ایران‌بوم

یافته‌هاى جدید به دست آمده از فصل نخست گمانه زنى در غار دربند و دیگر پژوهش‌هاى می‌دانى انجام شده در اطراف آن مى‌تواند باستان‌شناسان را در درک نحوه استفاده گروه‌هاى شکارگر گردآورنده از این مکان طى پلیستوسن می‌انى و دیرینه محیط اطراف آن یارى کند.

991 - CN9671 - Blauw - Nike Air Max 1 By You Custom herenschoen - nike air max lays blue cheese commercial actor | Nike - Sportswear - Nike Tracksuits, Jackets & Trainers

به گزارش هنرنیوز، گمانه زنى در مکان پارینه سنگى قدیم غار دربند رشى، رودبار گیلان در سال ۱۳۹۱ به سرپرستی دکترفریدون بیگلری و با همکاری ولى جهانى، مرجان مشکور و صارم امین بررسی‌هاى اولیه در غار دربند واقع در بخش رحمت آباد و بلوکات شهرستان رودبار (استان گیلان) منجر به کشف مجموعه هاى بقایاى جانورى و دست تراش سنگى در سال ۱۳۸۴ شد که نشان دهنده وجود بقایاى یک یا چند استقرار موقت اواخر دوره پارینه سنگی قدیم در این غار بود.

با توجه به اهمیت این یافته‌ها و توان بالقوه این مکان در روشن شدن پاره‌ای از ابهامات و سوال هاى مطرح دربارة استقرارهاى دوره پارینه سنگى قدیم در غرب البرز، برنامه گمانه زنى غار دربند در سال ۱۳۹۰ به پژوهشکده باستان شناسى ارایه و پس از کسب موافقت، فصل نخست آن با مجوز شماره ۱۴۲۲ /۲۰۸/ ۹۰۲، در فاصله ۴ تا ۲۲ اردیبهشت ۱۳۹۱ به مدت ۱۸ روز به اجرا درآمد. اهداف این برنامه بلند مدت، کسب اطلاعاتى از نهشته هاى باستان شناختى این مکان، خصوصا لایه یا لایه هاى حاوى بقایاى استقرارى پارینه سنگى قدیم و گاهنگارى آن‌ها، بررسى ویژگیهاى صنعت سنگ آن، الگوهاى کاربرى غار توسط گروه هاى انسانى پارینه سنگى قدیم و چگونگى استفاده از منابع اطراف، میزان نقش انسان در انباشت بقایاى جانورى در غار و دیگر عوامل موثر در این روند، نوع پوشش گیاهى و شرایط اقلیمى منطقه همزمان با استقرار پارینه سنگى است.

به گزارش هنرنیوز، غارهاى دربند شامل غار بزرگ «کوهیل گر» با طول حدود ۶۰ غار کوچک‌تر «جوکوهیلک» با طول تقریبى ۳۰ متر است که دهانه هر دو به جهت جنوب است. کف هر دو غار رسوبى و در بخش هایى پوشیده از روانه سنگ و تراورتن است که نشانه نفوذ آب و وجود رطوبت در هر دو غار است.

پیش از آغازگمانه زنى در غار دربند، نهشته‌هاى باقیمانده از حفارى‌هاى غیر مجاز گردآورى و سرند شد که در نتیجه آن شمار زیادى قطعات استخوان و دندان و همچنین تعدادى دست تراش سنگى به دست آمد. طى این مرحله نهشته‌هاى برجا در چند نقطه از کف غار نمایان شدند. ابتدا یک گمانه به ابعاد ۱*۲ متر و با محور شرقی- غربی در نزدیکى دیوار غربى کاوش شد. این گمانه که بیشتر شامل نهشته‌هاى طبیعى بود تا عمق یک متر از نقطه ثابت گمانه کاوش شد؛ اما به سنگ بستر نرسید و در نتیجه ادامه کاوش آن به فصل بعدى موکول شد.

در این گمانه چهار واحد رسوبى شناسایى شد که بیشتر شامل رس سیلتى بودند. تنها یافته‌هاى این گمانه، مجموعه کوچک و پراکنده‌اى از دست تراش‌هاى سنگى بود. ۱*۲ متر و با محور شمالى - جنوبى در بخش می‌انى کف غار کاوش شد که حداکثر عمق آن نسبت به نقطه ثابت گمانه ۴۶ سانتی‌م‌تر بود.

در این گمانه کم عمق، سطحى شیب دار پوشیده از قطعات سنگ آهک، بقایاى جانورى و دست ساخته‌هاى سنگى نمایان شد. موقعیت تمامى مواد باستان شناختى موجود در این لایه و همچنین قطعات طبیعى سنگ به دقت ثبت و مستند شد.

در پایان به منظور بررسى ریزریخت شناسى نهشته‌ها، نمونه‌هاى رسوب از هر دو گمانه به صورت روشمند برداشت شد. در اطراف دو چاله حفارى غیرمجاز در انتهاى غار نیز قطعاتى از استخوان انسان و تکه‌هاى سفال یافت شد که احتمالا باقیمانده تدفین یا تدفین‌هاى عصر آهن هستند.

در این فصل نزدیک به هزار قطعه بقایاى جانورى از نهشته‌هاى آشفته کف غار و بیش از ۹۰ نمونه در گمانه شماره ۲ به دست آمد. بخش بیشتر بقایا شامل قطعات استخوان آرواره، دندان، استخوان‌های قلم دست و پا، بند انگشت، قاب، دنده، استخوان‌های مچ دست و پا، مهره و قطعات میانی استخوان‌های بلند است که مربوط به گونه‌هاى گوشتخوار بزرگ جثه (اکثرا خرس) و شمار کمى بقایاى گوزن، گوسفندسانان، خرگوش و دیگر گونه‌ها هستند.

بقایاى جانورى گمانه ۲ مربوط به گونه هاى خرس، گوسفندسانان و گوزن است. شمار بیشتربقایا مربوط به خرس غار است که شامل دندان، آرواره و سایر بخش هاى اندام و ستون مهره‌ها است. چندین نمونه دندان جانورى جهت انجام سالیابى به روش سرى اورانیوم و مطالعات ایزوتوپى از این لایه برداشت شد که نتایج آن مى تواند در روشن شدن زمان استقرار انسان در این غار و دیرینه محیط آن بسیار موثر باشد.

در مجموع تعداد ۱۳ دست تراش سنگى شامل تراشه، ابزار و یک سنگ مادر از گمانه شماره ۲ و تعداد ۲۹ تراشه، ضایعات و ابزار از گمانه شماره ۱ به دست آمد. در رسوبات آشفته نیز شمار قابل توجه‌اى دست تراش سنگى یافت شد. با توجه به یافته‌هاى این فصل، صنعت دربند متکى بر تولید تراشه بوده و از لحاظ گونه شناسى نیز به طور عمده شامل خراشنده جانبى، دندانه دار و کنگره دار است. وجود یک تبردستى کامل و یک دو رویه شکسته به احتمال قوى حاکى از ارتباط مجموعه با فرهنگ آشولى پارینه سنگى قدیم است.

یافته هاى جدید به دست آمده از فصل نخست گمانه زنى در غار دربند و دیگر پژوهش هاى می‌دانى انجام شده در اطراف آن مى‌تواند ما را در درک نحوه استفاده گروه‌هاى شکارگر گردآورنده از این مکان طى پلیستوسن می‌انى و دیرینه محیط اطراف آن یارى کند.
بررسى مواد باستان‌شناختی به دست آمده از غار دربند حاکی از وجود بقایاى یک یا چند استقرار کوتاه مدت مربوط به اواخر پلیستوسن می‌انى در این غار است که از لحاظ فرهنگى احتمالا مرتبط با فرهنگ آشولى است.

غار دربند در حال حاضر به عنوان تنها غار شناخته شده با بقایاى باستان شناختى دوره پارینه سنگى قدیم و دربردارنده قدیمی‌ترین تاریخگذاریهاى مطلق پارینه سنگى ایران، فرصت منحصر بفردى را در اختیار ما نهاده که درباره این دوره تقریبا ناشناخته پارینه سنگى ایران اطلاعات جدیدى کسب کنیم. ادامه مطالعات همه جانبه باستان شناسى و میان رشته‌اى در غارهاى دربند از اهداف هیات باستان شناسى غار دربند و اداره کل میراث فرهنگى استان گیلان است.