ایران‌بوم

چند سنگ و یک اجاق دایر، تکه‌های ذغال سرخ و دود دلپذیر کباب، یک مرتع وسیع و یک روز دلنشین، روشن ماندن آتش در پی بی احتیاطی و یک مرتع نشسته در خاکستر روایتی از یک حادثه تلخ است!
به گزارش خبرنگار مهر در قم، این واقعه و وقایعی از این دست، طی چند ماه اخیر بارها در سطح مراتع استان قم تکرار شده است و به گفته مسئولان اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان در 80 تا 85 درصد موارد، عامل انسانی نقش اصلی در ایجاد حریق‌ها بوده است.

در نیمه نخست امسال، 418 هکتار از مراتع قم طعمه حریق شد

مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان قم در این خصوص به خبرنگار مهر در قم گفت: امسال در سطح استان 28 مورد حریق گزارش شده است که طی آن 418 هکتار از مراتع استان در بخش‌هایی از جمله کهک و خلجستان و روستاهایی همچون کوهندان، نویس، کرمجگان و... طعمه حریق شده است.

حریق‌های امسال 100 میلیون تومان خسارت به مراتع وارد کرده است

احمد عفتان با بیان این که هر هکتار مرتع از نظر ارزش‌گذاری مادی برابر 230 دلار قیمت دارد، تصریح کرد: با در نظر گرفتن این ارزش گذاری، حریق‌های اخیر در سطح مراتع استان خسارتی بیش از 100 میلیون تومان در برداشته است.
20 هکتار از مراتع قم طی هفته گذشته در آتش سوخت

وی به آتش سوزی 20 هکتار از مراتع منطقه سفید پدال در روستای کرمجگان در هفته گذشته اشاره کرد و گفت: در این مورد و در80 تا 85 درصد سایر موارد، علت اصلی در ایجاد حریق عامل انسانی است و عمدتا توسط افرادی که برای تفریح و تفرج به مناطق ییلاقی استان سفر می‌کنند به وقوع پیوسته است.

عامل انسانی رتبه نخست در ایجاد حریق در مراتع

مدیر کل منابع طبیعی قم با اشاره به عامل انسانی و سایر عوامل در ایجاد حریق بیان داشت: آتش روشن کردن در مسیرجریان باد و در نتیجه از کنترل خارج شدن آن، خاموش نکردن آتش در هنگام ترک محل، آتش برافروختن به منظور تفریح و گسترش ناگهانی شعله‌های آتش از جمله علل اصلی ایجاد حریق در مراتع استان به شمار می‌رود و اما در حاشیه ریل راه آهن نیز بر اثرعواملی همچون پرتاب سنگ‌های داغ و یا جرقه در اثر گرمای زیاد حریق ایجاد می‌شود که این گونه موارد موجب سوختن 15 هکتار از مراتع استان در حاشیه ریل‌ها شده است.

وی با بیان این که در بهارگذشته، بارش باران پراکنش مناسبی در مناطق ییلاقی استان داشت، گفت: این امر موجب می‌شود که در مراتع ییلاقی پوشش گیاهی انبوه شود و بوته‌ها فاصله کمی از یکدیگر داشته باشند و درفصول گرم سال از تیرماه تا شهریور ماه که بوته‌ها خشک هستند، در صورت بروز آتش سوزی احتمال توسعه آن بیشتر و شدیدتر خواهد بود.

مراتع، منبع باارزش تأمین علوفه دام و رشد گیاهان دارویی

عفتان در ادامه بر لزوم حفظ منابع طبیعی به خصوص مراتع تأکید کرد و افزود: مراتع هر منطقه سرمایه‌های عظیمی هستند که نقش مهمی در تعدیل دمای آن منطقه ایفا می‌کنند، به علاوه علوفه مورد نیاز دام منطقه را تأمین و منبع با ارزشی در تولید گیاهان دارویی محسوب می‌شوند، همچنین نقش مهمی در مهار روان آب‌ها و ذخیره آب در سفره‌های زیر زمینی، جلوگیری از بروز سیل و تغذیه قنوات، چشمه ساران و منابع آبی زیرزمینی دارند و با وجود این همه فواید دور از انصاف است که با بی توجهی ظرف یک ساعت چندین هکتار از آن را طعمه حریق کنیم.

مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان تصریح کرد: اگر می‌خواهیم در حفظ و حراست از این سرمایه ملی کوشا باشیم باید از افروختن آتش در مراتعی که پوشش گیاهی انبوه دارند پرهیز کنیم، از آتش به عنوان تفریح استفاده نکنیم، در هنگام ترک محل آتش را به طور کامل خاموش کنیم و در صورت مشاهده آتش در هر نقطه‌ای در طبیعت با شماره تلفن 120 یگان حفاظت منابع طبیعی و آبخیزداری تماس بگیریم.

با قرق کردن منطقه، احیای مراتع سه تا پنج سال طول می‌کشد

وی با بیان این مطلب که با قرق کردن محل و جلوگیری از چرای دام در حدود سه تا پنج سال طول می‌کشد که مرتع به حالت قبلی خود باز گردد، در خصوص پیامدهای از بین رفتن مراتع به خبرنگار مهر گفت: به دنبال از بین رفتن مراتع، علوفه مورد نیاز دام‌ها تولید نمی شود، گیاهان دارویی نابود می‌شوند، تعدیل هوا به درستی صورت نمی گیرد و دما افزایش می‌یابد و از بین رفتن پوشش انبوه مراتع نیز باعث می‌شود تا کنش خاک از زمین توسط باد بیشتر و در نتیجه گرد و خاک بیشتر شود، و با اولین رگبار، خاک جابه‌جا و روزنه‌های نفوذی خاک بسته و در نتیجه سیلاب جاری گردد.

تجهیزات اطفای حریق در استان کافی نیست

عفتان، تجهیزات حال حاضر به منظور اطفای حریق را در استان کافی ندانست و افزود: در سال گذشته در حدود20 میلیون تومان تجهیزات اولیه شامل 2 خودرو و موتور خریداری شد اما با توجه به افزایش حجم آتش سوزی‌ها جوابگوی نیازها نیست و در حدود 100 میلیون تومان نیاز است تا خودروهای کمک دار مجهز به تجهیزات اطفای حریق که تندرو و پرتابل هستند خریداری شود.

وی همچنین با اشاره به این که مستقر کردن اکیپ در مناطق روستایی به صرفه نیست و خرید بالگرد و... نیز توجیه اقتصادی ندارد، بیان داشت: در بیشتر موارد، آتش سوزی در مناطقی ایجاد می‌شود که بسیار صعب العبور است و مأموران مجبورند با دستگاه‌های کولی خود را به محل حادثه برسانند، به علاوه فاصله روستا از شهر دور است و تا زمانی که مأموران به محل برسند دامنه خسارت‌ها افزایش می‌یابد، لذا از روستاییان و دامداران که مهم ترین بهره برداران از مراتع هستند می‌خواهیم تا قبل از رسیدن مأموران یگان حفاظت با وسایل ابتدایی همچون بیل و کلنگ اقدام به آتش کوبی و تا آنجا که می‌توانند با آب اقدام به خاموش کردن آتش نمایند کما اینکه در بسیاری از موارد نیز این افراد کمک زیادی به مأموران ما داده‌اند.

تجهیزات اطفای حریق در اختیار دهیاران قرار می‌گیرد

مدیر کل منابع طبیعی استان در این خصوص اضافه کرد: صحبتی مبنی بر این که وسایل آتش کوب و تجهیزات آبی به منظور خاموش کردن آتش در اختیار دهیاران مناطق کوهستانی قرار گیرد صورت گرفته است به علاوه چندین جلسه آموزش دهیاران را در خصوص نحوه اطفای حریق نیز در گذشته داشته‌ایم که امیدواریم در آینده نیز تداوم داشته باشد.

با در نظر گرفتن فواید مراتع، لحاظ کردن کمی احتیاط در جلوگیری از ایجاد حریق در مراتع، لازم و عقلانی به نظر می‌رسد.