ایران‌بوم

کارشناسان حوزه شیلات با هشدار اینکه انقراض گونه های ماهیان خاویاری نگران کننده است یادآور می شوند که در دوره 20 ساله، تولید خاویار در خزر 20 برابر کاهش یافته است.
ماهیان‌ خاویاری‌ خزر یکی‌ از باارزش ‌ترین‌ گونه های دریایی جهان‌ هستند اما به دلیل وجود مشکلات فراوان ذخایر این مروارید سیاه در حال‌ انقراض‌ بوده و به گفته کارشناسان دریای خزر از این گونه های ارزشمند و نادر تهی می شود.

به گزارش خبرنگار مهر در گرگان، کارشناسان حوزه شیلات با هشدار اینکه انقراض گونه های ماهیان خاویاری نگران کننده است یادآور می شوند که در دوره 20 ساله، تولید خاویار در خزر 20 برابر کاهش یافته است.

در حال حاضر، 45 درصد صادرات خاویار دریای خزر مربوط به ایران است و برای حفظ جایگاه ایران و گلستان در این عرصه باید تهدیدهای فراروی را کاهش دهیم.

در فصل صید گذشته تنها 650 کیلوگرم خاویار در استان استحصال شد که نسبت به مدت مشابه سال قبل برابر بوده است، این درحالی است که تولید این گونه ارزشمند در گذشته های نه چندان دور در گلستان چند برابر بوده است.

در حال‌ حاضر 27 گونه‌ ماهی‌ خاویاری‌ در دنیا وجود دارد که‌ شش گونه‌ آن‌ در دریای‌ خزر و رودخانه ‌های‌ منتهی‌ به‌ آن‌ زیست‌ کرده‌ و 90 درصد خاویار جهان‌ را تأمین‌ می کنند.

به تاکید کارشناسان، ارزیابی ذخایر ماهیان خاویاری در دریای خزر نیاز به وجود اطلاعات مشترک پنج کشور حاشیه این دریا دارد.

مدیر امور ماهیان خاویاری گلستان افزود: خاویار ایران دارای استاندارد بین المللی است، بطوریکه تمام جهان در برابر عظمت خاویار ایران زانو زده است.

سید مصطفی عقیلی نژاد از لغو ممنوعیت صادرات خاویار از سال 2010 خبر داد و گفت: در حال حاضر بحث ممنوعیت تجاری خاویار در کشور وجود ندارد.

وی میزان خاویار تولید شده در شش ماه گذشته در استان را 650 کیلوگرم اعلام کرد و ادامه داد: هیچ سرانه ای برای مصرف ماهیان خاویاری تعریف نشده است.

عقیلی نژاد تصریح کرد: متاسفانه ذخایر گونه های ارزشمند خاویاری در حال انقراض است و این گونه ها کمیاب شده اند که این عامل می تواند از جمله دلایل نبود سرانه مصرف باشد.

وی اظهار داشت: تمام تلاش همت این مدیریت تکثیر این گونه ها برای نسلهای آینده است و تلاشهایی در این زمنیه نیز صورت گرفته است.

وی قیمت بالای ماهیان خاویاری را از دیگر عواملی برشمرد که موجب می شود این گونه ها در سبد خانوار جایی نداشته باشد.

مدیر ماهیان خاویاری گلستان بیان کرد: مدت 17 سال طول می کشد تا این گونه ها در طبیعت رشد کنند تا به بلوغ برسند.

مدیرکل شیلات گلستان نیز افزود: تاکنون سه مرکز فروش خاویار و گوشت ماهیان خاویاری در گرگان ، دو مرکز در گنبد کاووس، سه مرکز در بندر ترکمن و یک مرکز در شهرستان کردکوی راه اندازی شده است.

علی اکبر پاسندی گفت: راه اندازی این مراکز فروش می تواند خطرات ناشی از فروش خاویار قاچاق، غیر بهداشتی یا شبه خاویار و عرضه گوشت ماهیان خاویاری غیر مجاز را به شدت کاهش دهد.

پاسندی اظهار داشت: راه اندازی این مراکز توزیع و فروش خاویار و گوشت ماهیان خاویاری می تواند رضایتمندی مردم را فراهم کند.

مدیرکل شیلات گلستان گفت: وجود عاملان توزیع و فروش خاویار و گوشت ماهیان خاویاری در استان با توجه به جلوگیری از عرضه خاویار آلوده و غیر بهداشتی و عرضه گوشت ماهیان خاویاری غیر مجاز از اهمیت زیادی برخوردار است.

پاسندی گفت: خاویار یک ماده غذایی پر انرژی است که طعم و بویی بسیار خوشایند دارد.

وی افزود: مصرف خاویار می تواند از ابتلا به بیماری افسردگی و بیماری های قلبی عروقی پیشگیری کند چرا که در خاویار غلظت اسید های چرب از نوع امگا سه بسیار بالاست.

وی گفت: در کشورها و مناطقی که ماهی و خاویار در عادات غذایی مردم جایگاه ویژه ای دارد، میزان ابتلا به افسردگی بسیار کمتر از دیگر کشور ها و مناطق است.

مدیرکل شیلات گلستان گفت: مصرف خاویار در پیشگیری از ابتلا به بیماری های دستگاه گوارش و بعضی از سرطان ها بسیار موثر است و از آنجایی که خاویار از نظر عنصر آهن نیز غنی است به همین دلیل مصرف آن به افراد مبتلا به کم خونی ناشی از فقر آهن نیز توصیه می شود.

به گزارش مهر، تکثیر پاییزه ماهیان خاویاری برای اولین بار در کشور در استان گلستان تا حدی می تواندی در احیای نسل مروارید سیاه موثر باشد.

رئیس مرکز تکثیر و پرورش ماهیان خاویاری شهید مرجانی گفت: ابتدای پاییز امسال از پنج مولد ماهی خاویاری قره برون و فیل ماهی بیش از 130 هزار قطعه لارو این ماهیان تولید شد.

محمد قمصری افزود: این لاروها پس از 40 روز به وزن یک تا دو گرم رسیدند و تا یک ماه دیگر با رسیدن به وزن 15 گرم برای رها سازی مهیا می شوند.

وی افزود: امسال این تعداد بچه ماهی را برای تکثیر بیشتر بین 10 مرکز خصوصی پرورش و تکثیر ماهی خاویاری توزیع می کنیم تا سال آینده تعداد کافی بچه ماهی برای رهاسازی در خزر داشته باشیم.

قمصری افزود: هرسال تکثیر و پرورش ماهیان خاویاری در بهار و تابستان انجام می شد اما امسال در فصل های سرد سال هم تکثیر ماهیان با موفقیت انجام شد.

***

روند کاهش ذخایر خاویار در دریای خزر موجب شد تا بازار مرغوب ترین و ناب ترین خاویار ایران و جهان در گلستان در قبضه و محاصره خاویارهای تقلبی وارده از سوی برخی کشورهای حاشیه دریای خزر قرار گرفته است و بازار خاویار اصیل ایرانی در معرض خطر است.

خاویار تقلبی از شکم ماهی خاویاری و تخم آن تولید نمی شود و این گونه های بدلی و مصنوعی خاویار فقط به دلیل افزودن مواد و رنگدانه ها، طعم خاویار را می دهند و هیچیک از خواص خاویار را ندارند.

ورود و قاچاق این گونه از مواد غذایی می تواند هم سلامت فرد را به مخاطره اندازد و هم به جایگاه واقعی خاویار ایران در جهان لطمه بزند.