ایران‌بوم

به گزارش مرکز دایره المعارف بزرگ اسلامی کتاب حاضر دومین مجلّد از گل نبشته های باروی تخت جمشید است که در کاوشهای سالهای 1313-1312 در دو اتاق در استحکامات شمال شرقی تخت جمشید یافت شدند. این گل نبشته ها سند های امور مالی ایالت فارس در سالهای سیزدهم (509 پ.م) تا بیست و هشتم (494 پ.م) پادشاهی داریوش بزرگ را در بر می گیرند و آگاهی بسیاری از آنچه در زمان داریوش بزرگ در ایالت فارس(محدوده ای که کم و پیش همانند فارس در زمان ساسانیان را در بر می گرفته) می گذشته، به ما می دهد: جابجایی کالا(چون گندم، جو، آرد، شراب، آبجو و برخی میوه ها چون توت و امرود و چهار پایانی چون بز، گوسفند و گاو)، دریافت ، ذخیره سازی برای مصرف انسان و دام و نیز چهارپایان مستقر در محل و یا در حال سفر، پرداخت هزینه های سفر و نیز نامه و گزارش های سالانه عملکرد یک مکان به صورت «روزانه» و «سالانه».
در آغاز ممکن است این گل نبشته ها در بر گیرنده سندهای تکراری یک دستگاه مالی به نظر آیند، اما سرشار از واژهای ایرانی هستند. با شناخت درست ریشه های ایرانی این واژه ها، می توان از شغلها و حرفه های گوناگون آن دوره آگاه شد. همچنین با نام میوه ها، رستنی ها و چهار پایانی برخورد می کنیم که هنوز دارای همان نامها هستند(چون شیراز، نیریز و...) برخورد می کنیم که می توان جای در حدود 300 تا 350 مکان نامبرده شده را مشخص کرد.

نقش مهر های روی گل نبشته ها، که بسیاری از آنها نام دارنده آن را در بر دارند(چون نقش مُهر کوروش یکم و داریوش) می تواند آگاهی بسیاری در مورد هنر و اندیشه های آن دوره خواه اسطوره و خواه واقعی، در اختیار پژوهشگر بگذارد.

گِل نبشته‌های باروی تخت جمشید از انتشارات مرکز دایره المعارف بزرگ اسلامی(مرکز پژوهشهای ایرانی و اسلامی) ، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، مدیر و ویراستار حسن رضائی باغ بیدی است.

همچمین عبدالمجید ارفعی در هشتمین دوره جایزه کتاب فصل ویژه آثار منتشره در زمستان سال 87 در حوزه زبان و در بخش زبان های باستانی با تالیف کتاب "گل نبشته‌های باروی تخت جمشید" از انتشارات مرکز دایره المعارف بزرگ اسلامی به عنوان کتاب برتر شناخته شد .

سعیده خان احمدی