ایران‌بوم

کتاب اعتبار باستان شناختی آریا و پارس که در سال 1382 در 150 صفحه از سوی انتشارات شیرازه به چاپ رسیده نقدی بر کتاب دوازده قرن سکوت عبدالناصر بنی کنعان معروف به پورپیرار است که دارای پنج فصل هر یک با گفتارهای مختلف می باشد. فصل نخست کتاب با نام ”فرهنگ و تمدن“ نگاهی دارد به تمدن های سرزمین ایران پیش از حضور آریاییان و هخامنشیان تا آستانه بر آمدن تیره های آریایی به فلات ایران.

کتاب ”اعتبار باستان شناختی آریا و پارس“ از مقدمه، پنج فصل و تکمله تشکیل شده است. در مقدمه، مهمترین سرفصل های کتاب مورد نقد به اختصار معرفی شده است. در فصل اول با عنوان ”فرهنگ و تمدن“ ابتدا از فرهنگ و تمدن تعاریفی ارائه شده و پس از آن به طور گذرا به وضعیت فرهنگ های باستانی ایران پیش از هزاره اول قبل از میلاد اشاره شده است. پس از آن وارد مبحث اصلی شده و فرهنگ ها و تمدن هایی که ادعا شده به دست هخامنشیان نابود شده اند از منظر باستان شناسی بررسی گردیده است. پس از تجزیه و تحلیل مدارک، سرانجام این گونه فرهنگ ها و تمدن های نابود شده، به چهار دسته تقسیم شده است: 1 .فرهنگ هایی که قبل از ورود آریاییان متروک شده بود 2.فرهنگ هایی که قبل از برپایی شاهنشاهی هخامنشی متروک شدند. 3 .فرهنگ هایی که در آستانه ورود آریاییان شکل گرفتند. 4.فرهنگ هایی که در دوره هخامنشیان نیز آباد بوده اند. سپس هر یک از آنها به دقت مورد کنکاش قرار گرفته تا وضعیت واقعی آنها روشن شود. در فصل دوم به مهاجرت آریاییان به فلات ایران اشاره شده و شاهد و گواهی های این رخداد بررسی شده است. این شواهد و مدارک چهار دسته اند:1. داده های باستان شناختی 2.داده های زبان شناختی 3.گواهی های تاریخی 4.گواهی های اعتقادی. در فصل سوم مسئله زرتشت، اوستا و اهورامزدا بررسی شده است. در فصل چهارم مدارک مربوط به پارسیان از ظهور آنها در تاریخ تا تشکیل شاهنشاهی ارائه شده و سپس به اختصار از هنر هخامنشیان و ترکیب قومی این شاهنشاهی سخن رفته است. در ”تکمله“ بحثی راجع به یهودیان و نقش آنها در برآوردن هخامنشیان ارائه شده است.