ایران‌بوم

حمید سمندریان استاد و مرد بزرگ تئاتر ایران در سن هشتاد و یک سالگی روی در نقاب خاک کشید و به دیار باقی شتافت. شاگردان او و همه اهل تئاتر و سینما نشان دادند که قدر او را می‌دانسته‌اند و می‌دانند. رسم همیشه این بوده است که نه قدر زندگان، بلکه قدر اسیران خاک را می‌دانسته‌اند.

سمندریان کارگردان بزرگ و استاد مسلم تئاتر بود، اما این احترامی که به او نثار شد و می‌شود، وجه دیگری هم دارد. سمندریان همه عمر با تئاتر زندگی کرد و همه لوازم و سختیهای آن را به جان پذیرفت و به هیچ کار دیگر و حتی به سینما رو نکرد. نمی‌دانم آیا او درسهای چهل پنجاه ساله خود را خود نوشته و تدوین کرده است یا نه، اما غیر از آنچه در کلاس درس به شاگردانش آموخته، زندگیش هم برای آنان درس بوده است.

سمندریان اهل هنر بود و با هنر تئاتر زندگی کرد و طرفه اینکه زندگیش هم هنر بود: هنری که همه کس نمی‌تواند آن را بیاموزد. مثل سمندریان زندگی کردن آسان نیست. وقتی کسی به هنر و معرفتی چندان تعلق دارد که از آن به هیچ چیز دیگر نمی‌پردازد؛ زندگی و تعلقش مثال و اسوه‌ای برای دیگران می‌شود. سمندریان شایسته همه احترامی بود که شاگردانش به او گذاشتند. یادش گرامی و روانش شاد باد.

رضا داوری اردکانی