ایران‌بوم

دریاچه نمک قم با توجه به خشک‌سالی و دخالت‌های انسانی به پیکره نیمه‌ جانی تبدیل شده که این منطقه منحصر به فرد پیش از مرگ نهایی، با مدیریت مصرف آب می‌تواند احیا شود.

nike-dunk-low-coast-uncl | Trending

خبرگزاری مهر - سیده مرضیه میرقادری: دریاچه نمک در مرکز فلات ایران در انتهای حوزه آبخیزی قرار دارد که چهار استان قم، تهران، مرکزی و البرز به‌صورت کامل در این حوزه قرار دارند، تغییر شرایط اقلیمی و خشک‌سالی که در سال‌های اخیر تجربه جدیدی را به کشورمان تحمیل کرده موجب شده تا کاهش بارش‌ها وضعیت اقلیمی دریاچه را دچار بحران کند.

از سوی دیگر دخالت همیشه مشکل ساز انسان‌ها نیز بر وخامت اوضاع زیست محیطی دریاچه شور مرکز ایران افزوده و آن را در شرایطی قرار داده که به گفته کارشناسان وضعیت وخیم‌تر از دریاچه ارومیه، حال و روز امروز این دریاچه است به‌گونه‌ای که آنچه امروز بر سر دریاچه نمک آمده آینده دریاچه ارومیه را به ذهن متبادر می‌کند.

در هر حال تغییرات اقلیمی این منطقه نه تنها استان‌هایی که در حوزه آبخیز آن قرار دارند بلکه استان‌های همدان، اصفهان و زنجان نیز که به صورت بخشی در این حوزه آبخیز سهیم هستند تحت تأثیر تغییرات اقلیمی دریاچه قرار می‌گیرند و به عبارتی نزدیک به ۲۵ درصد مردم ایران قطعاً با بحران دریاچه نمک مواجه خواهند شد، دریاچه‌ای که روزگاری شاید نه چندان دور محل گونه‌های گیاهی و جانوری و پرندگان مهاجر بود.

وسعت دریاچه نمک در گذشته دو برابر زمان کنونی بوده است

سید احمد شفیعی معاون فنی اداره کل محیط زیست استان قم در رابطه با وضعیت دریاچه نمک قم در گفتگو با خبرنگار مهر، احیای همین باقی مانده از جسم نیمه جان دریاچه را ممکن می‌داند و می‌گوید: چنانچه استان‌های بالادست این دریاچه وارد میدان شوند و به مدیریت مصرف آب و حق آبه‌های این دریاچه توجه کنند و از سویی دیگر با برنامه‌های احیای این دریاچه همراه شوند و از برداشت‌های بی‌رویه آب‌های زیرزمینی پرهیز کنند قطعاً احیای آن ممکن است.

وی که بارها درباره خطرات زیست محیطی این دریاچه مصاحبه داشته است این بار به ثمراتی که می‌تواند احیای دریاچه برای مردم منطقه داشته باشد اشاره می‌کند.

شفیعی در گفته‌های خود به گذشته درخشان دریاچه و وسعت آنکه دو برابر زمان کنونی بوده است اشاره می‌کند زمانی در ۲ هزار سال پیش که دریاچه به تالاب حوض سلطان متصل و تا نزدیکی‌های قم امتداد داشت.

معاون فنی اداره کل محیط زیست استان قم در ادامه در شرح حال این دریاچه به نظریه جالبی درباره آن اشاره می‌کند و می‌گوید: به نظر می‌رسد این دریاچه همان دریاچه ساوه است که در زمان تولد پیامبر اسلام(ص) خشک شد.

تالاب مره کانون اصلی جذب پرندگان مهاجر است

وی با اشاره به ادامه روند خشک‌سالی دریاچه در طول زمان و تغییرات اقلیمی آن حوض سلطان، غدیر و مره را از جمله تالاب‌های اقماری آن نام می‌برد که در حال حاضر تالاب مره کانون اصلی جذب پرندگان مهاجر است.

شفیعی فلامینگو، مرغ آبی، کاکایی، آبچیک را از انواع پرندگان مهمان این دریاچه نام برد که قطعاً احیای دریاچه و فراهم کردن شرایط آبی می‌تواند منطقه جذابی برای گردشگران باشد.

وی حفاظت زیستی تنوع پرندگان جهان را مهم برشمرد، پرندگانی که از هفت کشور عبور کرده و بعد از گذر از روسیه خود را به ایران می‌رسانند و هر کشور موظف است تا گونه‌های پرندگان را که به نوعی میراث جهانی محسوب می‌شوند در مدت اقامت آنها حفظ کند.

معاون فنی اداره کل محیط زیست استان قم بر این نکته تأکید داشت بسیاری از کشورها از ظرفیت پرندگان مهاجر در کشورهای خود به خوبی استفاده می‌کنند و نوعی گردشگری را در این زمینه ایجاد کرده‌اند اما دریاچه نمک با توجه به تمامی ظرفیت‌های خود در این زمینه مغفول و به حال خود رها شده است؛ ظرفیتی که می‌توانست بهترین درآمد زایی را به دنبال داشته باشد.

وی در ادامه صحبت‌های خود به گردشگری ژئوفیزیکی اشاره و با تأکید بر اینکه دریاچه نمک و تالاب حوض سلطان از ساختار زمین شناسی خاصی برخوردار است که تقریباً در بسیاری از کشورها وجود ندارد که توجه به آن در این زمینه نیز می‌تواند رتبه خوبی برای گردشگری قم به ارمغان آورد.

شاهراه ۱۷ استان بودن نیز در اینجا دلیلی است که شفیعی در گفته‌های خود به آن اشاره دارد و احیای دریاچه نمک و توجه به بعد جذب گردشگری آن را موجب رونق حضور مسافران در آن می‌داند.

در هر حال با توجه به صحبت‌های کارشناسان گرچه آسیب‌های جدی بر پیکره دریاچه نمک و تالاب‌های اقماری آن وارد شده اما همین باقی مانده چنانچه مورد توجه قرار گیرد و اقدامات علمی، فنی و عملی بر روی آن انجام شود می‌تواند در زمینه گردشگری ژئوفیزیکی یا همان گردشگری طبیعی و زمین شناسی ظرفیت خوبی برای درآمد زایی باشد.