یادمان
بیانیه «جامعه باستان‌شناسی ایران» دربارۀ کاهش بودجه سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری
- يادمان
- زیر مجموعه: ديده‌بان یادگارهای فرهنگی و طبيعی ایران
- چهارشنبه, 04 ارديبهشت 1392 11:39
- آخرین به روز رسانی در چهارشنبه, 04 ارديبهشت 1392 11:39
- نمایش از چهارشنبه, 04 ارديبهشت 1392 11:39
- بازدید: 4599
بیانیه «جامعه باستان‌شناسی ایران» دربارۀ کاهش بودجه سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری
کاهش بودجه و پیامدهای ناگوار برای میراث فرهنگی
در حالی که سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری حتی با بودجه و امکاناتی که در حال حاضر به آن اختصاص یافته از اهداف خود بسیار فاصله دارد و در سال های اخیر این فاصله بیش از گذشته شده، در خبرها آمده که بودجه میراث فرهنگی 28 درصد نسبت به گذاشته کاهش یافته است. این خبر کارشناسان حوزه میراث فرهنگی را بیش از پیش نسبت به حفاظت از میراث گذشته، این منبع و سرمایه بازگشت‌ناپذیر نگران کرده است. این نگرانی بیشتر از آنجا ناشی می‌شود که مبادا این کاهش بودجه بر حفاظت از آثار فرهنگی-تاریخی تاثیر بگذارد.
در کشور گسترده‌ای مانند ایران، مناطقی هستند که هنوز بطور دقیق بررسی باستان شناختی نشده‌اند. این موضوع به‌زبان ساده یعنی احتمال از بین رفتن آثاری که هیچگاه شناخته نشده اند. تهیه نقشه باستان شناسی کشور و ثبت در فهرست آثار ملی مواردی هستند که طبق اساسنامه، از جمله وظایف و اهداف سازمان میراث فرهنگی هستند و بی شک با محدودیت بودجه در اجرا، با مشکل مواجه خواهند شد. می دانیم که ثبت آثار آنها را تحت حمایت قانون قرار می‌دهد و آثاری که شناسایی و ثبت نشده‌اند نیز از حمایت های قانونی برخوردار نمی‌شوند. از بین رفتن آثار در نتیجه فعالیت های مختلف از جمله فعالیت های توسعه‌ای و عمرانی، زیانی جبران ناپذیر است. بنابراین ضروری است که تنظیم‌کنندگان بودجه و مجلس محترم شورای اسلامی به پیامدهای مستقیم و غیرمستقیم کاهش بودجه و تأثیر آن بر حفاظت و نگهداری از آثار فرهنگی-تاریخی توجه کافی داشته باشند.
یکی دیگر از پیامدهای کاهش بودجه این است که نظارته ای فنی و کیفی سازمان میراث فرهنگی بر روی طرح های توسعه و عمرانی مرتبط با میراث فرهنگی کاهش چشمگیری خواهد داشت و این امر به روشنی آسیب‌پذیری میراث فرهنگی را در جریان توسعه و برنامه های عمرانی افزایش می‌دهد. همچنین و به همان نسبت، بخش های خصوصی و سنتی مانند کشاورزی و دامداری نیز کمتر از نظارت های میراث فرهنگی برخوردار خواهند شد که این ممکن است روند تخریب آثار فرهنگی را تشدید کند. خاطرنشان می سازد در شرایطی که نهادها، بخش ها و قشر‌های وابسته به کشاورزی و دامداری زیر فشارهای اقتصادی قرار دارند، برای چیره شدن بر مشکلات اقتصادی شان ممکن است کمتر لزوم حفاظت از میراث فرهنگی را مورد عنایت قرار دهند که این مسئله موجب نگرانی درباره حفاظت از میراث فرهنگی می شود. طبیعی است که در نبود نظارت های تخصصی و کارشناسانه، فعالیت های سودجویانه از میراث فرهنگی نیز روبه افزایش خواهد گذاشت. افزایش تخریب آثار باستانی همچون نقش برجسته های ساسانی بوسیله عامل انسانی که اخیراً گاه و بیگاه در خبرها مشاهده می‌کنیم، از این منظر قابل توجه و بررسی است و به مسئولان دولتی و مجلس شورای اسلامی ضرورت افزایش بودجه میراث فرهنگی را گوشزد میکند.
سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری پس از انقلاب اسلامی به عنوان یکی از نهادهای دولتی در ساختار دولت دچار تغییرات، جابجایی ها و تحولات زیادی شده است. این سازمان در نهایت تبدیل به یکی از معاونت های ریاست جمهوری شد و با دور شدن از حوزه نظارتی مجلس شورای اسلامی، در سال های اخیر با تصمیمات غیرکارشناسی از تهران به شهرهای دیگر منتقل شد و تنها یکی از پیامدها و آسیب های این تصمیم ناگهانی و غیر کارشناسی، ریزش نیروها و سرمایه های انسانی و در نتیجه کاهش توان کارشناسی این سازمان بوده است. کاهش بودجه سازمان میراث فرهنگی موجب نگرانی از ریزش بیشتر نیرو و کاهش توان کارشناسی موجود نیز شده است.
برنامه ها و اهدافی که در حوزه میراث فرهنگی باید پیگیری شود از جهات مختلفی با سایر برنامه های توسعه ای و عمرانی تفاوت اساسی دارد و اتخاذ رویکرد آزمون/خطا در این حوزه ممکن است موجب مخاطرات جدی شود. چنانچه میراث فرهنگی در معرض خطر قرار گیرد، سرمایه های فرهنگی در معرض خطر قرار خواهد گرفت و کاهش بودجه در این حوزه که وظیفه آن حفاظت از سرمایه های برگشت‌ناپذیر است، منجر به خسارت ها و زیا‌ن های جبران ناپذیر خواهد شد.
«جامعه باستان شناسی ایران» ضمن یادآوری اهمیت و پیامدهای تصمیم به کاهش بودجه در حوزه میراث فرهنگی، به مسئولان محترم دولت و نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی توصیه میکند که با اتخاذ رویکردی تخصصی و کارشناسی اختصاص بودجه برای سازمان میراث فرهنگی را مورد تجدید نظر قرار دهند. میراث فرهنگی و تمدنی ایران اسلامی همچون سرمایه‌ای کهن ولی آسیب پذیر، نیازمند توجه خاص مسئولان و نهادهای دولتی است. «جامعه باستان شناسی ایران» از مسئولان و مجلس محترم شورای اسلامی می خواهد که تنظیم بودجه برای حوزه میراث فرهنگی را با نگاهی فراجناحی و به دور از ملاحظات سیاسی مورد بررسی و تجدید نظر قرار دهند و امیدوار است که میراث فرهنگی آنچنان که شایسته آن است مورد توجه قرار گیرد.
جامعه باستان‌شناسی ایران
