یادمان
ساخت سیلو در محوطه ساسانی ایوان کرخه در حال اتمام است
- يادمان
- زیر مجموعه: ديده‌بان یادگارهای فرهنگی و طبيعی ایران
- جمعه, 03 تیر 1390 18:07
- آخرین به روز رسانی در جمعه, 03 تیر 1390 18:07
- نمایش از جمعه, 03 تیر 1390 18:07
- بازدید: 5927
خبرگزاری میراث فرهنگی ـ گروه میراث فرهنگی ـ ایوان کرخه محوطه باقی مانده از یکی از شهرهای مهم امپراتوری ساسانی است که با سبک معماری رومی ساخته شده بود، در زمان پادشاهی شاپور دوم شهر جدیدی بر ساحل راست رودخانه کرخه که امروزه آن را ایوان کرخه می‌نامند پایه‌ریزی شد. این شهر مستطیلی شکل دارای 4کیلومتر طول و یک کیلومتر عرض بود و طراحان و معماران آن برای محافظت از شهر یک باروی مستحکم خشتی در اطراف آن احداث کردند که قسمتهایی از بقایای این بارو در نقاط مختلف محوطه دیده می شود. مجوز اولیه ساخت این سیلو در سال 1386 با اعلام نظر موافق غلامعلی باغبان کارشناس وقت پایگاه باستان‌شناسی شوش صادر شد، باغبان هم اکنون رئیس این پایگاه باستان‌شناسی است. این مقام مسئول در این رابطه در گفت و گویی با خبرگزاری CHN می گوید: "سیلو بر اساس رای و نظر دادگاه در حال ساخت است و شکایت های سازمان میراث فرهنگی نیز به جایی نرسیده است. مجوز اولیه ساخت سیلو 30 تنی بود اما مالک با تخلف از آن در حال ساخت سیلوی 50 تنی در محوطه است، با وجود رای دادگاه اداره میراث فرهنگی شوش و اداره کل استان همچنان در حال پیگیری حقوقی ماجرا هستند."
باغبان قرار داشتن سیلو در حریم منظری محوطه ایوان کرخه را تایید می کند و می گوید: "مالک را متقاعد کرده‌ایم که حدود 40متر از حریم کنونی محوطه عقب نشینی کند و هم‌اکنون این سیلو در فاصله بالاتر از 100متری ایوان کرخه در حال ساخت است. "وی همچنین چندی پیشتر در اظهار نظری اعلام کرده بود با کاشت درختان اکالیپتوس در جلوی سیلو تلاش می‌کنیم از آسیب‌رسانی ساختمان‌های آن به حریم منظری محوطه ایوان کرخه جلوگیری کنیم.
این اقدام در حالی صورت می گیرد که پرویز پورفرخی رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان خوزستان در اردیبهشت ماه سال گذشته به CHN گفته بود : "برای توقف ساخت سیلو در حریم این محوطه ساسانی حکم دادگاه صادر شده و بر همین اساس مسئولان ساخت این بنا موظف به رعایت ضوابط میراث فرهنگی هستند. در حکم دادگاه علاوه بر توقف ساخت و ساز در حریم ایوان کرخه، بر چگونگی ساخت این سیلو و رعایت ضوابط میراث فرهنگی نیز تاکید شده است."
براساس اسناد و مدارک، مجوز اولیه برای مالک ساخت سیلویی با ظرفیت 30هزار تن و از نوع کم‌ارتفاع را تایید کرده بود، با این وجود مالک اقدام به ساخت سیلویی با سازه‌هایی 20 متری و ظرفیت 50هزار تن کرد؛ البته بر اساس اسناد در مجوز احداث این سیلو میزان ارتفاع مجاز برای ساخت قید نشده بود و مالک نیز به همین دلیل اقدام به بالا بردن ارتفاع سازه های سیلوی خود کرده است.
از بدو اعلام خبر صدور مجوز برای ساخت سیلو در حریم درجه یک محوطه ثبت شده و تاریخی ایوان کرخه مخالفت کارشناسان و رسانه‌ها با این اقدام آغاز شد، هیچ کدام اما ره به جایی نبرد حتی تلاش های جسته و گریخته سازمان میراث فرهنگی برای جلوگیری از ساخت و طرح شکایت در دادگاه بی نتیجه ماند، چرا که شرکت ایوان کرخه خوزستان که مالک این پروژه است مجوز و تاییدیه ساخت سیلو از طرف اداره کل میراث فرهنگی خوزستان در این محوطه را در دست دارد. دادگاه نیز با نظر به همین مجوز و میزان پیشرفت پروژه به نفع سازنده سیلو رای صادر کرده است.
ایوان کرخه به دلیل ارزش های باستانی بی شمارش در سال1313 با شماره47 در فهرست آثار ملی به ثبت رسید با این همه اما هیچ گاه از تعرض و آسیب در امان نبوده، شهر باستانی ایوان کرخه در دوران جنگ تحمیلی هم از سوی دشمن بعثی خمپاره باران شد و هم در این سوی میدان نبرد از حصارها و بقایای به جا مانده اش سنگر و پناهگاه ساخته شد.
در سال های ابتدایی دهه هفتاد نیز در حدود 100هکتار از محوطه ایوان کرخه به‌منظور توسعه اراضی کشاورزی آموزشی به دانشگاه آزاد دزفول واگذار شده تا آن را به‌عنوان مرکز تحقیقات کشاورزی در اختیار دانشجویان رشته کشاورزی خود قرار دهد. شرکت آب و برق خوزستان نیز با حفر گودال هایی عمیق برای پی بیش از 30تیرک برق روی عرصه باستانی ایوان کرخه نصب کرد که آسیب فراوانی به حریم منظری محوطه وارد کرده است.
کشاورزان محلی نیز، هر ساله این محوطه را با تراکتور و دیگر ماشین‌های کشاورزی شخم زده و به زیرکشت گندم برده‌اند. حفر چاه‌های عمیق و احداث موتورخانه، نصب یک باسکول 60تنی، پروژه کانال آبرسانی، عبور یک جاده آسفالته از مرکز محوطه و حضور بی‌وقفه‌ی حفاران غیرمجاز و جویندگان گنج هم از دیگر آسیب‌هایی است که تن رنجور ایوان کرخه به خود دیده است.
مهدی رهبر باستان‌شناس برجسته و پیشکسوتی است که پیش از این کاوش‌های باستان‌شناسی زیادی را در این محوطه انجام داد، رهبر در گفت و گویی با ما در این باره می گوید: "من سیلو را دیده ام و واقعاً باید ابراز تاسف کنم از این که آقای باغبان که خود باستان شناس است مجوز ساخت این بنا را در حریم محوطه تاریخی ایوان کرخه را صادر کرد، این همه زمین در آن منطقه بود چرا باید سیلو چسبیده به محوطه تاریخی ثبت شده ملی باشد."
این باستان شناس می افزاید: "ایوان کرخه ارزش های تاریخی بی‌شماری دارد و به نظر من برای نجات این محوطه تاریخی حتی اگر لازم باشد باید این سیلو به طور کامل تخریب شود ، باید این مسئله به لحاظ حقوقی و قانونی پیگیری کرد."
صدرا محقق
