ایران‌بوم

یزد، دچار بحران فقدان هویت و تاریخ شده است. آخرین مشاهدات خبرنگار chn از این شهر نشان می‌دهد که در طول سال گذشته، ده‌ها خانه تاریخی شهر کهن یزد با بادگیرهای شان برای همیشه با خاک یکسان شدند. خانه‌‌های خشت و گلی چند طبقه با بادگیرها و گنبدهای ارزشمند که تصویر ذهنی میلیون‌ها ایرانی و خارجی از شهر کهن بادگیرها بوده است. حالا خرابه‌هایی پیش روست که مهمان زباله‌های شهری است.

Oakley MOD5 MIPS SNOW HELMET – ADULT - SneakersbeShops | Grailify - air force new mexico basketball - nike and jordans 50 dollars in gold price list Light Smoke Grey

خبرگزاری میراث فرهنگی- گروه میراث فرهنگی- شهر تاریخی که همه جهانیان آن را به خانه‌های تاریخی و بادگیرهایش می‌شناختند، حالا دارد از این تصویر خالی می‌شود. دیگر نمی‌توان به کارت پستال‌هایی که از شهر یزد دست به دست می‌چرخد، دل خوش ساخت. یزد، دیگر آن یزد نیست. دارد شهر خرابه‌ها می‌شود و در این خرابه‌ها تنها امید پیدا کردن استمرار حیات و تاریخ‌ باقی‌مانده‌است. آنچنان که کارلوس فوئنتس کنستانسیا می‌گوید.

آنچه امروز خبرنگار CHN روایت می‌کند، واقعیت تلخی از بافت تاریخی یزد است. دیگر آن تصویر جادویی از شهر تاریخی کهن نیست. دیدار از خانه‌های تاریخی یزد آن هم در دل بافت تاریخی این شهر که در فهرست آثار ملی ثبت شده است، نشان می‌دهد که دیگر یزدی‌ها نمی‌توانند به خانه‌های تاریخی شان فخر بفروشند.

در ماه‌های گذشته به دلیل توسعه امامزاده جعفر، یزد با تخریب‌های وسیعی رو به رو شد. بسیاری از خانه‌های تاریخی فرو ریختند. به طوریکه دوستداران میراث فرهنگی، دانشجویان، استادان و مردم یزد دیگر تاب نیاورند. در برابر این همه فروپاشی هویتشان ایستادگی کردند؛ این ایستادگی هم نتیجه داد و طرح متوقف شد. اما تخریب‌های یزد به همین جا ختم نمی‌شود. کافی است که در کوچه پس کوچه های باریک آن بچرخید آن وقت است که فاجعه بار دیگر خودش را نشان می‌دهد.

تخریب‌هایی که در این گزارش آورده شد، حاصل مشاهدات عینی خبرنگار CHN در یک روز بازدید از بافت تاریخی این شهر است. طی سال‌های گذشته خانه‌های بسیاری در یزد تخریب شدند که گزارش‌های متعددی آورده شده است. اگر قرار باشد، فهرستی از این خانه‌ها تهیه شود، کار به درازا می‌کشد؛ اما شاخص‌ترین خانه‌های تخریب شده در چند ساله گذشته از این قرار است: خانه تاریخی ابریشمی، شمس ابرکوه، خانه مشفق،محمد مروج، خادم، بحری‌ها و دانشمندی‌ها، کاروانسرای ابوالقاسم.

تخریبی شماره 1: خانه عرب مازار
خانه عرب مازار، یکی از تخریبی‌ها سال گذشته است. خرابه این خانه، هر بازدیدکننده‌‌ای را میخکوب می‌کند. توریست‌هایی که در کوچه‌ پس کوچه‌های یزد می‌چرخیدند، باورشان نمی‌شد که تخریب چنین خانه باشکوهی امکان‌پذیر باشد. اما خانه عرب مازار تخریب شده‌است. خانه‌ای که حتی در فهرست آثار ملی هم ثبت شده و جزو بافت تاریخی به شمار می‌رود.

این خانه که هنوز پلاک ثبتی بالای درش دارد، نه تنها خراب شده بلکه پر از زباله هم شده‌است. خانه عرب مازار به گفته قدیمی‌های یزد یکی از خانه‌های برو و بیا دار شهر بوده و معروفیت بسیار داشته است. خانه‌ای که از نظر معماری به آن گودال باغچه می‌گویند؛ معماری که مختص این بوم است و حالا چاله.

تخریبی شماره 2: خانه ملک ثابت
خانه ملک ثابت، خانه‌ای با بادگیرهای متعدد که دل بافت تاریخی قرار دارد. قدمتش به دوران صفویه می‌رسد و با شماره 24429 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است. این خانه تاریخی در نزدیکی خانه عرب بازار قرار گرفته است.

خانه ملک ثابت، خانه تاریخی است که می‌توانست سر و سامان بگیرد و در بافت تاریخی کهن یزد بدرخشد. خانه‌ای که اکنون خرابه‌ای بزرگ شده و تنها گردشگران می‌توانند به تماشای زباله‌های آن بنشینند.

تخریبی شماره 3: خانه-بقعه ابودردا
بقعه ابودرداء یکی از تراژدی‌های بافت تاریخی یزد است. بقعه بزرگ و خانه مانندی که درست در دل تاریخی یزد قرار گرفته‌است. به در چوبی آن قفلی زده شده و در کنار در پلاک ثبتی آن خورده است. این پلاک ثبتی هر چند قرار بوده که حافظ این خانه شود، حالا بیشتر به امری بدرد نخور تبدیل شده که شاهد تخریب پیکر بناست.

بنای ابودرداء هم از هجوم زباله‌های شهری محروم نمانده و سهم بزرگی از زباله‌ها را نصیب شده است. خانه- بقعه تاریخی که می‌توانست بخشی از هویت تاریخی یزد باشد. امروز تنها لکه دردمندی بر پیکر بافت تاریخی است.

تخریب شماره 4: خانه پشت تکیه شاه ابوالقاسم
در یک روز بازدید از بافت تاریخی یزد، آنچه مشخص بود، این است که تخریب خانه‌های تاریخی تمامی ندارد. پشت تکیه شاه ابوالقاسم، خانه باشکوه ویرانی قرار داشت. این خانه پلاک ثبتی نداشت. شاید برای اینکه دیگر دری نداشت.

نام این خانه که نامی نداشت تنها می‌توان، خانه پشت تکیه ابوالقاسم گذاشت. خانه‌ای گودال باغچه که هنوز تک درخت خشکیده آن در کنار حوض خالی از آبش نشان از آخرین نشانه‌های حیات می‌داد.

تخریب شماره 5:خانه رو به رو عرب بازار
خانه رو به رو عرب بازار هم در نداشت. پلاک ثبتی هم نداشت. خانه ای دو طبقه که هنوز پیکره تاریخی خود را حفظ کرده بود. دیوار داخلی خانه، هنوز گچبری ها، طاقچه و تزییناتش را به رخ می کشید، اما چه فایده که هیچ اقدامی برای ساماندهی آن قرار نبود، انجام شود.

خانه رو به رو عرب بازار هم به فهرست تخریبی‌ها اضافه شده بود. فهرستی عجیب که تصویر این یزد را خدشه دار می‌کند. تصویری که می‌شود ساعت‌ها رو به رویش نشست و پوکیدن ذره ذره آن را درد کشید.

گزارش و عکس: فاطمه علی اصغر