جمعه, 10ام فروردين

شما اینجا هستید: رویه نخست یادگارهای فرهنگی و طبیعی یادمان بافت تاریخی شیراز جزوی از هویت ماست، آن را از دست یغماگران در امان نگاه دارید

یادمان

بافت تاریخی شیراز جزوی از هویت ماست، آن را از دست یغماگران در امان نگاه دارید

نامه‌ی سرگشاده‌ی 18 انجمنِ فعال حوزه‌ی میراث فرهنگی به ریاست محترم جمهور
بافت تاریخی شیراز جزوی از هویت ماست، آن را از دست یغماگران در امان نگاه دارید

ریاست محترم جمهور
جناب آقای حجت‌الاسلام دکتر حسن روحانی

بار دیگر لودر به بافت تاریخی یکی از کهن‌شهرهای تمدن ایرانی افتاد تا اثری از معماری دوران عالم بزرگ شیعه، ملاصدرا، باقی نماند. حتا در شمال مدرسه‌ی ‌خان شیراز، مکان تدریس این عالم بزرگ، فضایی در حدود ۱۱ هزار متر مربع سخاوتمندانه برای ساختِ بازارچه‌ی تجاری و مرکز خرید «نیکان» اختصاص داده شده است، تا تجلی نگاه مسؤولان به موضوع علم یا ثروت نمود بیشتری داشته باشد! گویی در شیراز نیز، به گفته‌ی استادی، شاهد اجرای الگوی عربستانی گسترش در بافت تاریخی هستیم. به این ترتیب، در کنار تخریبِ خاموشِ دیگر بخش‌های بافت تاریخی شهر شیراز که زیر نظرِ مستقیمِ مدیریت شهری است، چندین هکتار از این بافت در جنوب شاه‌چراغ نیز تخریب و با اجرای طرحی به‌نام بین‌الحرمین به مرکز خرید تبدیل خواهد شد تا زائران بتوانند در فضایی مدرن و راحت کالا‌های چینی را خریداری کنند...

گفتنی است، کمتر از یک سال پیش دست‌کم شش خانه‌ی تاریخی در ضلع شرقی حرم شاهچراغ تخریب شد و در پی آن ریاست سازمان میراث فرهنگی نامه‌هایی به دفتر مقام معظم رهبری، وزیر کشور، دادستان کل کشور، استانداری و تولیت آستان حرم شاهچراغ فرستاد و توقف روند تخریب بافت تاریخی شیراز را خواستار شد. سرانجام پس از فراز و فرودهای فراوان، با پادرمیانی وزیر راه، لودرها برای حدود شش ماه متوقف شدند، و با توافقِ سازمان میراث فرهنگی، وزارت راه و شهرسازی و مجموعه‌ی حرم مطهر شاهچراغ مقرر شد هر اقدامی در بافت تاریخی بر پایه‌ی برنامه و طرح مصوب باشد که به قول معاون وزیر راه و شهرسازی طرح تفضیلی و تغییراتش به جاهای خوبی هم رسیده بود. اما از هفته‌ی گذشته، به‌جای آن‌که طرح توسعه از دید شورای عالی شهرسازی پیش برود و با وجود قول‌سپاریِ سال گذشته وزیر راه به مالکان این بخش از بافت تاریخی «اسکندریه»، دور دیگری از تخریب خانه‌های تاریخی در محدوده‌ی ضلع شرقی حرم مطهر آغاز شد. به این ترتیب، در حالی که مسؤولان میراث فرهنگی در شیراز حضور داشتند، بخش‌های بازمانده از کاروانسرایی قاجاری در بافت تاریخی «اسکندریه»، که هنوز معماری و طاق‌های ضربی آن باقی مانده بود، توسط لودرها ویران شد و در بخش‌های دیگری از بافت هم دستور تخلیه‌ی باشندگان از خانه‌های آبا و اجدادی‌شان داده شد...

مسؤولان میراث فرهنگی که می‌گویند بناهای ویران‌شده به ثبت ملی نرسیده بودند، فراموش می‌کنند همه‌ی این بناها در بافت تاریخی اسکندریه، که در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده، قرار دارد. حتی خانه‌هایی در خیابان ۹ دی هم که دستور تخلیه به منظور تخریب به آنها ابلاغ شده است در فهرست آثار ملی ثبت‌ شده‌اند، که برابرِ قانون حفظ آثار ملی (مصوب ۱۳۰۹ خورشیدی) باید از آنها نگاهداری کرد. از این‌رو، این بزرگواران باید ملت ایران را از نتایج شکایتی که عنوان می‌کنند آگاه نمایند، چرا که چنین ویرانگری‌هایی در همه‌جای ایران در جریان است؛ از شهرهای تاریخی خراسان تا شهرهای کهن خوزستان و به‌ویژه در شهرهای یزد و کاشان.

به نظر می‌آید حتی در گزینشِ نام‌هایی چون بین‌الحرمین، نیکان و... هم نگاهی استعمارگونه که به دنبال آباد کردن ظاهر و تخریب باطن است دیده می‌شود، گویی تعمدی در کار باشد. ما که حرمت حرم علم و عقل، تاریخ، فرهنگ و فلسفه و ادبیات شیراز را با این اقدام‌ها شکسته‌ایم چگونه جرأت می‌کنیم اسم شریف بین‌الحرمین را برای طرح تخریب و نه توسعه‌ی شاهچراغ و محلاتی که از آنها بزرگان علم و معرفت به‌پا خواسته‌اند بگذاریم؟! شاید با گزینشِ این نام‌ها تلاش می‌شود جلوِ جرأتِ دیگران در اعتراض به کشتن عقلانیت گرفته شود... در کجای دنیا، غیر از عربستان، با تاریخ‌شان چنین کرده‌اند که ما نیز چنین می‌کنیم؟! پروژه‌ی بتنی نیکان در یک بافت صفوی با تخریب چندهزار متری از تاریخ و هویت شیراز؟! این خوشایندِ چه کسانی است؟!

برابرِ خبرهای رسیده، این ویران‌گری‌ها رو به گسترش است و حتی دیگر هشدار رسانه‌ها و کارشناسان نیز کارساز نیست. نفس‌های بافت تاریخی شیراز به شماره افتاده و هر لحظه انتظار می‌رود تا این بافت ارزشمند، که یادگار دورانی تاریخ‌ساز است، از شهر شیراز پاک شود... از این‌رو انجمن‌های امضاکننده‌ی بیانیه، از ریاست محترم جمهور خواهان رسیدگیِ سریع به وضعیت موجود و جلوگیریِ قطعی از ادامه‌ی تخریبِ این بافتِ تاریخی هستند تا دست‌کم نمودهایی از هویت تاریخی این شهر و کشور از دست یغماگران در امان بماند.


با احترام

انجمن مفاخر معماری ایران
دیده‌بان یادگارهای فرهنگی و طبیعی ایران
خانه‌ی فرآوران ایران
انجمن دوستداران میراث فرهنگی و گردشگری استان فارس
انجمن متخصصین گردشگری آرتاویل (اردبیل)
 انجمن تاریشای خوزستان
انجمن مهرگان (شیراز)
 انجمن دوستداران میراث فرهنگی یزد (یادگار)
انجمن دوستداران میراث فرهنگی تاریانای خوزستان
انجمن دوستداران میراث فرهنگی هوتو (بابل)
مؤسسه‌ی یاوران سرزمین آریا (تهران)
انجمن پیشگامان خورشید استهبان
انجمن پیشگامان صنعت هتلداری و گردشگری صبا
کانون پارس‌فرهنگ الیگودرز
خانه‌ی خورشید هنر (تهران)
انجمن میراث‌بانان زنده‌رود (اصفهان)
انجمن دوستداران یادمان‌های ماندگار (قزوین)
انجمن کهن‌دژ (همدان)

نوشتن دیدگاه


تصویر امنیتی
تصویر امنیتی جدید