یادمان
موج جدید ستیز با میراث کهن
- يادمان
- زیر مجموعه: ديده‌بان یادگارهای فرهنگی و طبيعی ایران
- یکشنبه, 27 آذر 1390 07:56
- آخرین به روز رسانی در یکشنبه, 27 آذر 1390 07:56
- نمایش از یکشنبه, 27 آذر 1390 07:56
- بازدید: 5324
برگرفته از روزنامه همشهری
محمد باریکانی
گزارش‌هایی از شروع روند تخریب سنگ‌نگاره‌ها و آثار تاریخی در دسترس است و این درحالی است که مسئولان سازمان میراث فرهنگی همواره وجود چنین تخریب‌هایی را تکذیب یا کتمان می‌کردند.
آخرین گزارش از سرقت سنگ نگاره‌های 12هزارساله غار میرملاس شهرستان کوهرنگ در استان لرستان از سوی مسئولان اداره میراث فرهنگی آن استان تکذیب شد. گزارش منتشر شده از بریدن و سرقت سنگ نگاره‌های نقاشی شده باستانی بر دیواره‌های غار میرملاس خبر می‌داد و اکنون خبر رسیده است که سنگ‌نگاره‌های باستانی به جای مانده از 6 هزار سال پیش که مربوط به تصاویر زایش انسان بود در تیمره از توابع شهرستان خمین برشکاری و سرقت شده است. یکی از روزنامه‌های صبح تهران نیز دیروز از خرد کردن بخشی از نقش برجسته بهرام دوم در تنگ چوگان در شمال شهر باستانی بیشاپور در شهرستان کازرون با استفاده از پتک خبر داد. بلافاصله پس از اعلام این خبر که بخشی از نقش برجسته بهرام دوم در بیشاپور خرد شده است خبر برشکاری و سرقت سنگ‌نگاره‌های 6 هزارساله تیمره نیز منتشر شد.
تخریب گوردخمه مادی
دیروز همچنین توفیق وحیدی آذر یکی از علاقه‌مندان به میراث فرهنگی کشور که به مهاباد سفر کرده بود گزارشی از وضعیت یکی از گوردخمه‌های نزدیک مهاباد به روزنامه همشهری ارسال کرد.
براساس این گزارش، یکی از گوردخمه‌های مادی منتسب به پدر دیااکو از پادشاهان ماد در این منطقه وضعیت حفاظتی مناسبی ندارد. گزارش‌ها حاکی از آن است که به‌دلیل محافظت نشدن از گوردخمه‌های مادی نزدیک مهاباد افراد با قرار دادن نردبان بر دیواره گوردخمه یا با استفاده از طناب و چنگک‌های فلزی اقدام به ورود به داخل این اثر به جای مانده از دوران مادها می‌کنند.
براساس این گزارش، دیوارنویسی‌ها و رنگ پاشی و خراشیدن دیواره‌های داخل مقبره نیز از اقدامات تخریب گران میراث فرهنگی کشور است. این گزارش می‌افزاید: در مجاورت مهاباد در روستای اگری قاش خودرویی با سرعت وارد مسیر کناره کوه شد و چند زن و مرد با کمند و چنگال به سوی اثر 3 هزار ساله هجوم بردند تا با انداختن چنگال فلزی بر دیواره آرامگاه مادی به داخل مقبره بروند. نوشته‌های یادگاری نیز بر دیواره‌های مقبره با رنگ خودنمایی می‌کرد. براساس آنچه در این گزارش آمده است هیچ حفاظتی از گوردخمه‌ها صورت نمی‌گیرد.
سرقت سنگ نگاره‌ها
علاوه بر گزارشی که از مهاباد به روزنامه همشهری ارسال شده دیروز و همزمان با انتشار خبر خرد کردن تعمدی بخش‌هایی از کتیبه بهرام دوم در یکی از روزنامه‌های صبح کشور، خبرگزاری میراث فرهنگی باردیگر خبر سرقت سنگ نگاره‌ها این‌بار در منطقه تیمره در کوه‌های اطراف شهرستان خمین به‌عنوان یکی از غنی‌ترین نقاط کشور به لحاظ تعداد و نوع سنگ‌نگاره‌ها را بر خروجی اخبار خود قرار داد.
براساس گزارش خبرگزاری میراث فرهنگی یک سنگ نگاره تاریخی بازمانده از 6 هزار سال پیش که روی آن تصاویری از زایش انسان ترسیم شده بود با دستگاه سنگبری توسط افراد ناشناس تخریب و سرقت شد. کتاب سنگ نگاره‌های ایران این منطقه را با داشتن بیش از 21هزار قطعه سنگ نگاره، حاوی طرح‌های متنوع و بی‌مانند معرفی کرده است.
آنطور که خبرگزاری میراث فرهنگی اعلام کرد، سنگ نگاره سرقت شده نگاره‌ای منحصر به فرد و حاوی تصویر زایش انسان و آیین‌های مرتبط به این رخداد بود. همچنین گفته می‌شود با وجود آنکه در بیش از 23 استان کشور سنگ نگاره‌های مختلفی کشف شده است، تاکنون سنگ نگاره‌ای مشابه با سنگ نگاره زایش انسان در جای دیگری از کشور دیده نشده است.
کارشناسان معتقدند قدمت ساخت این سنگ‌نگاره به هزاره چهارم پیش از میلاد بازمی‌گردد و حاوی اطلاعاتی منحصر به فرد از آیین‌ها و اسطوره‌های مردمانی است که در دوران باستان در این نقطه از ایران می‌زیستند. خبرگزاری میراث فرهنگی نوشته است که با وجود ارزش‌های بی‌شماری که سنگ نگاره‌های منطقه تیمره در شهرستان خمین دارد، سازمان میراث فرهنگی تاکنون هیچ اقدامی برای محافظت و نگهداری از این سنگ نگاره‌ها انجام نداده است. به همین دلیل نیز در طول سالیان گذشته بخش‌های زیادی از این سنگ نگاره‌ها توسط عوامل طبیعی و انسانی تخریب یا سرقت شده است.
جنبشی علیه تاریخ
خبرهای نگران‌کننده از وضعیت میراث فرهنگی کشور، تخریب‌های مداوم آثار تاریخی و باستانی، بی‌توجهی به حفاظت جدی از محوطه‌ها و آثار تاریخی به همراه هجوم تخریب گران آثار تاریخی به میراث کهن این سرزمین که متعلق به تمام مردم ایران و بازگو‌کننده تاریخ کهن ایرانیان است نشان از ستیز سودجویان میراث فرهنگی و همچنین تخریب‌کنندگان میراث کهن ایرانیان با تاریخ این سرزمین دارد. افزایش تخریب‌ها در حوزه میراث‌فرهنگی در محوطه‌های باستانی نشانه‌ای از ستیز با تاریخ است که متولیان میراث فرهنگی کشور را متوجه مسئولیت سنگین حفاظت از میراث به جای مانده از تمدن کهن ایران و تاریخ گذشته کشور می‌کند.
