ایران پژوهی
گزارشی از همایش گریز اهریمن-87
- ايران پژوهي
- نمایش از دوشنبه, 25 مرداد 1389 08:06
- ناهید زندی
- بازدید: 6502
همایش "گریز اهریمن" در روز 21 آذرماه در سرای مهر انجمن مهرگان برگزار شد. پس از آنکه باشندگان سرود جاوید " "ای ایران" را سر دادند. مجری، برنامه را به گونه‌ی دیگر آغاز کرد و پیام تلفنی دکتر نصرت ا... جهانشاهلو افشار را خواند. پیامی که ندامت نامه را می‌مانست.
سپس بانو توران شهریاری ، شعر آذرآبادگان را خواندند و آن را بیوگرافی آذربایجان معرفی کردند :
تـو ای خـطـه‌ی آذرآبـادگـان
تو ای مهد زرتشت اسپنتمان
چو نوری تو در چشم مام وطن
چو تاجی تو بر فرق ملک کیان ...
استاد یحیا خان محمد آذری نیز شعری را که به این مناسبت سروده بودند، خواندند، که به گفته‌ی خودشان این شعر در بر دارنده‌ی هفت مرحله از تاریخ ایران است. و اما خوان هفتم :
...
به نام انقلاب مردمی آشوب و هرج و مرج
به راه افتاد قتل و غارت و ظلم و گرفتاری
بریده از وطن خواهد تو را بخشد به بیگانه
بـریده باد دستِ آنکه مـی‌پوید خطاکاری
عدوی خیـره‌سر این بار ترفـندی دگـر دارد
که بخشد خاک پاکت را به ارباب دگر آری
زبان را کرده است آویز، سخن از تجزیه راند
بگو با او که ای نادان تهی از عقل و هوشیاری
جوان‌مـردان آذربـایـجان آگاه و بـیـدارنـد
و نـپـذیـرند نـیـرنـگ خیانت پیـشه مـکاری ...
استاد کاوه بیات که نخستین سخنران این نشست بودند ، واقعه‌ی 21 آذر را مهمترین واقعه‌ی تاریخ ایران در قرن بیستم خوانده و خاطرنشان ساختند « بحث تمامیت ارضی، رکن تاریخ یک مملکت را، موجودیت یک مملکت را تشکیل می‌دهد و بعد در کنار آن می‌توان به دعواهای سیاسی مختلف پرداخت. »
ایشان همچنین نکاتی را درباره‌ی مظلومیت این روز بیان کردند و سخنان خویش را درباره‌ی چرایی این مساله پی گرفتند، و دلیل بی‌تفاوتی‌ها را که به عقیده‌‌ی ایشان هنوز هم ادامه دارد ، این‌گونه بیان نمودند : « در واقع یک نوع نارضایی کاملا موجه است از وضعیت موجود مملکت در آن موقع ؛ مخصوصا طبقه‌ی حاکم ایران. یعنی یک نوع آرزوی زیر و زبر شدن دستگاه و تشکیلات که موجه هم هست » سبب می‌شود « واقعه‌ای که به تمامیت ارضی ایران مربوط می‌شود مثل واقعه‌ی بحران آذربایجان و مساله‌ی 21 آذر، در واقع به سادگی اهمیت خود را از دست بدهد و جنبه‌ی حاشیه‌ای پیدا کند که متاسفانه هنوز هم حفظ شده است.»
آقای بیات در بخشی از سخنانشان یادآور شدند :« امروزه خیلی از نیروها را می‌بینیم که تحت لوای جهانی‌سازی و دموکراسی به مسایل تجزیه‌طلبانه خیلی بی‌تفاتی نشان می‌دهند که در یک دوره‌ای با تجربه‌ای که پشت سر گذاشتیم – در سالهای 24 و 25 – مساله‌ی خطرناکی است.»
ایشان در پایان نتیجه گرفتند : « به محض اینکه سایه‌ی ایرانیت بر این حوزه‌ها کمرنگ می‌شود ، فقط این نیست که یک عده اقوام و ملل دنبال کار خودشان می‌روند ؛ عرصه‌ای فراهم می‌شود برای یک خونریزی هولناک و فوق‌العاده. ایرانیت حوزه‌ای را در کنار هم نگه داشته. این فرهنگ ، این ادب ، این سابقه اگر کمرنگ شود فقط این نیست که یک موجودیت دیرپا از بین می‌رود. آنچه از آن باقی می‌ماند یک تنازع دیرینه و قدیمی است.»
بخش بعدی همایش ، موسیقی ایرانی بود که هنرمندان گروه "سرنا"، دو سرود "آذرآبادگان" و "ایران"را به باشندگان پیشکش کردند و سپس آقای شمس خلخالی شعری را که به دو زبان فارسی و ترکی برای آذربایجان سروده بودند خواندند :
...
وصف روی آذربایجان توصیف روی دلبر است
خاک پاکش تا ابد بر دیده‌ی ما توتیاست ...
... فخر اِله بابک اگر ایران یولوندا جان وِریر
خون سرخش قسمتی از پرچم ایران ماست
گِچدی دونیا دان دونن،قالدی بو گوندَ جاودان
کیم دِئیر بابک اولوب بابک بیزَ راز بقاست ...
سخنران بعدی بانو گُردآفرید، شاهنامه‌پژوه جوان بودند که به اقوام و تیره‌ها در شاهنامه پرداختند و آذربایجان را در شاهنامه و دیگر متون کهن پارسی بررسی کردند و از پارسی گویان آذربایجان یادی کردند .
«شاید جهان وطن بزرگی باشد اما از زادگاه من کوچکتر است.»
این کاریکلماتور زیبا ، مقدمه‌ی شعر زیباتری از مهندس محمدتقی حرآبادی بود که شور دیگری به نشست بخشید :
... ماد کوچک باز می‌گردد به ایران بزرگ
زین بـزرگی روزگار باستان آید به یاد ...
... اتحاد حزب توده با دموکرات چموش
جمع چپ چشمان کور و ناتوان آید به یاد...
تـرک تازی در زمـیـن آتـروپـات و مـادها
بازی موش و دم شیـر ژیـان آید به یاد...
نام آذربایجان و مـردم آن پارسی‌ست
وصله‌ی ترکی زدن از ناکسان آید به یاد...
از تمام مرزهای کشورم خون می‌چکد
بس که ببریدند درد استخوان آید به یاد
جان من، جان شما ای مردم ایران‌زمین
آنچه مـی‌گویم ز تدبیر جهان آید به یاد
عشق میهن از تمام زندگی بالاتر است
گر وطن باشد خدای مهربان آید به یاد
پایان‌بخش همایش ، سخنان آقای سعید فیروزی بود. ایشان ضمن ابراز تاسف از اینکه این روز آن گونه که شایسته‌ی آن است گرامی داشته نشده و نمی‌شود ، از مهمانان سپاسگزاری کردند.
