نگاه روز

«نخریدن» و «ایرانی» دو واژه‌ای که باعث خودزنی اقتصادی است

نظر به دربرگیری كارزار (کمپین) نخریدن خودروی داخلی و استقبال افکار عمومی شاید بهتر بود از عناوینی مثل كارزار نخریدن خودروهای بی کیفیت و یا كارزار نه به گرانی خودرو استفاده می شد که بار روانی بهتری دارد.

به گزارش خبرنگار مهر، متن پیش رو یادداشتی است از محمدحسن سنگ تراش، کارشناس دیپلماسی فرهنگی که به مناسبت راه اندازی كارزار نخریدن خودروی صفر تولید داخل در اختیار ما قرار داده شده است؛ كارزارهای اجتماعی معمولاً برای طرح یک مطالبه و یا در واکنش به یک وضعیت توسط افراد جامعه، احزاب و گروه ها به وجود می آید. كارزارها، اهداف کوتاه مدت، میان مدت و بلندمدت خاصی را دنبال می کنند، برخی كارزارهای اجتماعی فقط به دنبال اعلام موضع هستند و برخی به دنبال تغییر شرایط و برخی فقط با هدف ایجاد حساسیت در افکار عمومی.

نگاه مسئولان و مدیران کشوری به كارزارها باید در گام اول یک نگاه فرهنگی ـ جامعه شناسی و در گام دوم یک نگاه سیاسی ـ امنیتی باشد. كارزار از آن دسته مفاهیمی محسوب می شود که در فرهنگ سیاسی و تاریخ ما نوپاست و لذا به لحاظ تجربه در جامعه ما در ابتدای مسیر قرار دارد و کارکرد آن در نظر حاکمیت و شهروندان به درستی درک نشده و حتی احتمال موج سواری بیگانگان و افراد سودجو و گروه های سیاسی مخالف برای تغییر ماهیت این كارزار ها بسیار وجود دارد.

در ایران كارزارهای اجتماعی و سیاسی مختلفی طی سه الی چهار سال گذشته شکل گرفته اند که برخی از این كارزارها در ساختار قانونی و احترام به قانون حرکت کردند و برخی هم كارزار های بی شناسنامه ای بودند که اهداف خاصی را دنبال می کردند.

به عنوان مثال كارزار حمایت از تولید داخلی و یا كارزار آزادسازی مرزبانان ایرانی جزو كارزار های مردمی بسیار خوبی بودند که با محوریت قانون سازماندهی شدند و تأثیرات مثبتی هم داشتند اما در نقطه مقابل شاهد ایجاد كارزار هایی خلاف موازین اخلاقی و دینی و قانونی نیز بوده ایم که با هدف تأثیرگذاری در افکار عمومی و تغییر سبک زندگی ایرانی-اسلامی و ایجاد حساسیت در افکار عمومی شکل گرفته اند. به عنوان مثال كارزار آزادی های یواشکی یا كارزار جمع آوری یک میلیون امضا که جهت تأثیر بر اذهان زنان ایرانی راه اندازی شده است.

امریکایی ها برای اجرای پروژه «سربازان نامرئی» خودشان که برای اجرای دکترین «انقلابهای رنگی» عملیاتی می شود، نیاز بر «کنترل اذهان» و ایجاد موج روانی نارضایتی در جوامع هدف دارند. حتی برای این منظور به پیشنهاد ایالات متحده امریکا، شعار سال ۲۰۱۵ سازمان جهانی محیط زیست «صدایت را برای حفظ محیط زیست بلند کن» انتخاب شده است که خود نوعی ترویج فرهنگ اعتراضی است.

این قبیل كارزار ها به عنوان چرخ دنده های کوچک عمل می کنند و در نهایت در موازات كارزار های اعتراضی دیگر قرار می گیرند تا بتوانند اعتراضات بزرگ تری را در آینده ساماندهی کنند و یا اهداف کلی تری را دنبال کنند. به عنوان مثال كارزار حمایت از سگ ها در ایران که تجمعاتی با تصاویر و شعار «من سگ هستم» را در پی داشت و به موازات این موج كارزار آزادی های یواشکی که در اصل فرهنگ ایرانی-اسلامی  را هدف گرفته اند.

مردم جامعه وقتی برای عضویت در یک كارزار دعوت می شوند، باید اول از اهداف كارزار آگاهی داشته باشند. جدیداً كارزاری تحت عنوان نخریدن خودروهای صفر ایرانی شروع به فعالیت کرده است و رسانه ها هم از این كارزار به گونه های مختلف حمایت تبلیغاتی دارند.

اولین انتقاد به این كارزار عنوان آن می باشد. نظر به دربرگیری این كارزار و استقبال افکار عمومی باید توجه داشت که دو واژه نخریدن و ایرانی باعث عدم اعتماد به تمامی محصولات ساخت داخل می شود

شاید بهتر بود از عناوینی مثل كارزار نخریدن خودروهای بی کیفیت و یا كارزار نه به گرانی خودرو استفاده می شد که بار روانی بهتری دارد و حتی می تواند اعتراضی به وجود خودروهای بی کیفیت خارجی نیز باشد، البته این حق مردم هست که خودروهای بی کیفیت چند دهه قبل را با قیمتی گران نخرند اما باید توجه داشت حمایت از تولید داخل هم بسیار حائز اهمیت می باشد.

دو واژه (نخریدن و ایرانی) نوعی خودزنی اقتصادی است. باید توجه داشت اقتصاد یک پدیده چندوجهی است که بخشی از آن فرهنگ و رسانه می باشد. آقای پروفسور نایل فرگوسن از نئومحافظه کاران تندروی امریکایی، یکی از دلایل سقوط احتمالی تمدن غرب را فاصله گرفتن کشورهای شرقی از مصرف گرایی و گرایش آنان به تولیدات داخلی می داند که باعث عدم نفوذ کالاهای غربی و فرهنگ غربی می شود.

فرگوسن معتقد است آمریکا در جنگ سرد به دلیل تهاجم فرهنگی که داشت توانست پیروز شود و سلاح امریکا در جنگ سرد شلوارهای جین و موسیقی راک بود که در بلوک شرق تولید نمی شد یا کیفیت مطلوب را نداشت! در نتیجه مردم شوروی مصرف کننده محصولات فرهنگی بلوک غرب بودند که سرآغاز فاصله گرفتن از آرمان هایشان بود.

در حال حاضر هم كارزار های تبلیغاتی محصولات آرایشی و پوشاک غربی با استفاده از حضور چهره های معروف سینما و ورزش در حال تبلیغ برای غرب و فاصله گرفتن از تولید داخلی است که به نوعی فرهنگ مصرف گرا شدن را تبلیغ می کنند.

آنچه که نسبت به كارزار خودرو در ایران اهمیت دارد نگاه فرهنگی است. اگر این كارزار از طرف مدیران و مسئولین مورد توجه قرار نگیرد باعث سرخوردگی مردم می شود و موجی از دلسردی پدید می آورد و اگر بیش از اندازه به آن پرداخته شود ممکن است ایجاد موجی از هیجانات کاذب داشته باشد که با توجه به حضور كارزار های غیرقانونی و موازی ممکن است در آینده برای سیستم تولید هزینه کند.

اگر به خاطر داشته باشید یک بار اقدام به طراحی خودرو کردیم که محصول آن سمند یا تیبا بود اگر همین روند ادامه پیدا می کرد و ما بحث طراحی خودرو را تعقیب می کردیم امروز شاهد كارزار علیه خودروهای ایرانی به جهت قیمت بالا و کیفیت پایین نبودیم.

آقای «چانگ» استاد اقتصاد دانشگاه کمبریج در کتاب «نیکوکاران بدکار» بیان می کند که کودکان کره ای در سال ۱۹۶۰ نام کسانی را که اجناس خارجی می خریدند می نوشتند و جلویش حک می کردند خائن به میهن!

در سال ۲۰۰۰ کره جنوبی با صندوق بین المللی پول اختلاف پیدا می کند و زنان کره ای در یک جنبش اجتماعی بزرگ، کلی طلا جمع می کنند و بدهی صندوق بین المللی پول پاس می شود! مفهوم این کار در اقتصاد، پایداری است، پیوستگی اجتماعی است، که مردم را پای مسائل کلان کشور می کشاند.

متأسفانه امروز ما به جهت سال ها مدیریت غلط شاهد یک اعتراض به حق علیه محصول داخلی هستیم. در پایان معتقدم مردم باید نسبت به كارزارها و اهداف آنها هوشیار باشند و شاید در بین افکار عمومی جای خالی كارزار هایی تحت عنوان كارزار مدیریت جهادی، كارزار جهاد اقتصادی و كارزار جهاد فرهنگی احساس می شود.

• < قبلی
• بعدی >