ایران‌بوم

سد سیوند در دو کیلومترى مقبره کوروش «پاسارگاد» قرار گرفته و این اثر تاریخى در صورت آبگیرى سد در طول سال ها صد درصد تخریب مى شود.رضا حیدرى سرپرست کاوش «محوطه ۶۴ تنگه بلاغى» و مسئول تیم کاوشگرى ایران، لهستان با اعلام این موضوع در جمع خبرنگاران کمیته میراث فرهنگى گفت: من در چالوس بزرگ شده ام و مى دانم رطوبت چگونه فضا را از بین مى برد. در مشاهداتى که از پاسارگاد داشته ام، آثارى از گل سنگ بر مقبره دیده ام که از عوامل تخریب و آسیب به آثار تاریخى است. وسعت این سد و آبگیرى آن به گونه اى است که تا ۵۰ سال آینده تخلیه نمى شود. همچنین دریاچه ایجاد شده به عنوان یک مکان تفریحى محسوب خواهد شد و رفت و آمد ماشین ها و افراد سبب آلودگى مى شود. کوهستانى بودن منطقه و بارش باران آلودگى ها را به بسیارى از مناطق دیگر منتقل مى کند که این پدیده از عوامل تخریب آثار به حساب مى آید. حیدرى با اشاره به اینکه تیم هاى مشترک ایران، ایتالیا، فرانسه و لهستان در تنگه بلاغى مشغول به فعالیت هستند، گفت: دکتر عطایى بیش از ۱۳۱ محوطه باستانى را در این منطقه شناسایى کرد و از سال ۸۳-۸۲ اهمیت این منطقه براى میراث فرهنگى سبب شروع فعالیت باستان شناختى شد. وى همچنین افزود: در صورت آبگیرى، بیش از ۷۰ سایت تاریخى باستانى زیر آب مى رود. در حال حاضر پس از مستندسازى برخى آثار براى جلوگیرى از تخریب، مجدداً آثار را زیر خاک مدفون کرده ایم و برخى باستان شناسان نیز ترجیح داده اند که مناطق تاریخى را کاوش نکنند تا از آسیب در امان باشند. حیدرى مى گوید باید بین بد و بدتر یعنى آبگیرى سد و زیر آب رفتن محوطه تاریخى بد را انتخاب کرده و سد را آبگیرى نکرد. او با اشاره به راه شاهى که در اثر آبگیرى به زیر آب مى رود، گفت: این راه شاهى از زمان هخامنشى تا دوره اسلامى مورد استفاده بوده و در اصل یک فرآیند تاریخى با آبگیرى سد از بین مى رود. به گفته حیدرى طبق اطلاعات به دست آمده طرح سد مربوط به پیش از انقلاب بوده و ساخت آن از ۱۱ سال پیش آغاز شده است، اما هنوز مشخص نیست چه کسى در میراث فرهنگى با ساخت این سد موافقت کرده است. درحالى که مسئولان یونسکو از سد بازدید کرده اند و تاکنون هیچ اظهارنظرى در این زمینه نشده و به گفته حیدرى یونسکو تا زمان آبگیرى عکس العملى نشان نخواهد داد، اما اظهارنظر یونسکو در آن زمان را نگران کننده توصیف کرد.این مسائل درحالى عنوان مى شود که حسین مرعشى رئیس پیشین سازمان میراث فرهنگى و گردشگرى گفته بود نمى توان سدسازى را که لازمه تمدن امروز و فرداى ایران است فداى آثار تاریخى و باستانى کرد. اما به اعتقاد بسیارى از کارشناسان کمتر جایى در کشور وجود دارد که به این شکل تداوم زندگى را به عینه بتوان در آن مشاهده کرد. این تنگه نخستین جایى است که مى توان در مورد خصوصیات و نحوه زندگى مردم دوره هخامنشى اطلاعاتى به دست آورد که در صورت توسعه کاوش ها و مطالعات در این منطقه مى توان اطلاعات فراوانى درخصوص مردم آن دوره کسب کرد. براساس نظر باستان شناسان و گیاه شناسان به علت بکر بودن تنگه بلاغى گیاهانى در این منطقه وجود دارد که در صورت انجام مطالعات کامل بر روى آنها مى توان به نوع گل ها، درختان و پوشش گیاهى که در باغ هاى پاسارگاد، کوروش و داریوش وجود داشته، پى برد.مهندس «محمدحسن طالبیان» مدیر بنیاد پژوهشى پارسه و پاسارگاد درباره یافته هاى کاوشگران در این دره نیز پیشتر گفته بود: باستان شناسان در فصل اول کاوش بخشى از بقایاى معمارى یک روستاى هخامنشى که شاید قدمت آن به دوران فراهخامنشى نیز برسد با دیوارهاى دفاعى و لوله هاى سفالى دفع فاضلاب و یک منطقه تولیدى ابزارآلات کشاورزى که احتمالاً متعلق به دوران ساسانى است را پیدا کردند. او تاکید مى کند که زمان بیشترى لازم است تا براى تعیین قدمت و تاریخچه آنها مطالعات کافى صورت گیرد و سایر آثار باستانى مدفون در این بخش پیدا شود.همچنین دو کوره سفالگرى از هفت هزار و ۵۰۰ سال پیش، یک محوطه باستانى هفت هزارساله، تدفین اموات مربوط به شش هزارسال پیش، آثارى از بقایاى دوره عیلامى، دو اسکلت دفن شده همراه اشیا در گور، یک گورستان کلان سنگى ساسانى، خمره ذخیره آذوقه (بزرگ ترین ظرف باستانى ایرانى با وزنى معادل ۱۲۰ کیلوگرم)، حوض ساخته شده از لاشه سنگ با اندود گچ، مهر باستانى با نقوش افقى و قدمت پنج هزار و پانصد سال که در این منطقه از نظر تجارى حائز اهمیت است، کوره هاى ذوب فلز و دو گورستان دسته جمعى از دیگر آثارى است که تاکنون در این دره به دست آمده است.به گفته مسئولان سد سیوند امسال در فصل باران آبگیرى مى شود. این سد، در شمال شهر مرودشت به روش خاکى احداث مى شود. تاج آن به طول ۶۲۰ متر و ارتفاع آن ۶۰ متر است که در هر ثانیه پنج هزار و ۶۰۰ مترمکعب آب از سرریز آن تخلیه مى شود. گنجایش کل مخزن ۲۵۵ میلیون مترمکعب اعلام شده که در پشت سد فضایى معادل ۱۲ هزار هکتار آب جمع مى شود.