کتاب
فهرست کامل تالیفات، تصحیح‌ها، و ترجمه‌های زنده‌یاد استاد احمد اقتداری
- كتاب
- نمایش از شنبه, 07 ارديبهشت 1398 20:45
تهیه و تنظیم: بهروز پویا / کانال اهل تمیز
۱- تحقیق در تاریخ و فرهنگ مردمان خلیج فارس:
- ال‍ف‍وائ‍د فی اص‍ول ع‍ل‍م ال‍ب‍ح‍ر و ال‍ق‍واع‍د: آئ‍ی‍ن‌ه‍ای دری‍ان‍وردی ک‍ه‍ن در اق‍ی‍ان‍وس ه‍ن‍د و خلیج[فارس]. [ارج‍وزه بر ال‍ع‍رب و ال‍ع‍ج‍م فی خلیج[فارس]]، نگارش ش‍ه‍اب احمد ب‍ن م‍اج‍د ال‍س‍ع‍دی ب‍ن‍در ک‍ن‍گ‍ی [از سده نهم هجری]؛ ترجمه از ع‍رب‍ی و ت‍ح‍ش‍ی‍ه: احمد اقتداری؛ ترجمه از انگلیسی: امید اقتداری، تهران: انجمن آثار و م‍ف‍اخ‍ر فرهنگی، ۱۳۷۲، ۵۸۵ ص
- از دریای پ‍ارس تا دریای چ‍ی‍ن، احمد اقتداری، تهران: ش‍رک‍ت تحقیق و انتشار م‍س‍ائ‍ل ح‍م‍ل و نقل ایران، ۱۳۶۳، ۲۱۲ ص
- آثار ش‍ه‍ره‍ای ب‍اس‍ت‍ان‍ی: سواحل و ج‍زای‍ر خلیج فارس و دریای عمان، تالیف احمد اقتداری، تهران: انجمن آثار ملی ، ۱۳۴۸، ۱۱۳۶ص
- آثار و ب‍ن‍اه‍ای تاریخی خ‍وزس‍ت‍ان، تالیف احمد اقتداری، تهران: نشر انجمن آثار و م‍ف‍اخ‍ر فرهنگی، ۱۳۷۵
(چ‍اپ اول این کتاب در سال ۱۳۵۴ ت‍ح‍ت عنوان "دی‍ار ش‍ه‍ری‍اران" ت‍وس‍ط انجمن آثار ملی منتشر شد. جلد س‍وم که در واقع ترجمه و تصحیح و تنظیم ف‍ه‍ارس کتاب ه‍ان‍ی‍س گ‍اوب‍ه است، بعدتر با عنوان آثار خ‍وزس‍ت‍ان منتشر شد. و ضمیمه آن با عنوان "ارج‍ان و ک‍ه‍گ‍ی‍ل‍وی‍ه: از ف‍ت‍ح ع‍رب تا پ‍ای‍ان دوره ص‍ف‍وی‍ه"، تالیف ه‍ای‍ن‍س گ‍اوب‍ه نیز با ترجمه س‍ع‍ی‍د ف‍ره‍ودی و ت‍ح‍ش‍ی‍ه و تصحیح و تنظیم ف‍ه‍ارس احمد اقتداری از سوی انجمن آثار ملی منتشر شده است.)
- بستک و جهانگیریه: جغرافیا- کشاورزی- فرهنگ و آداب و رسوم، تالیف مصطفی قلی عباسی؛ با مقدمه احمد اقتداری، تهران: جهان معاصر، ۱۳۷۲، ۱۶۰+ ۴۴ ص
- درد، درمان و دارو در باورهای مردم جنوب ایران، تالیف احمد اقتداری؛ با دیباچه مهرزاد کیانی؛ تهران: موسسه فرهنگی حقوقی سینا، ۱۳۸۸، ۲۰۸ص
- سرگذشت کشتیرانی ایرانیان از دیرباز تا قرن شانزدهم میلادی، تالیف احمد اقتداری و امید اقتداری، تهران: امیرکبیر، ۱۳۸۶، ۴۶۰ص
- لارستان ک‍ه‍ن و فرهنگ لارس‍ت‍ان‍ی، تالیف احمد اقتداری، تهران: ان‍ت‍ش‍ارات جهان معاصر، ۱۳۷۱، ۶۰۳ص
- زب‍ان لارس‍ت‍ان‍ی، احمد اقتداری؛ تدوین و گردآوری صادق رحمانی، تهران: همسایه ، ۱۳۸۴، ۱۴۱ص
- وقایع انقلاب مشروطیت در سواحل خلیج فارس و دریای عمان، احمد اقتداری، تهران: دنیای کتاب ، ۱۳۹۳، ۱۰۸ص
- جدایی بحرین از ایران:گناه نابخشودنی ، احمد اقتداری، تهران: دنیای کتاب ، ۱۳۹۳، ۱۴۲ص
- خلیج فارس از دیرباز تا کنون: دریای پرماجرای ایرانی، یکصد سال کشمکش پس از پنج‌هزار سال جنگ و ستیز در گاهواره تمدن، تالیف و تحقیق احمد اقتداری، تهران: امیرکبیر ، ۱۳۸۷، ۴۱۳ ص
۱-۱- تصحیح و توضیحات آثار محمدعلی مینابی بندرعباسی (زاده: ۱۲۴۹ خورشیدی در بغداد، درگذشت: ۱۳۲۰ خورشیدی در بندرعباس)، ملقب به سدیدالسلطنه کبابی و متخلص به عاری؛ شاعر، نویسنده و مورخ برجسته‌ی اواخر دوره قاجار و آغاز دوره پهلوی، که آثار ارزشمندی در باب خلیج فارس به رشته تحریر درآورده است:
- بندرعباس و خلیج فارس (اع‍لام ال‍ن‍اس فی احوال بندرعباس)، تالیف محمدعلی سدیدالسلطنه (کبابی)؛ تصحیح و مقدمه و ف‍ه‍ارس از احمد اقتداری؛ ب‍ه‌ک‍وش‍ش ع‍ل‍ی س‍ت‍ای‍ش، تهران: دنیای کتاب، ۱۳۶۳، ۲ جلد در ی‍ک م‍ج‍ل‍د [بخش نخست این کتاب، نخستین بار در سال ۱۳۴۲ منتشر شد]
- تاریخ م‍س‍ق‍ط و عمان، بحرین و ق‍طر و رواب‍ط آن‍ه‍ا با ایران، محمدعلی سدیدالسلطنه مینابی بندرعباسی؛ تصحیح و ت‍ح‍ش‍ی‍ه و ف‍ه‍ارس و م‍ل‍ح‍ق‍ات و اض‍اف‍ات و ت‍ح‍ق‍ی‍ق‍ات در دوازده پ‍ی‍وس‍ت از احمد اقتداری، تهران: دنیای کتاب، ۱۳۷۰، ۶۱۷ ص
- ی‍ادداش‍ت‍ه‍ای س‍دی‍د: محمدعلی خ‍ان سدیدالسلطنه بندرعباسی، گردآوری، تصحیح و ت‍ح‍ش‍ی‍ه احمد اقتداری، تهران: پژوهشگاه میراث فرهنگی ک‍ش‍ور، ۱۳۸۱
(در این کتاب دو رساله‌ی "۱۲۵ اص‍طلاح ک‍ش‍ت‍ی" و "اوزان‌ج‍و" از محمدعلی خ‍ان سدیدالسلطنه نیز آورده شده است، اقتداری نخستین بار این رساله ها را در م‍ج‍ل‍ه فرهنگ ایران زم‍ی‍ن منتشر کرده بود.)
- س‍رزم‍ی‍ن‌ه‍ای ش‍م‍ال‍ی پ‍ی‍رام‍ون خلیج فارس و دریای عمان در ص‍د سال پ‍ی‍ش ۱۳۲۴ - ۱۳۳۲ه. ق، تالیف محمدعلیخان سدیدالسلطنه بندرعباسی؛ اس‍ت‍خ‍راج و تنظیم و ت‍ح‍ش‍ی‍ه و ت‍ع‍ل‍ی‍ق‍ات احمد اقتداری، تهران: جهان معاصر، ۱۳۷۱، ۴۲۳ص
- س‍ف‍رن‍ام‍ه سدیدالسلطنه: "ال‍ت‍دق‍ی‍ق فی س‍ی‍ر ال‍طری‍ق"، تالیف محمدعلی سدیدالسلطنه مینابی بندرعباسی؛ تصحیح و ت‍ح‍ش‍ی‍ه احمد اقتداری، تهران: به‌نشر ، ۱۳۶۲، ۶۸۸+ ۱۹ص
- صید مروارید (المناص فی احوال الغوص و الغواص)، تالیف محمدعلیخان بندرعباسی (سدیدالسلطنه)؛ به کوشش احمد اقتداری؛ ترجمه گزیده مقدمه به انگلیسی: مصطفی امیری، ویراست ۲: تهران: مرکز پژوهشی میراث مکتوب، ۱۳۹۶، ۱۲۳ + ۱۳ ص
۲- تصحیح آثار ادبی و مذهبیِ اهل قلم لارستان:
- گل و برگ: تفسیر سوره‌ی مبارکه مائده از قرآن کریم، ترجمه و تالیف رستم‌خان‌گراشی‌لارستانی؛ یادداشت و توضیحات احمد اقتداری گراشی‌لارستانی، تهران: همسایه ، ۱۳۸۸
[مترجم و مولف کتاب، "رستم‌ابن فتحعلی‌خان‌گراشی‌لارستانی" است که از کتاب "البرهان فی تفسیر‌القرآن" تالیف سیدهاشم بحرانی تفسیر سوره مائده را انتخاب و به فارسی ترجمه نموده و مطالبی نیز طبق احادیث و روایات منطبق با مذهب شیعه اثنی عشری بر آن افزوده و هر جا لازم میدانسته از کتب عرفا و شعرا و از عرفان ایرانی و قصص تاریخی در ادبیات و احادیث نقل مطالب استنادی کرده است]
- دی‍وان ش‍ی‍دای گ‍راش‍ی و م‍ن‍ت‍خ‍ب‍ی از ب‍اغ‍س‍ت‍ان ح‍اج رس‍ت‍م خ‍ان گ‍راش‍ی، مقدمه، تصحیح و ت‍ح‍ش‍ی‍ه احمد اقتداری، ق‍م: موسسه فرهنگی همسایه، ۱۳۷۶، ۵۲۷ص
۳- آثار نقد ادبی:
- دولت عشق ( اسرار عشق و عرفان در تخت‌جمشید ایران) بر اساس کتاب منظوم "پرتو وحید در اسرار تخت جمشید" سروده علی‌اکبر بصیری‌شیرازی، نوشته احمد اقتداری، تهران: بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار، ۱۳۹۲، ۴۳۱ + ۲۳ ص
- س‍ای‍ه س‍ی‍م‍رغ: داس‍ت‍ان‍ه‍ای م‍ن‍طق ال‍طی‍ر ف‍ری‍دال‍دی‍ن ع‍طار ن‍ی‍ش‍اب‍وری؛ ب‍راس‍اس م‍ن‍طق ال‍طی‍ر، احمد اقتداری، تهران: ق‍طره، ۱۳۸۱، ۴۹۲ص
- ب‍ش‍ن‍و از ن‍ی، احمد اقتداری، تهران: دنیای کتاب، ۱۳۶۹- ۱۳۶۷
سه جلد: ج۱: ن‍دای ن‍ی: ق‍ص‍ه‌ه‍ای م‍ث‍ن‍وی م‍ع‍ن‍وی/ج۲: ن‍وای ن‍ی: ق‍ص‍ه‌ه‍ای م‍ث‍ن‍وی م‍ع‍ن‍وی/ ج۳: ن‍ی‍از ن‍ی: ق‍ص‍ه‌ه‍ای م‍ث‍ن‍وی م‍ع‍ن‍وی از دف‍ت‍ر پ‍ن‍ج‍م و ش‍ش‍م م‍ث‍ن‍وی
۴- دیگر آثار:
- ک‍اروان ع‍م‍ر: خ‍اطرات س‍ی‍اس‍ی فرهنگی ه‍ف‍ت‍اد سال پرماجرای ع‍م‍ر، احمد اقتداری، نشر مولف، ۱۳۷۲، ۳۸۶+ ۱۰ ص
- چرا ایرانیان شیعه شدند؟، احمد اقتداری، به کوشش صادق رحمانی، تهران: همسایه، ۱۳۸۶، ۵۸۹ ص
***
اگر از پیشینه‌ی کهنِ مطالعات خلیج‌فارس در ایران، و کوشش های غیر آکادمیک اما ارزشمند کسانی چون سدیدالسلطنه و احمد فرامرزی در دوره معاصر بگذریم.
در طی چند دهه‌ی اخیر، سه تن از برجسته ترین پژوهشگران این حوزه، به مطالعات تاریخی و فرهنگی خلیج فارس صورت آکادمیک دادند و آثار ارزشمندی به انتشار رساندند: احمد اقتداری، محمدباقر وثوقی و عبدالرسول خیراندیش.
یاد شادروان استاد احمد اقتداری گرامی باد، و آن دو دیگر نیز عمرشان دراز باد!
کانال تلگرامی اهل تمیز
