گردشگری
کازرون، نگین زمردین فارس
- گردشگری
- نمایش از یکشنبه, 15 مرداد 1391 11:42
- بازدید: 6272
برگرفته از روزنامه اطلاعات
شهرستان کازرون منطقه‌ای است پر جاذبه که باتوجه به داشتن خاک حاصلخیز،سفره‌های فراوان آب‌های زیر زمینی، تنوع منابع طبیعی و پوشش‌های گوناگون گیاهی در گذشته به «شهر سبز » شهرت داشته است. این ویژگی‌ها شهرستان کازرون را به صورت نگینی در استان فارس ممتاز ساخته است.
جاذبه‌های طبیعی و گردشگری کازرون به قدری است که می‌تواند در فصول مختلف سال جوابگوی مسافران باشد. آب تنی در چشمه سارها و رود خانه‌ها درفصل تابستان، تماشای چشم اندازهای دل انگیز باغ‌های مرکبات آن در پائیز، سرمست شدن از بوی نرگس‌های آن در فصل زمستان و در نهایت تماشای طبیعت کم نظیر و دیدنی آن در فصل بهار، همه و همه بخشی از جاذبه‌های دیدنی شهرستان کازرون است و با سفر به کازرون نباید فرصت دیدن این جاذبه‌ها را از دست داد. از دیگر جاذبه‌های کازرون نیز می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد.
*امامزاده سید حسین(ع)
امامزاده سید حسین بن امیر بن ابراهیم بن زین العابدین(ع) در کنار روستای سید حسین در 23کیلومتری جاده کازرون به شیراز و در شمال شهرتاریخی بیشاپور قرار گرفته است. این روستا به خاطر وجود چشمه سار پر آب و زیبای «سرآب شیر»، درختان سرسبز و سر به فلک کشیده، باغ‌های مرکبات بسیار که آب‌های روان چشمه مزبور همیشه در آنها جریان دارد، موقعیتی ممتاز داردو یکی از مکان‌های تماشایی، زیارتی وگردشگری قابل توجه در استان فارس است.
*باغ نظر کازرون
ایران یکی از مناطق خشک و کم آب جهان است که آب و آبیاری و ساخت قنوات و باغ، از زمان‌های بسیار دور تا به حال در آن مورد توجه بوده است. این موضوع در مناطق جنوبی ایران بیشتر مورد نظر حکومت‌ها بوده است تا با ساختن باغ‌ها و غرس درختان گوناگون ضمن ایجاد محیطی با صفا به تولید انواع گوناگون میوه و سبزی اقدام کنند. فکر ایجاد باغ نظر کازرون از خواجه حسام الدین افشار فرزند خواجه حسین علی افشار حاکم کازرون بود. وی در جمادی اول سال 1117 هجری قمری آب قناتی را در کازرون ساخت و وقف کرد که به خیرات مشهور شد.
بهر حال باغ نظر کازرون باغی مصفا و دلگشا است که بیشتر درختان آن را نارنج‌های بلند قامت و تعدادی درخت‌های انار، خرما و بکرایی تشکیل می‌دهد. این باغ هم اکنون به عنوان محل تفریح و پارک مورد استفاده مردم قرار می‌گیرد.
*پارک تنگ تیک آب
در دامنه کوه شمالی کازرون تنگی قرار دارد که معروف به تنگ تیکاب است. در گذشته در فصل زمستان و بهار به جهت ریزش آب فراوان از صخره‌های موجود در تنگ، آنجا را به محیطی مصفا و دلگشا تبدیل کرده بود که مردم شهر را بدانجا می‌کشاند تا ازچشم اندازهای زیبای طبیعی آن لذت ببرند. صدای ریزش قطرات آب، سنگ‌های پوشیده از خزه و سبزه و فراوانی گیاهان خودرو، چشم هر بینده را به خود جذب می‌کند. در چند سال اخیر این مکان به پارکی زیبا و فرح انگیز مجهز به برج‌های نوری، استخرهای بزرگ، آبشار مصنوعی و قهوه خانه سنتی شده به طوری که تمام روزهای هفته پذیرایی گردشگران است.
*پیربنکی
در هشت کیلومتری جاده قدیم کازرون به شیراز، پس از عبور از کتل مشهور« پیرزن» بقعه‌ای ساده و گچی از دور نمایان می‌شود که به
« پیربنکی »معروف است. در گذشته مسافرین خسته پس از طی مسافتی چند از جاده شوسه کازرون به شیراز لحظاتی در این مکان به استراحت می‌پرداخته اند. این بقعه در مجاورت گورستانی قدیمی واقع شده که در آن سنگ تیرهای بزرگ و منقوش به خطوط و اشکال زیبا دیده می‌شود. ویژگی این بقعه که زبانزد عام و خاص است، رویش دو درخت بنه(پسته کوهی) بر بالای بام و گنبد آن است. یکی از آنها در انتهای فوقانی گنبد ریشه دوانده و مشخص نیست که ریشه آن از کجاست امّا سرسبز است و هر سال میوه می‌دهد. دیگری ازلای دیوار بقعه بیرون آمده و با زمین ارتباطی ندارد. این بقعه دارای سنگ قبری است که در داخل ضریحی چوبی قرار گرفته است.
*تنگ چوگان
در مجاورت ویرانه‌های به جا مانده از شهر تاریخی بیشاپور و در سمت شمال شهر میان دو رشته کوه سر به فلک کشیده تنگی پر از درختان سرسبز، بیشه زارها و چشم اندازهای فرح انگیز و جذاب قرار دارد که به نام تنگ چوگان و به زبان محلی« تنگ شکون» خوانده می‌شود. رودخانه شاپور از دل این تنگ می‌گذرد و چشمه زیبای ساسان در قسمتی از این تنگه فوران می‌کند. این چشمه در طول سالیان بسیار زیاد استمرار داشته و امروز نیز قسمتی از آب آشامیدنی شهرستان کازرون و بوشهر را تامین می‌کند و قسمتی از آن هم برای آبیاری زمین‌های زیر کشت کشاورزان منطقه مورد استفاده قرار می‌گیرد.
*چاه برفی عبدویی
روستای عبدویی در 25 کیلومتری شمال شرق کازرون واقع است. اطراف این روستا رشته کوه‌هایی قرار گرفته که قله یکی از آنها « چنگ » نام دارد و تقریبا در 7 کیلومتری روستای عبدویی است. در نزدیکی قله چنگ چاهی به عرض 2 تا 3 متر و عمق 10 تا 12 متر وجود دارد که به جهت انبار کردن و ذخیره کردن برف در آن به « چاه برفی » مشهور شده است. شکل طبیعی چاه طوری است که کمتر در معرض تابش آفتاب قرار می‌گیرد واین مکان تقریبا در چنین محیطی که اشعه تابناک آفتاب همه جا را می‌گیرد استثناست. این ویژگی باعث شده که برف زمستانی انبار شده در داخل چاه، تا اواخر شهریور و گاه تا آخر سال باقی بماند.
*چشمه رنجان
بخش کوهمره نودان، از توابع شهرستان کازرون در مسیر جاده کازرون به شیراز واقع است. مقابل شهر نودان ( مرکز بخش) در دامنه کوه، چشمه جوشان و مصفایی قرار دارد که آب آن بسیار گواراست. این چشمه که سراب اصلی آن از نودان است به چشمه « پیرسبز» و از آنجا به رودخانه شاپور متصل می‌شود. در فصل زمستان هنگام بارندگی حجم آب آن بسیارزیاد می‌شود.
*دریاچه پریشان ( فامور)
این دریاچه که به زبان محلی
« پیرشون » نامیده می‌شود، در فاصله 15 کیلومتری شرق شهر کازرون واقع است و آب‌های سطحی حاصل از بارش‌های جوی را در حوزه‌ای به مساحت 263 کیلومتر مربع ذخیره می‌کند. آب این دریاچه از صدها چشمه کوچک و بزرگ مناطق دشت ارژن و دشت فامور تامین می‌شود. از این مساحت 147 کیلومتر مربع دشت‌ها و 116 کیلومتر مربع مساحت کوه و کوهپایه‌ها است. چشمه‌های زیادی در کف دریاچه وجود دارند که خود منبع آب دریاچه است. این دریاچه زیستگاه گونه‌های نایابی از پرندگان و آبزیانی چون درنا، پلیکان، فلامینگو، غاز، اردک و چنگر است. پریشان تنها دریاچه آب شیرین فلات ایران است که عمق آب آن از 5/3 تا 5 متر گزارش شده است. ویژگی‌های مهم این دریاچه نه به خاطر داشتن ماهیان خوش طعم و آب شیرین آن است بلکه از نظر اکوسیستمی بسیار مهم و با اهمیت تلقی می‌شود به طوری که 353 نوع پرنده بومی و غیربومی را در خود جای می‌دهد. پرندگان غیربومی و مهاجر این دریاچه از راه‌های بسیار دور یعنی از سیبری و کانادا کیلومترها راه را طی کرده به آنجا می‌آیند و پس از گذران فصلی، دوباره به محل زندگی اولیه خود باز می‌گردند.
*دشت بخنگ
در جنوب شرق کازرون در مجاورت کوه بخنگ، دو دشت وسیع و حاصلخیز قرار دارد که دشت سمت شمالی کوه را «دشتک» می‌گویند و دشت سمت جنوب آن به “ دشت بخنگ» معروف شده است. این دو دشت به خاطر وجودآب‌های وسیع زیرزمینی مورد توجه باغداران و کشاورزان قرار گرفته و در آن جا اقدام به حفر چاه و قنات کرده اند. به طوری که حاصل زحمت آنها در گذشته ساخت دو رشته قنات با نام‌های « خیرات» و « بخنگ» بوده است. این دو رشته قنات با سابقه‌ای سیصد ساله ضمن سیراب کردن دشت‌ها و زمین‌های کشاورزی و باغ‌ها، دو آسیاب در اطراف شهر کازرون را به گردش در می‌آورده است. امروزه نیز قنات آب خیرات با آب گوارایش مورد استفاده قرار می‌گیرد. دشت بخنگ در اواخر فصل زمستان و تمام ماه‌های فصل بهار به خاطر سرسبزی و چشم انداززیبای طبیعی از جمله بهترین اماکن تفریحی مردم کازرون به شمار می‌آید.
*روستای دوان
این روستا واقع در دو فرسخی شمال کازرون، یکی از مشهورترین روستاهای این شهرستان محسوب می‌شود. شغل اصلی مردم این روستا باغداری و کشاورزی است. از میان محصولات باغی، انگور آن از شهرت ویژه‌ای برخوردار است. چون این روستا در منطقه کوهستانی واقع شده بیشتر زمین‌های آن در دامنه‌های تپه‌ها و کوهها واقع شده است که کشاورزان با هزاران زحمت آن را برای کشت به صورت پلکانی در آورده اند. خانه‌های مسکونی آنها نیز به صورت پلکانی ساخته شده به طوری که حیاط یک خانه بام خانه زیرین را تشکیل می‌دهد و از این جهت زیبا و قابل توجه است و در حقیقت می‌توان آن را « ماسوله» استان فارس نامید.
*سرو کلانی
روستای کلانی در 28 کیلومتری شمال شرق کازرون و در همسایگی روستاهای دشت برم و عبدویی واقع است. در این روستا سرو بلند قامت و کهنسالی وجود دارد که می‌توان به جرات گفت که پس از سرو معروف “ ابرکوه” هرز و پل کهنسال‌ترین سرو شناخته شده در ایران است. سالخوردگان روستا از روی حدس و گمان سن این سرو را بیش از 500 سال تخمین می‌زنند. مناطق و طبیعت اطراف این سرو بلند نیز ازجمله مناطق دیدنی شهرستان کازرون به شمار می‌آید.
*شهرتاریخی بیشاپور
در فاصله 23 کیلومتری شمال غرب کازرون، در مجاورت رودخانه شاپور و در کنار جاده شاهی که پایتخت ساسانیان یعنی تیسفون را به تخت جمشید و تخت جمشید را به شوش متصل می‌ساخت، شهر تاریخی بیشاپور ساخته شد که به جهت نزدیک بودن به سواحل جنوبی خلیج فارس برای ساسانیان بسیار با اهمیت بوده است. این شهر در مدخل دره‌ای خوش آب و هوا و پر از درختان لیمو، پرتقال، خــرما، بیشه زار و چشمه سارها قرار گرفته که به جهت داشتن حجاری‌ها و نقوش برجسته مهم دوره ساسانی یادآور عظمت و‌آبادانی دولت ساسانی به شمار می‌رود. این شهر را می‌توان در ردیف بزرگترین شهرهای دوره ساسانی به شمار آورد که با شهرهای مهم جهان آن روز مثل انطاکیه و بیزانس رقابت داشته است.
این شهر بــا داشتن برج و با روهای بلند و استوار به صورت قلعه‌ای مستحکم ساخته شده و چهار دروازه به نام‌های دروازه هرمز، مهر، بهرام و دروازه شهر و دو آتشکده به اسامی ساسان و گنبد گلوشن داشته است. طرح اصلی شهر از دو خیابان شمالی جنوبی و شرقی غربی ساخته شده که این دو خیابان در مرکز شهر یکدیگر را قطع کرده و در چهارطرف این خیابان‌ها ساختمان دولتی با تزیینات زیبا ساخته شده بود.
*غار شاپور
در انتهای تنگ چوگان در سینه کوه و در ارتفاع حدود 800 متری از سطح زمین غار بزرگی وجود دارد که قطر دهانه آن حدود 30 متر است و به واسطه قرار گرفتن مجسمه شاپور بر دهانه آن به غار شاپور معروف شده است. پروفسور گیرشمن باستان شناس شهیر فرانسوی احتمال می‌دهد آرامگاه شاپور در این غار باشد. مجسمه شاپور بر دهانه این غار، شاهکار پیکر تراشی ایران باستان است که بعد از حدود 1700 سال هنوز با وجود وارد شدن آسیب‌های جدی به آن، باقی مانده است. این مجسمه تنها مجسمه سنگی بازمانده از دوران باستان است که حدود 6 متر ارتفاع دارد. سنگ حجاری شده این مجسمه از سقف غار تا کف آن ادامه داشته و هنرمندان عصر ساسانی با تلاش و کوشش بسیار موفق به آفرینش این اثر هنری شده‌اند. این مجسمه که در گذشته‌های بسیار دور و به احتمال زیاد براثر زلزله واژگون شده بود، در سال 1336 هجری شمسی بدون در نظر گرفتن اصول مرمت آثار باستانی، تعمیر و مرمت شد که همین امر باعث از بین رفتن ظرافت‌های هنری در برخی از قسمت‌های مجسمه شده است. دسترسی به این غار پس از گذشتن از مسیری پر پیچ و خم و سخت امکان پذیر است.
*گردشگاه میان کتل
این گردشگاه در جنوب غرب دشت ارژن و در مجاورت جاده قدیم کازرون به شیراز، در منطقه‌ای واقع شده که به زیستگاه گوزن زرد ایرانی مشهور است. گردشگاه میان کتل با داشتن فضای طبیعی کوهستانی و پوشش جنگلی انبوه و متراکم از درختان بلوط جاذبه‌های زیادی را در خود جمع کرده است. ارتفاعات اطراف میان کتل به ویژه در قسمت شمال، شمال شرق و شمال غرب در زمستان‌های سرد سال از برف پوشیده می‌شود. این گردشگاه در همه ماه‌های سال دارای قابلیت‌های گردشگری است..
*نرگس زارهای کازرون
اطراف کازرون مملو از گل‌های نرگس و نرگس‌زارها است. گل‌های نرگس کازرون از طراوت و مرغوبیت ویژه‌ای برخوردار است که گونه‌های متعددی همچون نرگس شش پر، شهلا و معمولی را شامل می‌شود که از میان آنها نرگس شهلا به جهت داشتن زیبایی و بوی ویژه مشهور است. بخش بزرگ نرگس زارهای 25 هکتاری کازرون در منطقه «جره»، « بلبک »، « سرمشهد» و « فامور» در بخش جره و بالاده و همچنین نرگس خشت در بخش خشت و کنارتخته قرار دارد.
این گیاه پیازدار با ارتفاع بین 30 تا 45 سانتی متر و با گل‌های 3 تا 8 تایی در فصل زمستان به گل می‌نشیند حدود گلدهی نرگس‌های کازرون 45 روز یعنی از اوایل دی تا اواسط بهمن است. نرگس‌های کازرون به خاطر مرغوبیت زیاد خواهان زیادی دارد.
* وجه تسمیه کازرون
نام شهر تاریخی کازرون، از «گازران» و «گازرون» گرفته شده است، زیرا در زمان دیلمیان که کارخانه‌‌های پارچه‌بافی در کازرون پارچه‌های «توزی» و «دبیکی» را می‌بافت و صادر می‌کرد، 12هزار گازر یعنی شویندگان الیاف کتان، در این شهر زندگی می‌کردند و به همین جهت این شهر به شهر گازران یعنی شهر گازرها معروف شده بود که نام گازران در بعضی متون به صورت «گازران» و «کازران»آمده است. «گازران» در تلفظ به صورت «گازرون» و «کازرون» تحریف یافت و اکنون نام «کازرون» باقی مانده است. در بعضی کتب «گازرات»نیز آمده است. کازرون به واسطه تولید پارچه‌های مرغوب با شهر «دمیاط» مصر رقابت می‌کرده و به همین جهت به «دمیاط عجم» نیز مشهور است.برخی از اهالی کازرون نیز به طور عامیانه وجه تسمیه‌کازرون را از «کوه زرّان»می‌دانند و معتقدند چون کوه‌های آن به خاطر داشتن درختان و ثمرات جنگلی، زرخیز است، آنرا «کوه زرّان»نامیده و به صورت «کازرون» تحریف یافته که ریشه تاریخی ندارد و تنها در اعتقاد برخی از مردم چنین وجه تسمیه‌ای آمده است.
* نژاد
نژاد مردم شهرستان کازرون، همانند مردم جنوب ایران، از نژاد پارسه یا (پاراسواژ) شعبه‌ای از نژاد آریاست که تقریبا 3000سال پیش از میلاد از مسکن اصلی خود به ایران و فارس آمده‌اند.مردم کازرون تا اندازه زیادی اصالت نژاد خود را حفظ کرده‌اند، زیرا وقتی درکازرون صفات و عادات مردم را مورد دقت قرار می‌دهیم، قرابت و نزدیکی زیادی با نژاد آریایی قدیم در آنان می‌بینیم. واژه‌های محلی و آداب و رسومی که نسل به نسل حفظ کرده‌اند نشانگر این واقعیت است
* زبان
زبان فارسی یعنی زبانی که ساکنان ایران و افغانستان و قسمتی از هندوستان و پاکستان به آن سخن می‌گویند، از پارس سرچشمه گرفته است. واژه هایی که در کازرون بکار می‌گیرند نزدیکی با زبان فارس قدیم دارد.گویش‌ها (کازرونی، دوانی، دوسیرانی، بورنجانی، عبدویی و...) آداب، رسوم، سنت‌ها، متل‌ها و مثل‌های موجود در این منطقه به خاطر در برداشتن ویژگی‌های زبان و فرهنگ کهن این دیار، از دیرباز توجه زبان شناسان را به خود جلب کرده است.
* وضع فرهنگی کازرون
شهرستان کازرون در گذشته‌های نه چندان دوراز مهم‌ترین شهرهای فارس بود و علاوه بر در بر داشتن گستره‌ای وسیع‌تر از جغرافیای کنونی، در عرصه‌های گوناگون به ویژه فرهنگ و علم و عرفان، دوشادوش شیراز نقش برجسته خود را ایفا کرده است.
کازرون به خاطر داشتن آثار بسیار از دوره‌های پیش از تاریخ، تاریخی و اسلامی چون تل رشتان، تل اسپید، نقش برجسته کورانگون، گور دختر (بنای منسوب به کورش یکم)، شهر بیشاپور، مجسمه بزرگ شاپور و نقش برجسته‌های ساسانی، قلعه‌ها، چهارطاقی‌ها، آتشکده‌ها و کتیبه‌های پهلوی و بقعه‌های اسلامی و کتیبه‌های کوفی بسیار و نیز معماری ویژه بومی در شمار یکی از شهرهای مهم و باستانی ایران قرار دارد.این منطقه از دوره عیلام و هخامنشی در مسیر جاده شاهی که راه اصلی تجارت بود، قرار داشت. کازرون در سده‌های اولیه دوره اسلامی نیز شهری بزرگ و آباد بود.
در حوزه عرفان اسلامی نیز کازرون جایگاه ویژه‌ای دارد. از سده چهارم تا دهم هجری، مرکزیت دو سلسله مهم «مرشدیه»و «بلیانیه»، با خانقاه‌ها و اماکن متبرکه پررونق که در سراسر دنیای اسلام آن روزگار- از چین تا مصر- نمایندگان و شعبی داشت، در این شهر قرار داشت. صدقات و نذور بسیاری در این شهر گرد می‌آمد و برای غریبان و مسافران و نیازمندان و پرورش عالمان و هنرمندان صرف می‌شد. در پرتو این مرکزیت، علما، شعرا، هنرمندان، عارفان، محدثان و نویسندگان بسیاری پرورش یافتند.
مدرسه فلسفی اخلاقی علامه دوانی در سده دهم هجری نه تنها فارس و ایران بلکه فلسفه اسلامی را تا چند سده پس از خود متاثر ساخت. اسناد و نسخه‌های خطی فراوان بازمانده از این فرهنگ غنی و پر بار در سراسر کتابخانه‌های ایران و جهان پراکنده است.
* صنایع دستی
شهرستان کازرون از قدیم دارای صنایع دستی فراوان بوده که مواد اصلی آنها سنگ،گل‌رس، فلز آهن، مس وروی، چوب و برگ‌های نخل و بادام کوهی، چرم، پشم، پنبه،ابریشم، کنف،الیاف کتان و غیره بوده است. در زمان دیلمیان - در عصر عضدالدوله دیلمی- در کازرون انواع پارچه‌های کتانی به نام ‹‹ توزی›› و ‹‹ دبیکی›› بافته می‌شد که به سراسر جهان آن روز صادر می‌شد.
آهنگری، کوزه گری، سنگتراشی، حجاری، نجاری، خراطی، مسگری، شیوه کشی، کفاشی، ملکی دوزی، دولچه دوزی، خیگ دوزی، گیره?بافی، تهیه صنایع غذایی و صنعتی، عصاری، حلوا سازی، قنادی(قند سازی)، شیرینی سازی، صابون پزی، نمد مالی، علاقه بندی، سوزن دوزی، گلدوزی، درزی و خیاطی، بند بافی، دلو دوزی یا دولدوزی، ریسمان تابی ( نخ ریسی )، لحاف دوزی، رووار چینی ( رویه گیوه بافی) حلبی سازی، لحیم گری، حکاکی، یخدان سازی (رختدان )، حصیر بافی، تویزه بافی ( طبق نان خوری )،
خشت زنی، آجر پزی، آهک پزی، دامداری، باغداری، کشاورزی، شال بافی و بسیاری مشاغل سنتی و صنایع دستی و کارگاهی در کازرون دایر بوده و کم وبیش دایر است که در این جا به چند نمونه از صنایع دستی که حداقل یکی و دو کارگاه آنها هنوز دایر است و صنایع سفارشی تولید می‌کنند، اشاره می‌شود.
* فرش بافی
بافت قالی، جاجیم، گبه
( قالیچه) و گلیم در روستاهای کازرون از قدیم مرسوم و متداول بوده و هنوز در برخی روستا‌ها کم و بیش قالی و گبه و گلیم و جاجیم بافته می‌شود.
مواد اصلی پشم و موی گوسفند و رنگ‌های طبیعی و گیاهی است.
نوع بهتر قالی‌ها، قالی ترکی است که به دست عشایر و غیره بافته می‌شود.
* نمد مالی
تا چند سال پیش راسته نمد مال‌ها در بازار شهر به تولید فرش نمدی و وسایل نمدی مانندکردک ( پالتو نمدی چوپان‌ها)، زیر زینی و کلاه نمدی می‌پرداختند.
* ملکی ( گیوه ) دوزی
صنعت ملکی دوزی از دیر باز در کازرون رواج داشته است.
در تولید ملکی یا گیوه چهار قشر از اهالی و صنعتگران دست داشته‌اند.
زنان ریسمان تاب که با چهره ( چرخ نخ ریسی ) پنبه را به نخ تبدیل می‌کردند، زنان رووار چین که با ریسمان رویه
( رووار ) ملکی و گیوه را با سوزن مخصوص می‌بافتند، شیوه کش‌ها که از پارچه‌های کهنه پنبه‌ای و کتانی ‹‹شیوه››
( تخت گیوه ) تولید می‌کردند و بالاخره ملکی دوزها که رووارها را به روی شیوه‌ها سوار و می‌دوختند.
اکنون فقط یکی دو کارگاه باقی مانده است که برای مشتریان خود ملکی یا گیوه سفارشی می‌دوزند.
* دولچه
دولچه ( دلو چه ) ظرف مخصوص آب آشامیدنی است که از پوست دباغی شده، یا مشک آبی که یک سال با آن آب حمل کرده باشند، دوخته می‌شود.
دولچه به وسیله دولچه دوز و به شکل مخروط با نوک تنگ و سرپوش چوبی دار با انتهای پهن و گرد (طبلک) با سه پایه چوبی خراطی شده ساخته می‌شود.
دولچه آب آشامیدنی را خنک و گوارا می‌کند. با روی کار آمدن یخچال و کلمن، در کارگاه‌های دولچه دوزی بسته شد و اکنون یکی ودو کارگاه باقی مانده در کازرون برای مشتریان و سفارش دهندگان، دولچه‌های سفارشی می‌دوزند.
* زنبیل و حصیر
زنبیل بافی و حصیر بافی تا چند سال پیش رونق زیادی داشت. زنان به بافتن حصیر، گیره ( سبد ) زنبیل بازاری، طبق، تویزه ( طبق لبه دار نان خوری )
بوک مرغی، بل خرمایی
( محل خرما )، بادبزن، ترازوی زنبیلی، تک ( فرش) جارو، کرکری،
( ظرف حمل مرغ )، لوده،
( ظرف حمل انگور و سبزی) کرچدان ( نان دان ) و کلاه زنبیلی کشاورزان می‌پرداختند. هنور هم کم و بیش برخی از این وسایل بافته می‌شود.
* وسایل سنگی
تا پیش از روی کار آمدن کارگاه‌های سنگبری و تولید سنگ‌های تزیینی ساختمان که هنوز هم دایرند، کارگاه‌های سنگ تراشی و حجاری، از سنگ‌هایی که از کوه‌های اطراف به شهر حمل می‌کردند، انواع وسایل سنگی را تراشیده و در اختیار مشتریان قرار می‌دادند.
آنچه می‌ساختند عبارت بود از: غلتک بام ( بام گردان )
، جوغن (هاون سنگی )، دهن شیر سنگی، شیر‌های بزرگ سنگی روی قبور، لبه‌های سنگی حوض، پله‌های سنگی بام خانه‌ها، سنگ قبر، سکوهای ســنگی طرفین در دروازه، تن
( سنگاب )، آستانه سنگی دروازه، کتیبــه‌های سنگی، سنگ‌های مخصوص کارگاه‌های شیرینی پزی و ملکی دوزی، سنگ آبشیب ( دهانه فاضلاب )
و غیره. امروز انواع سنگ قبرها سنگ نماهای ساختمان در سنگبری‌ها و حجاری‌ها ساخته و تولید می‌شود.
*وسایل گلی
تا چند سال پیش در کارگاه‌های کوزه گری انواع وسایل از گل رس ساخته می‌شد که خمره آبخوری، کوزه آبخوری، سر و کوزه قلیان، قلک، گلدان، کلک ( منقل گلی ) کلوک لعابدار، بر خمره لعابدار، سئود
( جهت حمل آب ) و کاشی‌های سبز و آبی با لعاب سبز یا آبی از جمله آنها بود. امروز وسایل سرامیکی و کاشی سرامیک جای آنها را گرفته است.
*صنایع غذایی
در کازرون تهیه و تولید انواع شیرینی‌ها، مسقطی، عرقیات، آبلیمو، به لیمو، مرباها، لبنیات، حلوای ارده، ارده ( افشره کنجد )، و رب، از قدیم مرسوم بوده و هنوز تهیه آنها ادامه دارد.
