ایران‌بوم

اسکنر یکی از تجهیزات جانبی مهم در رایانه به شمار می‌رود. کاربرانی که با تصاویر سر و کار و تمایل به انتشار حرفه‌ای آنها را دارند، می‌توانند با استفاده از اسکنر، تصاویر مورد نظر خود را اسکن و وارد رایانه کنند. اسکنر نقش یک انتقال‌دهنده تصویر را برعهده دارد. وقتی یک تصویر به صورت دیجیتال شده در آمد و وارد رایانه شد، هر کاری می‌توان روی آن انجام داد. در واقع پس از ایجاد فایل دیجیتال از طریق اسکنر، با به کارگیری نرم افزارهای ویرایش تصاویر، می‌توان عملیات دلخواه خود را روی تصاویر انجام داد. یا مثلاً اگر قصد ارسال یک عکس از طریق نامه الکترونیکی داشته باشیم که توسط دوربین‌های معمولی (غیردیجیتال) گرفته شده، باید در ابتدا عکس مورد نظر را به کمک اسکنر، اسکن و پس از تبدیل به فایل دیجیتال، آن را به صورت یک فایل ضمیمه همراه نامه الکترونیکی ارسال کرد. همچنین با استفاده از روش‌های به اشتراک گذاری در اینترنت می‌توانیم آن را به دوستمان برسانیم. حتی در مواردی که قصد ایجاد یک نسخه دیجیتال از اطلاعات را داشته باشیم (مثلاً جزوات درسی، کتب و غیره)، می‌توان از اسکنر استفاده کرد. (پس از اسکن متون و تبدیل آن به محتوی دیجیتال، امکان ویرایش آنها هم فراهم می‌شود.

انتخاب نوع اسکنر

انتخاب یک اسکنر به عوامل متفاوتی مثل: کیفیت خروجی، سرعت و قیمت بستگی دارد. خوشبختانه بیشتر اسکنرهایی که دارای قیمت متعادل و مناسبی هستند از امکانات پیشرفته‌ای نظیر دقت خوب و آداپتورهای transparency و پورت‌های USB 2.0 بهره می‌گیرند.

اغلب اسکنرهایی که با کاربرد خانگی و غیرحرفه‌ای طراحی شده‌اند، دارای دقت تصویری معادل 2400 نقطه در اینچ هستند که کاربران را قادر می‌سازند با کیفیت مناسب، تصاویر مورد نظر خود را اسکن کنند. تولیدکنندگان با ایجاد تغییرات در عناصر سخت‌افزاری استفاده شده در اسکنرها، سعی می‌کنند با ارائه امکانات جانبی، زمینه استفاده آسان از آنها را فراهم کنند. مثلاً شرکت HP، با افزودن یک تغذیه‌کننده عکس 4 در 6 اینچ، امکان اسکن سریع تصاویر را در اختیار کاربران قرار داده است. بیشتر سیستم‌های عامل جدید، دارای امکانات مناسب نرم افزاری به منظور حمایت و به کارگیری قابلیت‌های ارائه شده توسط اسکنرها هستند.

از مهمترين ويژگي‌هاي مرتبط با اسکنر، مي‌توان به موارد زير اشاره کرد:‏

دقت لامپ تصوير: به منظور اسکن و استفاده از تصاوير در صفحات وب يا چاپ تصاوير 3 در 5 يا 4 در 6 دقت 100 نقطه در اينچ کافي خواهد بود. براي اسکن متن‌ها به منظور استفاده از ‏‎ OCR‎، دقت 300 نقطه در اينچ استاندارد است و کفايت خواهد کرد. در صورتي که قصد ايجاد تصاوير بزرگتر (8 در 10 اينچ) يا بزرگنمايي تصاوير کوچک‌تر وجود داشته باشد، ‌بايد اسکنري با دقت 1200 يا 2400 نقطه در اينچ انتخاب شود.‏

تصاويري که داراي دقت بيشتري هستند، از انعطاف مناسبي در زمان ويرايش برخوردار هستند و فضاي به مراتب بيشتري را در زمان ذخيره شدن روي‌هارد ديسک، اشغال خواهند کرد. مثلاً يک تصوير 4 در 6 اينچ که داراي دقت 1200 نقطه در اينچ است، فضايي معادل 25 مگابايت را اشغال خواهد کرد. به منظور اسکن اين گونه تصاوير، زمان زيادي نيز صرف خواهد شد.‏

آداپتور: در زمان اسکن اسلايد يا فيلم، به يک آداپتور‎ transparency ‎ نياز خواهد بود. (يک منبع نور که در بين فيلم تابانده مي‌شود). آداپتورهاي فوق، مي‌توانند همراه اسکنر (جزء لاينفک آن در زمان ساخت)يا به عنوان يک قطعه جداگانه همراه آن، ارائه شوند.‏

تغذيه کننده اتوماتيک سند‎ (ADF)‎‏: به منظور اسکن متون با حجم بالا يا تصاويري که طول آنان زياد است (بيش از سطح اسکنر)، استفاده از يک تغذيه‌کننده اتوماتيک سند، مفيد خواهد بود. شرکت‌هاي‎ HP ‎و ميکروتک، در برخي از مدل‌هاي جديد خود از‎ (ADF) Automatic document feeder ‎ استفاده کرده‌اند.‏

اينترفيس: به موازات ارائه مادربردهايي که داراي پورت‎ USB 2.0 ‎هستند، توليدکنندگان اسکنر نيز اقدام به ارائه اسکنرهايي کرده‌اند که از پورت فوق به منظور ارتباط با رايانه استفاده مي‌کنند. در صورت وجود نداشتن پورت‎ USB 2.0 ‎مي توان از پورت‎ USB 1.0 ‎استفاده کرد. البته اسکنرهايي که داراي پورت‌هاي‎ Firewire ‎هستند، به مراتب سرعت بالاتري دارند.‏

عمق رنگ: تعداد رنگ داده، که اسکنر قادر به تشخيص و ذخيره‌سازي آن است را عمق رنگ مي‌گويند و بر حسب بيت در هر پيکسل، بيان مي‌شود. با توجه به اين که، اسکنر معمولاً قادر به اخذ داده‌هايي است که به مراتب بيش از آن ميزاني است که درايو آن مي‌تواند ذخيره کند، يک شناسه ديگر به مشخصه عمق بيت اضافه مي‌شود. نظير: 48 بيت داخلي يا رنگ سخت افزاري که مشخص کننده ميزان داده ايي است که اسکنر قادر به تشخيص آن است و بيت خارجي يا‎ True Color ‎که مشخص کننده ميزان داده ايي که درايو اسکنر قادر به ذخيره سازي آن است. در بيشتر موارد، استفاده از 24 بيت خارجي عمق رنگ، کفايت خواهد کرد.‏

تکنولوژي سنسور: اسکنرهاي صفحه تخت، داراي يکي از دو نوع تکنولوژي سنسور هستند:‏‎ ‎

تکنولوژي اول‎ Charge couple device (CCD) ‎

تکنولوژي دوم(‏Contact Image sensor (CIS‏‏

CCD ‎‏ يک فن آوري قديمي‌تر است که از آن در دوربين‌هاي ديجيتال نيز استفاده مي‌شود.

فن آوري‎ CIS ‎به تازگي در اسکنرها استفاده و يک رويکرد جديد در اين زمينه است. کيفيت تصاوير اسکن شده توسط تکنولوژي‎CIS‎، پائين‌تر است ولي در مقابل، اسکنرهايي که از فن‌آوري فوق استفاده مي‌کنند، کوچک‌تر شده و ميزان مصرف انرژي آنها به مراتب کمتر از اسکنرهايي است که از فن‌آوري‎ CCD ‎استفاده مي‌کنند‎.‎

نوع اسکنر ـ بيشتر اسکنرهاي موجود، از نوع تخت هستند. علت اين نامگذاري به اين دليل اين است که سطح اسکنر به صورت تخت است. در اين نوع اسکنرها، تصوير مورد نظر براي اسکن روي سطحي تخت و بين صفحه‌اي شيشه‌اي و درب اسکنر قرار مي‌گيرد (مانند دستگاه کپي). علاوه بر اسکنرهاي تخت، اسکنرهاي ديگري نيز وجود دارد. اسکنرهاي ‏Sheet-fed، اسکنرهاي دستي، اسکنرهاي عکس و تجهيزات جانبي چندکاره شامل ترکيب چاپگر، اسکنر و فاکس درون يک دستگاه، نمونه‌هايي از ساير اسکنرهاي موجود است‎.‎‏ اسکنرهاي‎ Sheet-fed ‎‏ با توجه به نياز کاربران مطرح و به سرعت متداول شد. کاربرد اصلي اسکنرهاي فوق، اسکن متون است‎.‎

نرم‌افزارـ تمامي اسکنرها همراه نرم‌افزارهاي لازم به منظور خواندن يک شي، گرفتن تصوير و انتقال آن به داخل رايانه عرضه مي‌شوند. پس از ارسال يک تصوير به درون رايانه، ممکن است با توجه به نوع نياز خود (تغيير اندازه، ويرايش، افکت، تنظيم نور و رنگ)، به نرم‌افزارهاي ديگري نياز باشد. بيشتر اسکنرها همراه نسخه‌هايي از نرم‌افزارهاي ويرايش تصاوير ارائه شده اند. تعداد زيادي از اسکنرها نيز همراه يک نرم‌افزار ‏OCR‏ ارائه مي‌شوند. با استفاده از نرم‌افزار فوق، مي‌توان يک متن نوشته شده را اسکن کرد و آن را به متن قابل ذخيره در داخل رايانه تبديل کرد که قابل ويرايش هم باشد.‏

پارامترهای زیر را می‌توان در زمان انتخاب یک اسکنر در نظر گرفت:‏

- دقت‏ و وضوح تصویر ‏

حداقل ـ 600 در 1200 نقطه در اینچ. پیشنهادی ـ 1200 در 2400 تا 2400 در 4800 ‏

حداکثر ـ 1200 در 2400 تا 2400 در 4800 ‏

دقت، نشان دهنده جزئیات محتوی دیجیتال است. هر اندازه میزان دقت بیشتر باشد، تصویر از کیفیت و شفافیت بیشتری برخوردار خواهد بود. اهمیت دقت در یک تصویر، زمانی هویدا می‌شود که قصد بزرگ کردن یک تصویر وجود داشته باشد.‏

‏- ناحیه اسکن ‏

حداقل ـ 5 / 8 در 7 /11 اینچ. پیشنهادی ـ 5 / 8 در7 / 11تا 5 / 8 در14 اینچ. حداکثر ـ 5 / 8 در 7 /11 تا 5 / 8 در 14 اینچ ‏

بیشتر کاربران حرفه‌ای ممکن است نیازمند اسکن تصاویر بزرگتر باشند. بدیهی است که وجود یک ناحیه بزرگتر اسکن، امکان اسکن کتب بزرگ تر، نقشه‌ها، روزنامه‌ها و سایر موارد مشابه را فراهم می‌کند.‏

‏- تکنولوژی هد اسکن ‏

حداقل ـ ‏CIS‏ یا ‏CCD‏ پیشنهادی ـ ‏CCD‏ ‏

اسکنرهایی که از تکنولوژی ‏CCD‏ استفاده می‌کنند، متداول‌تر بوده و کیفیت تصاویر اسکن شده توسط آنان نیز به مراتب بهتر است. اسکنرهایی که از تکنولوژی ‏CIS‏ استفاده می‌کنند، کوچک‌تر از اسکنرهای ‏CCD‏ بوده و اغلب دارای کابل جداگانه برق است و از کابل ‏USB‏ برای ارتباط با کامپیوتر استفاده می‌کنند. در صورتی که اسکنرهای فوق را از طریق یک کابل جداگانه و مختص این کار به رایانه متصل کنیم، سرعت آنان بیشتر است و شفافیت تصویر نیز بهبود خواهد یافت. این نوع اسکنرها دارای تغذیه‌کننده اتوماتیک نیز هستند. ‏

- پورت‏‌های اسکنر ‏

حداقل ـ ‏USB1.1, Parallel‎‏ پیشنهادی ـ ‏‏USB 2.0 یا ‏USB1.1‎,Parallel, IEEE1394 حداکثر ـ ‏‏USB2.0, IEEE 1394, SCSI رایانه‌های شخصی باید دارای یک پورت سازگار به منظور اتصال به اسکنر باشند. بیشتر اسکنرها همراه یک پورت ‏USB 1.1‎‏ عرضه می‌شوند (پورت فوق سرعت مناسب برای کارهای با حجم کوچک را دارا است). برخی دیگر از اسکنرها، دو نوع اینترفیس: پورت ‏USB‏ و موازی را پشتیبانی می‌کنند (به منظور امکان کار با رایانه‌های قدیمی).‏

رایانه‌هایی که دارای مادربردهایی با امکان پورت ‏USB 2.0‎‏ هستند، می‌توانند از اسکنرهای شامل پورت ‏USB 2.0‎‏ استفاده کنند (سرعت پورت‌های ‏USB 2.0‎‏ به مراتب بیشتر از ‏USB 1.1‎‏ است). ‏

نکاتی در رابطه با انتخاب اسکنر

- اسکنرهای‏ تخت پاسخگوی بیشتر کارها هستند. استفاده از اسکنرهای تخت آسان‌تر است و توانایی لازم در رابطه با بیشتر کاربردها را دارد‎ ‎

- استفاده‏ از اسکنرهای دستی در جایگاه ویژه خود. اسکنرهای دستی برای کاربرانی که قصد اسکن مطالب کوتاه خود را دارند، بسیار مناسب هستند. برای مثال دانشجویان و وکلا می‌توانند با استفاده از این نوع از اسکنرها، اطلاعات مورد نظر خود را به سرعت اسکن کنند.‏‎ ‎

- استفاده‏ از اسکنرهایی با دقت 1200 نقطه در اینچ. قیمت این نوع اسکنرها در مقایسه با سایر اسکنرها اندکی بیشتر است ولی توانایی آنان زمانی مشخص می‌شود که قصد اسکن کردن تصاویر و در ادامه چاپ آنان وجود داشته باشد. در چنین مواردی رنگ‌های استفاده شده در تصاویر دارای کیفیت بسیار مناسبی خواهند بود.‏

- پورت‏‌های‎ USB ‎ـ تقریباً تمامی اسکنرها قادر به برقراری ارتباط با رایانه از طریق پورت‎ USB ‎هستند. تمامی رایانه‌های عرضه شده در چند سال اخیر، دارای یکی از انواع پورت‌های‎ USB ‎هستند. در رایانه‌های قدیمی این نوع پورت‌ها وجود ندارند. در صورتی که رایانه دارای پورت‎ USB ‎نباشد، باید از اسکنرهایی استفاده کرد که از طریق پورت موازی به رایانه متصل می‌شوند. بدیهی است که در چنین مواردی سرعت اسکنرها نسبت به اسکنرهایی که از پورت‎ USB ‎استفاده می‌کنند، کمتر خواهد بود. اسکنرهایی که پورت‎ USB 2.0 ‎دارند، دارای سرعت به مراتب بالاتری هستند. در صورتی که سیستم موجود قابلیت استفاده از پورت‎ USB 2.0 ‎را نداشته باشد، می‌توان از کارت‌های‎ USB 2.0 ‎‏ موجود استفاده کرد تا شرایط استفاده از اسکنرهای شامل پورت‎ USB 2.0 ‎فراهم شود. این کارت‌ها، واسط بین رایانه و دستگاه مورد نظری خواهند بود که از پورت‎ USB ‎استفاده می‌کنند.‏

- استفاده‏ از اسکنرهایی که دارای دکمه کنترلی اسکن هستند. استفاده از اسکنرهایی که دارای قابلیت فوق (دکمه از قبل برنامه‌ریزی شده) هستند، صرفه‌جویی در زمان را به دنبال خواهند داشت. البته در مواردی که تعداد اسناد موردنظر برای اسکن زیاد باشند.‏

مشخصات پیشرفته یک اسکنر زمینه تحقق کارهای بزرگ را فراهم می‌کند. وجود مشخصات پیشرفته‌ای نظیر، تغذیه‌کننده اسناد، تعدیل‌کننده شفافیت، ابعاد مناسب صفحه اسکن، برای کاربرانی که از اسکنر به عنوان یک ابزار حیاتی در جهت انجام کارهای خود استفاده می‌کنند، امری ضروری است. با استفاده از اسکنرهایی که دارای ابعاد بزرگتر هستند (ابعاد اسکن)، می‌توان تصاویر بزرگ، روزنامه‌ها و سایر موارد مشابه را به راحتی اسکن کرد. بنابراین لازم است با توجه به نوع استفاده، اقدام به تهیه اسکنری کرد که فراهم‌کننده تمامی اهداف حرفه‌ای باشد. بدیهی است برای انجام کارهای بزرگ، باید اسکنر قابلیت‌های لازم را داشته باشد.‏