خبر

تابستان، فصل رونق شنا در استخر و دریا - چند توصیه ساده برای پیشگیری از غرق شدن

برگرفته از روزنامه اطلاعات

هر سال با شروع فصل تابستان، بازار آب تنی هم رونق می‌گیرد و بسیاری از افراد به ورزش شنا روی می‌آورند واین در حالی است که این ورزش مفرح در صورت بی‌احتیاطی، تلفات جانی زیادی را به دنبال دارد.‏

بررسی‌ها نشان می‌دهد که در سال گذشته هزار و 72 نفر براثر غرق شدگی در کشور جان خود را از دست داده‌اندکه آمار بالایی است و تمهیدات خاصی را می‌طلبد تا از تکرار آن پیشگیری به عمل آید.‏

کارشناسان معتقدندآشنا نبودن با وضعیت سواحل دریا، بی‌تفاوتی برخی از مسئولان نسبت به ایمنی شنا در دریا، ناآگاهی شناگران از وجود جریان‌های شکافنده و مرگبار امواج دریا و عدم آشنایی با فنون شنا، از مهم‌ترین دلایل غرق شدن شناگران در دریا است.‏

آنان همچنین می‌گویند بیشترین آمار غرق شدگی مربوط به رود خانه‌ها و سدها است که دلیل اصلی آن نیز جریان شدید آب است.‏

گرفتار در امواج دریا!‏

دکتر محمود مظفر ـ معاون امدادو نجات جمعیت هلال احمر کشور در مصاحبه با رسانه‌های گروهی در مورد دلایل غرق‌شدگی اظهار داشته است: آشنا نبودن با وضعیت سواحل دریا، ویژگی‌های امواج دریا، وجود جریان‌های شکافنده مرگبار و عدم آشنایی با فنون شنا، مهمترین دلایل غرق شدن شناگران در سواحل دریای خزر است و مهم‌ترین دلیل غرق شدگی در رودخانه هم، جریان شدید آب است.‏

وی در پاسخ به این پرسش شناگرانی که داخل امواج گرفتار شده‌اند، چگونه می‌توانند نجات یابند می‌گوید: اگر فرد بترسد و احساس کند جریان امواج او را به داخل دریا می‌برد و بخواهد خلاف جهت به طرف ساحل برگردد،خطرناک‌ترین کار را انجام داده است. چون جریان آب سریع است و شناگران حرفه‌ای هم نمی‌توانند در جهت خلاف آن حرکت کنند. از این‌رو توصیه می‌شود اگر کسی در این جریان گرفتار شد،سعی نکند برخلاف جریان آب به طرف ساحل برود. چون جریان شکافنده روی آب حالت هلالی پیدا می‌کند. بهترین راهکار این است که در صورت مشاهده طوفانی بودن دریا، وارد آب نشوید و اگر توان بدنی معمولی دارید،هم جهت با جریان به سمت دریا حرکت کنید. معمولاً جریان امواج دریا پس از طی چند متر تا چند 10 متر، قدرت خود را از دست می‌دهد و می‌توان به صورت موازی با ساحل، از جریان آب دریا فرار کرد و پس از طی چند متر و دور شدن از این جریان، ابتدا نفس گرفت، تقاضای کمک کرد و بعد مورب به سمت ساحل برگشت. لازم به ذکر است معمولاً دریا در خارج ناحیه شکست امواج آرامتر است.‏

آمار غرق شدگان

معاون امداد و نجات هلال احمر با بیان این مطلب که بیشترین آمار غرق شدگان مربوط به رودخانه‌ها و سدها است، یاد آوری می‌کند:در سدها آب عمق زیادی دارد و معمولاً افراد به دلیل خستگی و گرفتن عضلات، توانایی برگشت به ساحل را ندارندو دچار غرق شدگی می‌شوند.‏

در رود خانه‌ها نیز جریان شدید آب باعث می‌شود فرد توان نجات خود از امواج خروشان را نداشته باشد.گاهی فرد در رودخانه به دلیل خفگی جان نمی‌بازد، بلکه برخورد سر وی با سنگ‌های کف رودخانه، باعث مرگش می‌شود.

وی همچنین می‌گوید: سال گذشته یک هزارو 72 نفر براثر غرق شدگی در کشور جان خود را از دست داده‌اند که از این تعداد902 نفر مرد و 170 نفر دیگر زن بوده‌اند و نیز مردان بیش از 5 برابر زنان غرق می‌شوند. این آمارنسبت به سال قبل آن، کمتر شده است چون تعدادفوت شدگان ناشی از غرق شدگی در سال 1389، یک‌هزار و 134 نفر بوده و سال 1390 معادل 5/5 درصد کاهش داشته است.‏

وی در پاسخ به این پرسش که بیشتر قربانیان دریا در چه رده سنی قرار داشته‌اند می‌گوید: قربانیان خفگی در آب معمولاً بین 15 تا 35 سال سن داشته اند و به‌طور کلی افراد 18 تا 25 سال حدود 60 درصد قربانیان را به خود اختصاص داده‌اند علاوه بر آن براساس آمار، استان‌های خوزستان با 204نفر، مازندران با 157نفر و گیلان با 91 نفر فوتی بیشترین تعداد مرگ‌های ناشی از غرق شدگی را داشته‌اند.‏

دکتر مظفر می‌افزاید: بیشترین آمارغرق شدگان از خرداد تا اواخر اسفندماه است کما این‌که ســال گذشته بیشـترین آمار غرق شدگی مربوط به اسفندماه بود.

خطرات شنا در دریا

دکترامید وجدانی ـ متخصص طب اورژانس در مورد خطرات شنا در دریا به گزارشگر روزنامه اطلاعات می‌گوید:عوارض ناشی از تماس بدن با آب عبارتند از: خطر غرق شدگی ثانویه که طی آن آبی که قبلاً وارد ریه‌ها شده است، شخص را دچار آسیب‌های جدی و مرگبار می‌کند.

- نشانگان آب شور

- شوک حرارتی ناشی از شیرجه به داخل آب سرد، که می‌تواند باعث ایست قلبی شود.

- گوش شناگر یا گوش موج سوار که طی آن برجستگی استخوانی داخل مجرای گوش به تدریج رشد می‌کند و بزرگ می‌شود. دلیل تشکیل این بافت استخوانی نیز پاشیده شدن آب به داخل مجرای گوش است.

قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی و از جمله کلر، زیرا کلر که برای ضد عفونی کردن آب استخرها مورد استفاده قرار می‌گیرد باعث افزایش ‏ph آب می‌شود. حال اگر افزایش ‏ph به شکل کنترل نشده باشد، باعث بروز مشکلات چشمی و پوستی می‌شود.

- استنشاق کلر از سطح آب در دراز مدت می‌تواند ریه‌ها را اذیت کند، که این وضع به خصوص در مبتلایان به آسم دیده می‌شود.‏

‏- کلر می‌تواند روی رنگ مو هم تاثیر بگذارد. بر اثر مواجهه طولانی مدت با کلر، موی بور به رنگ سبز متمایل می‌شود و موی قهوه‌ای بی‌رنگ می‌شود و به سمت بور شدن پیش می‌رود.به علاوه،کلر به ساختار مو آسیب وارد می‌کند و آن را چین دارو مجعد می‌سازد که می‌تواند در دراز مدت باعث ریزش مو شود.

استخرهای آلوده

به گفته دکتر وجدانی، آب محیط خوبی برای رشد بسیاری از باکتری‌ها، انگل‌ها، قارچ‌ها و ویروس‌هاست. اختلالات روده‌ای مانند حصبه، شبه حصبه، اسهال، ناراحتی‌های معده، عفونت چشم و گوش و بیماری‌های پوستی و نیز عفونت‌های قارچی و زرد زخم، از طریق آب به راحتی قابل انتقال به انسان است.

همچنین هپاتیت ‏a می‌تواند از طریق استخر‌های آلوده به افراد منتقل شود.

عامل این بیماری گوارشی که یک ویروس است، به راحتی می‌تواند از طریق دهان و مدفوع به افراد سرایت کند. نه فقط آب آلوده، بلکه رختکن‌ها، حمام‌های استخر و دمپایی‌های مشترک نیز می‌توانند باعث انتقال ویروس های بیماری‌زا باشند.‏

‏- بعضی از عوامل بیماری‌زا، مانند کریپتو سپوریدیوم، در برابر کلر مقاومند و می‌توانند متعاقب نوشیدن آب، باعث بروز بیماری‌های گوارشی و ایجاد اسهال شوند.

- گوش از جمله اعضایی است که در معرض تهاجم عوامل عفونی داخل آب قرار می‌گیرد و نیز مجرای خارجی گوش و گوش میانی، دو قسمتی هستند که زیاد دچار نوع عفونت ویروسی می‌شوند.

- اگر کنترل غلظت کلر به درستی صورت نگیرد، ممکن است حتی در دراز مدت باعث برونشیت مزمن شود.

دکتر وجدانی سپس در مورد خطرات ناشی از عملکرد شناگر در آب‌های استخر و دریا می‌گوید: ورزش شنا نیاز به محدوده وسیعی از حرکات مفصلی به ویژه در مفصل شانه دارد. این ورزش ترکیبی از انعطاف‌پذیری، کشش و تکنیک است که اگر فعالیت یکی از این سه عامل مختل شود، شناگر در معرض آسیب دیدگی قرار می‌گیرد. شانه، زانو، ساق پا، آرنج و پشت به ترتیب محل‌های بروز آسیب در شناگران محسوب می‌شوند. ‏

چه باید کرد؟

دکتر وجدانی در پاسخ به این پرسش برای افرادی که در حال غرق شدن هستند، چه اقدام‌هایی باید انجام داد، می‌گوید: نخست باید غریق را به ساحل رساند و تنها در صورتی به طرف غریقی که در حال دست و پا زدن و تلاش برای نجات است شنا کنید که دوره‌های خاص نجات غریق را گذرانده باشید.

فردی که در حال غرق شدن است، چنان بی‌اختیار برای بقای خود تلاش می‌کند که ممکن است جان شما را نیز به خطر بیندازد.

در صورت امکان طناب یا الوار یا یک جلیقه نجات را به سوی او پرت کنید، و همچنین می‌توانید به کمک یک قایق به نجات او بروید.

به هرحال سعی کنید خونسردی خود را حفظ کنید و اقدام‌های کارساز و اساسی را انجام دهید. اگر غریق هوشیاری خود را از دست داده است، با آرامش خاطر بیشتری بایدبه سوی او شنا کنید.

وی سپس یادآوری می‌کند: وقتی غریق به ساحل آورده شد، از دیگران کمک بخواهید و فردی را مسئول اطلاع دادن به اورژانس کنید. مراحل و روش برخورد با فردی که هوشیاری خود را از دست داده است، در همه شرایطی که نیازمند احیا است، یکسان است. احتمال نجات فردی که به ویژه در آب سرد و شیرین غرق شده، زیاد است.

پس حتی در مورد غریقی که علایم واضح مرگ مانند مردمک‌های ثابت و گشاد چشم دارد، عملیات احیا را شروع کنید.در یک گزارش دیده شده است که تا 30 درصد کودکان غرق شده‌ای که مردمک‌های ثابت و گشاد داشتند و مدت زیادی در آب بودند نه تنها با عملیات احیا زنده ماندند، بلکه هیچ عارضه‌ای دراز مدتی هم در آنان ایجاد نشده است.

این متخصص طب اورژانس می‌گوید: برای نجات فرد غریق نخست از باز بودن راه هوای تنفس او مطمئن شوید، ترشحات و اجسام خارجی مانند دندان مصنوعی را از دهان او خارج کنید، با فشار بر پیشانی، سر را کمی به عقب متمایل کنید و با دست دیگر چانه بیمار را از داخل دهان به بالا بکشید تا به این ترتیب مسیر هوا و تنفس مستقیم و بازتر ‌شود.

در مرحله بعد تعیین کنید که آیا فرد غرق شده تنفس خودبه خود دارد یا نه؟ گوش خود را نزدیک دهان غریق ببرید و در صورت انجام تنفس به وسیله غریق، صدای تنفس را می‌شنوید و نیز گرمی نفس او را برپوست گوش و گونه خود حس می‌کنید. همزمان با چشم خود به سینه غریق نگاه کنید، حرکات سینه نشانه برقراری تنفس خودبه خود است. اگر غریق تنفس خودبه خود نداشت، بلافاصله تنفس مصنوعی را شروع کنید.

در مرحله سوم هم در کنار «سیب آدم» در گردن غریق، به دنبال نبض شریان کاروتید بگردید و اگر غریق ضربان قلب نداشت، ماساژ قلبی را شروع کنید.

نکات مهم در احیای غریق

دکتر وجدانی همچنین یادآوری می‌کند: خیلی‌ها تصور می‌کنند که ابتدا باید آب وارد شده به ریه‌های غریق را خارج کرد.

برخلاف این تصور رایج باید بدانید که در بیشتر موارد آب زیادی به ریه‌های غریق وارد نشده است و از این‌رو نیازی به خارج کردن آب از ریه‌ها نیست؛ همان طور که، در شرایط عادی ورود هرگونه ذره خارجی به مجاری تنفسی سبب سرفه، عطسه و خروج ذرات می‌شود، در اغلب اوقات نخستین تماس آب با مجاری هوایی نیز باعث انقباض و اسپاسم عضلات حنجره می‌شود و در نتیجه آب زیادی به ریه‌ها وارد نمی‌شود (علت خفگی و افت هوشیاری هم همین است).

برعکس ممکن است که غریق مقدار زیادی آب را بلعیده و معده او از آب پر شده باشد.پس در برخورد با فرد غرق شده زمان طلایی را برای خارج کردن آب از داخل ریه‌ها تلف نکنید.

با این حال ورود مقدار کمی آب به ریه‌ها و بالا رفتن مقاومت مجاری تنفسی، ایجاب می‌کند که در تنفس مصنوعی خود بیشتر از حالت عادی و با فشار بیشتری بدمید.

اگر آب زیادی داخل معده جمع شده باشد، این خطر وجود دارد که در جریان احیا و یا پس از آن غریق مقداری آب را بالا بیاورد و این آب به ریه‌های او وارد شود.

اگر متوجه شدید که آب از دهان بیمار خارج می‌شود، به سرعت سر و گردن او را به یک طرف بچرخانید تا آب به سهولت خارج شود. روش دیگر که چندان توصیه نمی‌شود، این است که اگر متوجه اتساع شکم بیمار شدید یا احساس کردید خطر بالا آوردن آب وجود دارد، بیمار را رو به زمین بچرخانید، دستان خود را از پشت به دور او و زیر استخوان جناغ قرار دهید و چند بار بیمار را بلند کنید، به این ترتیب آب اضافی از معده خارج می‌شود.

نکات مهم برای شنای ایمن در استخر و دریا

‏- شنا یاد بگیرید.

- با اصول ابتدایی نجات غریق آشنا شوید.

- توانایی‌ها و محدودیت‌های خود در آب دریا و استخر را بشناسید.

- اگر شناگر ماهری نیستید،به مناطق عمیق نزدیک نشوید.

- از دیگران دور نشوید.

- همیشه با یک همراه شنا کنید، کودکان حتما باید بایک بزرگسال شنا کنند.

- حتی یک لحظه هم کودکان را، چه نزدیک آب و چه داخل آب تنها نگذارید.

- فقط در مناطقی شناکنید که غریق نجات‌ها حضور دارند.‏

‏- دقت و احتیاط خود را طی شنای شبانه ،دو چندان کنید.

- دور استخر را نرده بکشید.

- هرگز به قصد ماندن در زیر آب، بیش از اندازه دم و بازدم انجام ندهید.

- وسایل کمکی به همراه داشته باشید، ولی به اتکای آنها، خارج از توانایی‌های تان رفتار نکنید.‏

‏- از شوخی و بازی‌های پر خطر در داخل آب جداً بپرهیزید.‏

‏- هرگز به دروغ تظاهر به غرق شدن نکنید.

- هرگز به داخل محلی که کف آن را نمی‌بینید یا از عمق آن اطلاع دقیق ندارید، شیرجه نزنید.

- هرگز وسایل برقی را نزدیک و یا به داخل آب نبرید.

- در آب بسیار سرد شنا نکنید.

- از وضعیت دیگران در آب غافل نشوید.

بیتا مهدوی

• < قبلی
• بعدی >