ایران‌بوم

کارشناس ادبی و فلسفی با اشاره به اینکه حافظ الگوی جاودان زبان و ادبیات فارسی است، ‌گفت:‌ شعر کالا نیست که کهنه و نو داشته باشد، چه بسا بسیاری از اشعار دهه ‏های اخیر کهن ‏تر از اشعار نخستین دهه‏های شعر فارسی هستند ولی غزلهای ناب حافظ با عظمت و جبروت تمام فاتح روزگاران است.
دکتر محمد بقایی ماکان به مناسبت روز بزرگداشت حافظ درباره جایگاه او در شعر و ادبیات ایران به خبرنگار مهر گفت: حافظ بی تردید یکی از درخشانترین چهره‏های شعر ایران و جهان است و منزلت او در این زمینه چندان والاست که بزرگترین اندیشمندان و شاعران جهان او را مورد ستایش قرار داده‎اند. به عنوان نمونه می‏توان از ستایش گوته شاعر بزرگ آلمانی یادکرد که تحت تأثیر زیبائیهای کلامی و فکری خواجه شیراز گفته است < ای کاش من کوچکترین شاگرد مکتب حافظ می‎بودم>.

وی افزود: ارزش این گفته گوته زمانی می‏تواند به درستی فهم کرد که بدانیم متفکر پرآوازه‎ای مانند محمد اقبال لاهوری در قیاس افکار خود با گوته گفته است که من زمانی به محدودیت اندیشه خود پی بردم که با افکار گوته آشنا شدم. از همین روست که در خصوص دیدگاههای بزرگان ادبی و فلسفی جهان در مورد حافظ کتابهایی به زبان فارسی تألیف و ترجمه شده که نشان دهنده میزان تأثیر او بر چهره‏های بزرگ ادبیات جهانی است.

این کارشناس ادبی و فلسفی ادامه داد: چهره‏های بزرگی که جملگی گفتار و افکار او را در قالب تشبیهاتی مانند جواهر درخشان و الماس تراش خورده یاد کرده‏اند که حلاوت و دلنشینی چهچه هزاردستان را دارد.

این محقق و پژوهشگر حوزه زبان و ادبیات فارسی درباره معنویت و اخلاق در منظر حافظ نیز اظهار داشت: خواجه شمس الدین محمد حافظ شیرازی که او را به درستی لسان الغیب نامیده‏اند آیینه تمام نمای فرهنگ ایرانی و اسلامی در قالب افکار عرفانی است که خواننده خود را به صفای بطن، تعالی روح، دانایی و پیروی از آموزگاران، خردمندان و استحکام شخصیت انسانی و مانند اینها سوق می‏دهد.

بقایی یادآورشد: اگر در برخی ابیات او دیدگاههای خارج از الگوهای یاد شده ارائه می‎شود در حقیقت بازگو کننده ارزشهای مطرح در جامعه اوست که در شعر وی تجلی می‏یابد، ولی در مجموع اشعار حافظ از منظر اخلاق فردی و جمعی مبتنی بر دو اصل معنویت و واقعیتهای زندگی است.

وی افزود: بدین معنا که او نه آنچنان شیفته عالم بالا است که حقایق زندگی موجود را نادیده بگیرد و نه آنقدر پایبند جهان مادی است که از عالم بالا غافل شود. از اینرو هدف نهایی شعر حافظ را می‎توان در آمیزه‏ای از عقلانیت و معنویت خلاصه کرد.

نویسنده"نیچه اقبال و مولوی" حافظ را یکی از چهره‏های همیشه ماندنی ادبیات جهان دانست و گفت: حافظ مانند سعدی برای زبان و ادبیات فارسی الگویی جاودان است و تنها شاعری است که سبب شده تعریف پدیده‏ای به نام شعرنو بی سرانجام بماند زیرا شعر او چه از نظر ساختاری و چه از لحاظ محتوایی، مصداق دقیق شعر نو به شمار می‏آید.

این مترجم و نویسنده در پایان اشاره کرد: از این جاست که پدیده‏ای با عنوان شعرنو فقط جنبه‏ای صوری یافته است و حافظ بزرگترین دلیل است برای آنکه گفته شود شعر کالا نیست که کهنه و نو داشته باشد. ای بسا که بسیاری از اشعار دهه‏های اخیر کهنه‏تر از اشعار نخستین دهه‏های شعر فارسی هستند ولی غزلهای ناب حافظ به قول گوته با عظمت و جبروت تمام فاتح روزگاران است.

برگرفته از: مهر