبود علوفه، گدار حیات وحش از تنگه صیاد تشدید می‌شود. آن‌سوتر خشک شدن منابع آبی این زیستگاه طبیعی سبب خارج‌شدن گله‌های قوچ و میش وحشی، و کل و بز از منطقه حفاظت شده و  ورود به باغ‌ها و مزارع حاشیه این منطقه می‌شود که آنها را با تله‌ها و دام‌های از پیش گسترده شده  شکارچیان  طبیعت ستیز مواجه می‌کند. بحران آب در منطقه حفاظت شده تنگ صیاد با گستردگی 27 هزار هکتار، همچنین تعدد و پراکندگی باغات و مزارع موجود در داخل محدوده و یا حاشیه این منطقه و بالاخره کمبود محیط‌بان، جلوگیری از خروج و گدار حیات‌وحش تشنه و در جستجوی آب و ممانعت از ورود آن‌ها به چنین محیط‌های ناامن و خطرناکی را کاری سخت و شاید غیرممکن کرده است.

نابه‌سامانی در تنگه صیاد، در حالی‌ست که این منطقه یکی از مناطق چهار گانه  سازمان حفاظت محیط زیست کشور  است  و در مقابل برای حراست و حفاظت از چنین ذخیره‌گاه  زیستی  تنها  10 میلیون تومان - از کل اعتبار خشکسالی استان چهارمحال و بختیاری - اختصاص یافته است. قبلا مدیر کل دفتر حفاظت و شکار و صید سازمان محیط زیست در مصاحبه‌ای گفته بود که در صورت ارائه برنامه‌های مشخص برای تأمین اعتبارات ویژه جهت حفاظت، آب‌رسانی و تأمین علوفه حیات وحش تنگ صیاد آمادگی کامل دارد. از سوی دیگر مدیر کل محیط زیست چهارمحال و بختیاری نیز برای جلوگیری از آسیب به حیات وحش پیشنهاد تأمین اعتباری معادل یک میلیارد و 200 میلیون تومان برای خرید مستثنیات باغ‌های اطراف منطقه تنگ صیاد را به سازمان محیط زیست داده است اما با توجه به بودجه کم 70 میلیاردی این سازمان  و نبود نگاهی درخور حفاظت محیط زیست ایران در نظام بودجه‌ریزی  این کشور، نمی‌توان  چشم امیدی به تخصیص و تزریق اعتبار در راستای خیز برای  نجات تنگه صیاد داشت.

در چند سال اخیر، بخشی از مستثنیات باغ‌های اطراف منطقه حفاظت‌شده تنگه صیاد خریداری شده و در حدود 12 چشمه مدیریت شده‌اند اما در راستای مدیریت بهتر،  جهت جلوگیری از گدار و خروج حیات وحش از منطقه تنگ صیاد می‌بایست مستثنیات  تمام و یا بیشتر باغ‌های اطراف  خریداری شوند اما نبود بودجه این مهم را دست نیافتنی ساخته است.

هومان خاکپور، فعال منابع طبیعی و محیط زیست در این خصوص گفت: علاوه بر مشکل تامین اعتبار برای تامین آب مورد نیاز حیاط وحش تنگه صیاد، سازمان محیط زیست به دلیل نبود اعتبار نتوانسته حقوق دامداران  را  در منطقه حفاظت شده تنگ صیاد خریداری کند و همین میزان آب کمی هم که به سختی در منطقه تامین می‌شود توسط دام دامدارها استفاده می‌شود.

وی یادآور شد: علاوه بر مشکل بی‌آبی که در تنگه صیاد داریم وقتی به فصل پاییز می‌رسیم به خاطر کمبود علوفه در اثر خشکسالی، نبود اعتبار یا کمبود آن باعث شده که سازمان محیط زیست نتواند علوفه مورد نیاز حیاط وحش منطقه را تامین کند و این سبب شده تا حیاط وحش به امید تامین علوفه بیشتر به سمت باغات اطراف بروند و به دام  سودجویانی که تله بر مسیرشان کذاشته‌اند بیافتند.

این فعال محیط زیست افزود: به لحاظ شرایط ویژه و منحصر به فرد منطقه حفاظت شده تنگ صیاد که ناشی از تنوع زیستی جانوری آن می‌باشد، بحران بی آبی پیش رو می‌تواند خطرات و تهدیدهای بیشتری را برای حیات وحش این منطقه نسبت به سایر نقاط چهارمحال و بختیاری به دنبال داشته باشد.

محمد درویش، فعال محیط زیست و منابع طبیعی نیز در این مورد گفت: در حقیقت تنگ صیاد چشم و چراغ  سازمان حفاظت محیط زیست است. اما این در حالی است که کل بودجه‌ای که برای سال 90 به این تنگه اختصاص یافته، چیزی  در حدود 10 میلیون تومان است.  10 میلیون برای  یکی از بزرگترین ذخیره‌گاه‌های ژنتیک در کشور که جاذبه‌های اکوتوریستی دارد واقعا ناچیز است؛ حتی نمی‌شود با این رقم آبشخور و علوفه تهیه کرد.

وی افزود: مشکل بزرگ این است که اصولا ملاحظات زیست محیطی در کشور ما به رغم شعارهای جذابی که از سوی مدیران داده می‌شود جایگاه شایسته ای ندارد. به عنوان تایید این مدعا رقم بودجه کل سازمان عریض و طویل مخیط زیست که مجری اصل 50 قانون اساسی است، در سال 90، هفتاد میلیارد تومان است در صورتی که برای سد گتوند  که همین سال آبگیری شد 2000 میلیارد تومان هزینه شده و حالا تازه باید کارشناس‌های محیط زیست تایید بکنند که آبگیری بشود یا نه.

درویش با انتقاد از کوتاه اندیشی نسبت به محیط زیست در کشور، یادآور شد: وقتی کل  بودجه سازمان حفاظت محیط زیست 70 میلیارد تومان باشد معلوم است که به تنگ صیاد بیشتر از 10 میلیون نمی‌رسد. اما پرسش ما فعالان محیط زیست و منابع طبیعی این است که چرا نگاه به محیط زیست، به عنوان زیر ساخت توسعه هر کشور تا این اندازه نگاه حقیرانه‌ای است.

تنگه صیاد از دیر باز به دلیل  توپوگرافی خاصی که داشته مامن وحوشی چون کل، بز، قوچ و میش بوده  و به همین دلیل هم این منطقه تنگ صیاد نام گرفته است. طبق نظر کارشناسان  و فعالان محیط زیست، تنگه صیاد که یکی از معدود مناطق چهار گانه  سازمان حفاظت محیط زیست است  در طول سه دهه اخیر از وضعیت نسبتا مطلوبی برخوردار بوده و این سبب  شده  تنگ صیاد یکی از امن ترین حیاط وحش ها باشد و وضعیت نسبتا امنی برای زیستمندان تنگ صیاد بوجود بیاید آنگونه که بازدید کنندگان پارک ملی می‌توانند به راحتی به نزدیکی‌های  وحوش رفته و حتی تصویربرداری کنند بدون این که بترسند یا فرار کنند. به همین دلیل بسیاری  از اکولوژیست‌های بین المللی  و گردشگرهای خارجی و ژئوتوریسم‌ها از منطقه حفاظت شده تنگه صیاد بازدید می‌کنند. اما متاسفانه این روزها تنگه صیاد در دام بحران آب گرفتارشده است و به خاطر کمبور آب و علوفه، روز به روز عرصه بر جانداران این تنگه، تنگ‌تر می‌شود

• < قبلی
• بعدی >