ایران پژوهی
پیرامون مباحث فرهنگ ملی (14) - گذشته، حال و آینده
- ايران پژوهي
- نمایش از شنبه, 18 مرداد 1393 11:17
- بازدید: 5710
برگرفته از ماهنامه خواندنی شماره 82، سال دوازدهم، تیر و امرداد 1393، رویه 33
کودک، میل به شیرینی دارد.
ساختمان، نیاز به آجر دارد.
مردم، سرافرازی ملت خود را میخواهند.
(آژیر: ناسیونالیسم چون یک علم)
با دگرگون ساختن استنباط و دریافت از تاریخ، سیمای جهان نیز دگرگون میگردد. شناخت راستین تاریخ، عبارت است از جستوجوی موجودیت کنونی در گذشته و دریافت و تاثیر آن بر آینده. چنین برداشتی از مساله تنها مربوط به «تاریخ انسان» نیست؛ بلکه میتوان آن را همگانی کرد. با چنین برداشتی، میتوان در پی مفردات بود و یا آن که در پی شناخت مفردات در قالب مجموعهها و هنداد (نظم/سامان)ها. برپایهی چنین نگرشی، تاریخ عبارت خواهد بود از شناخت «رویداد»ها در قالب «هنداد»ها. در حالی که تاریخ مردگان، تنها شناخت رویدادهاست.
در شناخت مفردات، بسیاری از کیفیتها، بیاهمیت جلوه میکنند. در این زمینه، گمان همگان بر آن است که میتوان به سادگی از آنها گذشت؛ اما چنین نیست. هنگامیکه میگوییم، کودک شیرینی میخواهد، این میل کودکانه را یک سلیقه نامعقول و گاه زیانبخش تلقی کرده و به سادگی در پی آن بر میآییم تا تمایل معقول و پیشرفتهای، چونان خوردن قرص « ویتامین » را جانشین آن کنیم. هرگاه همین میل کودکانه را در جایگاه نظم (هنداد/سامان) آن بشناسیم، این کیفیت خود به رمزی ژرف تبدیل شده و به صد زبان از رازهای وجود انسانی کودک، سخن میگوید.
سرچشمهی این میل کودکان، کجاست؟ چه ترشحاتی در بدن کودک، سبب پیدایش این میل، میشود؟ این ترشحات، چه وظایف دیگری را به عهده داشته و یا بر اثر چه جریانهایی پدید آمدهاند؟
هرگاه سرچشمهی میل کودک به شیرینی را دستکم برای پاسخ به پرسشهای بالا پیجویی کنیم، به این واقعیت دست مییابیم که در مسیر رشد کودک، ضروریاتی هست که باید تامین گردد.
در بدن کوچک کودک، صدها وسیله وجود دارد که هر کدام وظیفه پدید آوردن، دگرگون کردن و یا تخریب صدها ماده را برعهده دارند. این مجموعه از فعالیتها به صدها گونه، انجام میگیرند. برای آن که کودک از میان هزاران مادهی غذایی، گزینش بهینه را انجام دهد، نظام پیچیدهی « میل» و « مزه شناسی» پابرجا گشته است.
کودک در حالت تندرستی نسبی، مناسبترین و لازمترین موادی را که موردنیاز بدن او است، برمیگزیند. کودک با تمایل طبیعی خود، از عقل خلقت برخوردار است. عقل خلقت از عقل ویتامین شناسی که برخاسته از دانش اندک بشری است، هزاران هزار بار نیرومندتر و تواناتر میباشد. پس هرگاه میل کودک به شیرینی در قبال نظم وجود او شناخته شود، به رمزی بس پرمعنا بدل میگردد.
هنگامیکه کودک میل به شیرینی میکند، همانند آن ساختمانی است که در اندیشهی سازنده آن نقش بسته است و برای رسیدن از عامل اندیشه به جهان واقعیت، ضروریات خود را میطلبد. در این راستا، باید آهن، آجر و دیگر نیازهای آن محاسبه شده و دستور فراهم آوردن آنان صادر گردد. در این زمینه، میگویند: ساختمان آجر میخواهد، ساختمان آهن میخواهد.
این خواستن، آیندهای است که در زمان حال، با ما سخن میگوید.
آرمانهای ورجاوند یک ملت که بر جان تمامی افراد آن ملت شرر میزند، سلیقهی شخصی نیست که بتوان آنها را با آرزوها و آرمانهای دیگری، عوض کرد. آرمانهای یک ملت، در تار و پود اجتماع افراد آن ملت، وجود دارد.
تنها علم ناسیونالیسم (ملت گرایی) میتواند ما را در راه شناخت این آرمانها، راهنمایی کند. این آرمانها، یکی از صدها نهادی است که تار و پود هستی کنونی ما، با آن تنیده شده است.
این کارگاه عظیم با هزاران استعداد، در حال پدید آوردن فرداست.