ایران‌بوم

گزارش همایش بین‌المللی روز ملی خلیج فارس، مصادف با دهم اردیبهشت ماه 1391 در شهر باستانی و تاریخی بوشهر در گفتگو با دکتر کیانوش کیانی هفت‌لنگ، رئیس کمیتۀ علمی و دبیر همایش.

1. آقای دکتر لطفاً بفرمائید چرا و به چه منظور روز دهم اردیبهشت ماه را روز ملی خلیج فارس نام نهاده‌اند؟
بنام خدا: در سال 1384 به پیشنهاد شورای فرهنگ عمومی و تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی، روز دهم اردیبهشت ماه که مصادف با اخراج پرتغالی‌ها پس از 117 سال سلطه ظالمانه بر سواحل جنوبی ایران به رهبری «امام قلی‌خان» امیرالامرای فارس بود، روز ملی خلیج فارس نامگذاری شد. این روز یادآور دلاوری‌ها و رشادت‌های مردم ایران، به ویژه ساحل‌نشینان غیور کشورمان است و دارای پیام روشنی است برای تمامی دوران‌ها و عصرها برای بیگانگان متجاوز، که در طول تاریخ سرانجامی جز اخراج و فرار نداشته و نخواهند داشت.

2. هدف از برگزاری این همایش و چنین‌ همایش‌ها در سطح ملی و بین‌المللی چیست؟
به گمان من روز ملی خلیج فارس، یک سمبل و نماد است برای اینکه ما نام خلیج فارس را برجسته‌سازی کنیم و در مقابل هجوم غیر علمی و غیر اخلاقی بیگانگان به این نام تاریخی پایداری منطقی و علمی داشته باشیم.

در این زمینه ما با دو جریان روبرو هستیم. یک جریان جاعلانند که با جعل و تحریف نقشه‌های تاریخی و اسناد و مدارک سعی بیهوده‌ای می‌کنند و دسته دیگر جاهلانند و غیرمطلعان که وظیفه داریم با برپایی اینگونه همایش‌ها با استفاده از منابع معتبر و مستند تاریخی، از کتیبه‌ها گرفته تا نقشه‌ها و اسناد و مدارک و نظایر آن، آنها را با حقیقت مطلب آشنا سازیم. بدیهی است که دانش‌افزایی و کشف مسائل علمی دربارۀ خلیج فارس گام مفیدی در این مسیر می‌باشد. همچنین مردمی‌سازی موضوع خلیج فارس و استفاده از دیپلماسی عمومی و مردم محور نیز می‌تواند، دستاورد دیگری از اینگونه همایش‌ها باشد. در یک جمله اگر بخواهم خلاصه کنم هدف از این همایش «شناختن و شناساندن خلیج فارس» به جامعه و افکار عمومی در داخل و خارج از کشور بود.

3. مقالات و سخنرانی‌های همایش از چه ویژگی‌هایی برخوردار بودند؟
بیش از 137 مقاله به دبیرخانه همایش واصل شد که از میان آنها 14 مقاله برای ارائه انتخاب شد و 23 مقاله دیگر هم برای چاپ در مجموعه مقالات همایش انتخاب گردید.
مقالات در دو حوزۀ عمومی مسائل خلیج فارس و تاریخ جغرافیا و حوزۀ گردشگری تنظیم و ارائه شد. این همایش به گواهی اکثر شرکت‌کنندگان یکی از موفق‌ترین همایش‌های علمی در کشورمان بود ... مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، دانشکده جغرافیای دانشگاه تهران در حوزه‌های عمومی و تاریخی و جغرافیایی و حوزه گردشگری این همایش را حمایت علمی نمودند. برای مثال در حوزۀ جغرافیا پروفسور دکتر محمدحسن گنجی عضو شورای علمی مرکز و در حوزۀ تاریخ دکتر احمد اقتداری مشاور مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی با حضور خود در پانل ارائه مقالات و سخنرانی پایانی بر غنای همایش افزودند.
علاوه بر آن سخنرانان دیگری از کشورهای مختلف دربارۀ تاریخ و گردشگری و دیپلماسی مردم محور در حوزه گردشگری مطالب ارزشمندی ارائه دادند، که در موضوع خود کم نظیر بود. در حوزۀ گردشگری نیز مقالات متنوع و بدیعی ارائه شد و ایده‌های جدیدی مطرح شد که امید است در آینده مورد استفاده قرار گیرند.

4. برنامه‌های جانبی همایش چه بود؟
برنامه‌های متعددی هم به طور جانبی وجود داشت. از جمله برگزاری نمایشگاه نقشه‌های تاریخی توسط بنیاد ایران‌شناسی شعبه استان بوشهر و سازمان اسناد و کتابخانه ملی شعبه بوشهر که بسیار مورد توجه بازدیدکنندگان قرار گرفت.
همچنین رونمایی از گواهی ثبت جهانی دانش لنج‌سازی و دریانوردی ایرانیان در یونسکو نیز از برنامه‌های جنبی این همایش بود ...
ممکن است که دربارۀ سخنرانان افتتاحیه و اختتامیه هم مطالبی بفرمائید:
در روز افتتاحیه آقای دکتر دشتی مدیرکل سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان خوشامدگویی داشت و آقای دکتر عبدالکریم مشایخی رئیس بنیاد ایران‌شناسی بوشهر مطالبی دربارۀ روز ملی خلیج فارس و شهر بوشهر ارائه داد. دکتر جهانیان معاون گردشگری ضمن خیرمقدم مطالبی را دربارۀ حضور استادان و دانشمندان برجسته در این همایش ارائه داد و اینجانب نیز مطالبی را دربارۀ تاریخچۀ روز ملی خلیج فارس و دلایل نامگذاری این روز و اهمیت آن و گزارش علمی همایش را ارائه دادم. همچنین پروفسور دکتر کردوانی استاد دانشگاه و کویرشناس نیز مطالب مبسطوطی را دربارۀ موقعیت طبیعی خلیج فارس ارائه داد.
در مراسم اختتامیه هم حضرت آیت‌الله صفایی بوشهری نماینده ولی فقیه در استان بوشهر و امام جمعه بوشهر، آقای دکتر رحیمی معاون اول رئیس جمهور، مهندس موسوی معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری و دکتر جهانیان معاون گردشگری سازمان، مهندس جهانبخش استاندار، آقای مهندس علویان، دکتر اقتداری استاد بازنشسته دانشگاه و مشاور مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، و دکتر محمدحسن گنجی ـ استاد ممتاز بازنشسته دانشگاه تهران و عضو شورای علمی مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، و دکتر یاسر البلدری استاد دانشگاه سامرا و دکتر ارغون چینار استاد دانشگاه استانبول در زمینه‌های علمی گوناگون مطالب مهم و ارزشمندی را بیان فرمودند و مراسم با تجلیل از خانواده محترم شهدا و برگزیدگان مقالات علمی و دانشمندان و پژوهشگران و رونمایی از لوح ثبت جهانی دانش لنج‌سازی و دریانوردی ایرانیان توسط معاون اول رئیس و معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری و صنایع دستی و معاون گردشگری سازمان و تنی چند از مسئولان محلی به پایان رسید.
ـ با تشکر از شما که در این گفتگو شرکت کردید.
ـ من هم از شما سپاسگزارم.