ایران‌بوم

فرض کنیم محدوده انصاری شرقی بافت تاریخی سلجوقی نیست و یا کلاً هویت تاریخی شهر قزوین برایمان ارزشی ندارد و با انجام این کار، انسجام کالبدی سالم‌ترین محلات تاریخی قزوین متلاشی می‌شود یا نمی‌شود و با توجیه اینکه از این بدتر‌هایش را نیز انجام داده‌ایم، کارمان را پیش ببریم. و در هر صورت دانسته و ندانسته کمر همت بر نابودی ارزش‌های ملی فرهنگی خود ببندیم و در نهایت هدف احداث انصاری شرقی باشد و کلاً برای ما فرقی نداشته باشد چه چیزهایی و با چه قیمتی از بین می‌رود. حال فارغ از ارزش‌های فرهنگی، فرض کنیم این محدوده یک بلوک فرسوده و بی‌ارزش مانند آبگیلک یا هادی آباد است، سوال اینجاست اتلاف زمین شهری، هزینه هنگفت تملک و هزینه‌های گزاف نگهداری بعدی که از جیب مردم برای انجام این پروژه می‌شود چه مشکلی را حل خواهد کرد؟

طرح جامع و تفصیلی شارمند (۱۳۷۰ه. ش) با اضافه کردن قسمت انصاری شرقی در امتدادانصاری وسط (کورش) و انصاری غربی که در طرح‌های جامع و تفصیلی «مندا» و «مسکون» آورده شده بود به دنبال حل معضل ترافیک مرکز شهر قزوین بوده است (تصویر ۱).

مشخصات این طرح به گونه‌ای است که با مقطع عرضی برابر با انصاری وسط (کورش) حداقل ۳۶ متر از سردرب دولتخانه صفوی (عالی قاپو) به تقاطع طالقانی، مدرس-باغ دبیر (سر پل طالقانی) کشیده شده است. در طرح مذکور خیابان انصاری شرقی با میدانی وسیع در محل کارخانه کشمش سابق (بنایی متعلق به پهلوی اول که طبق معمول با سهل انگاری میراث فرهنگی به ثبت نرسید و شهرداری ابتدا با نصب تابلوهای تبلیغاتی در جلوی پنجره‌های آن، شبانه اقدام به تخریب آجرکاری منقوش دور پنجره‌ها کرد و پس از تخریب کامل، امروزه این بنا به پارکینگ تبدیل شد) به خیابان‌های مذکور متصل می‌شده است. جالب اینجاست محل تاسیس میدان وسیع مذکور امروزه برای احداث برج تجاری به بخش خصوصی واگذار شده است و در نتیجه طرح میدان وسیع شارمند در محل انتهایی انصاری شرقی قابل اجرا نخواهد بود.

تصویر۱- محدوده طرح شهید انصاری در طرح تفصیلی شارمند ۱۳۷۰ه. ش

از این رو طرح انصاری شرقی با مصوبات مکرری از سوی کمیسیون ماده ۵ تغییر یافت از جمله مهم‌ترین آن‌ها تغییر مسیر انتهایی خیابان انصاری شرقی و نزدیک شدن آن به کوچه محمدیه و کاهش مقطع عرضی آن به اندازه ۲۴ متر است (تصویر۲).

اینکه آیا کمیسیون ماده ۵ قزوین صلاحیت تصویب چنین تغییری را داشته است خود جای سوال دارد ولی نتایج حاصل از این تصمیم بسیار مهم است. از سویی کاهش سطح مقطع دسترسی به اندازه ۲۴ متر باعث تبدیل این خیابان به یک معبر شریانی درجه ۲ شده و طبیعتاً حجم تردد مورد نظر در طرح جامع در آن اتفاق نمی‌افتد و از دیگر سو به گفته کار‌شناسان ترافیک تغییر مسیر انتهایی خیابان به تقاطع خیابان شاهد و باغ دبیر باعث ایجاد گره ترافیکی در محدوده سرپل طالقانی خواهد شد.

تصویر۲- تغییر مسیر محدوده احداث طرح شهید انصاری شرقی از مصوبات کمیسیون ماده ۵ قزوین

از دیدگاه حمل و نقل شهری احداث انصاری شرقی شاید در سالهای اولیه پاسخگوی ترددهای شرقی-غربی قزوین باشد ولی با گذشت زمان و در بلند مدت تقاضای سفری بیشتری را ایجاد خواهد کرد و جدا از ایجاد گره ترافیکی در سرپل طالقانی، باعث ترافیک سنگینی در معابر اطراف خواهد بود و این خود باعث آلودگی صوتی و آلودگی هوای بیشتر در محدوده اجرای پروژه است. همچنین ساختار شهر سنتی که امروزه از دیدگاه حمل و نقل شهری به عنوان موقعیت مناسبی برای تردد عابرین پیاده در شهر بوده و باعث سلامتی، سرزندگی و رونق اقتصادی شهر خواهد بود متاسفانه با احداث انصاری شرقی از دست خواهد رفت.
احسان دیزانی مشاور مرمت و احیای بناهای تاریخی و فرهنگی- مدرس دانشگاه

منبع: هنرنیوز