سیوند
نجات گورستان‌ها و سکونتگاه‌های ۲ هزار ساله تنگه بلاغی
- سیوند
- نمایش از جمعه, 01 مهر 1390 13:21
- بازدید: 4451
تهران _ ۱ اسفند ۱۳۸۳ _ میراث خبر
نخستین گروه نجات بخشی آثار و محوطه های باستانی پشت سد سیوند در تنگه بلاغی از هفته آینده و با هدف کاوش در قبرستان ها و استقرارگاه های متعلق به دوران بین هخامنشی تا ساسانی کار خود را آغاز می‌کنند.
این تیم بین المللی متشکل از 14 باستان شناس ایتالیایی و ایرانی خواهد بود که دارای تخصص های باستان شناسی، انسان شناسی، نقشه برداری و طراحی هستند.
تنگه 18 کیلومتری بلاغی در فاصله 84 کیلومتری از محوطه ثبت جهانی پاسارگاد در استان فارس جای گرفته و بخشی از چشم انداز باستانی پاسارگاد است. این تنگه به اعتقاد برخی کارشناسان محل عبور راه شاهی، مهمترین راه باستانی کشور است که پاسارگاد را به تخت جمشید و شوش متصل می کرده است. این تنگه آثاری از دوران غارنشینی و سکونتگاه هایی از دوران پیش از میلاد تا دوران اسلامی را در خود جای داده است.
«علیرضا عسگری» سرپرست ایرانی گروه مشترک بین المللی گفت: «با توجه به اهمیت نجات بخشی محوطه های باستانی درون تنگه بلاغی و مذاکراتی که سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشور با کارشناسان بین المللی از کشورهای ایتالیا، فرانسه، استرالیا، آلمان، لهستان، ژاپن و انگلستان انجام داده است کاوش های نجات بخشی در تنگه از هفته آینده با حضوری کارشناسی ایتالیایی آغاز خواهد شد.»
وی با اشاره به اینکه این گروه در دو محوطه گورستانی و استقراری متعلق به دوران بین هخامنشی تا ساسانی کاوش خواهند کرد، گفت: «با توجه به اینکه از دوران بین هخامنشی تا ساسانی آثار چندانی در سطح استان فارس شناسایی نشده و این بخش در استان فارس حلقه ای گمشده محسوب می شود کاوش های این محوطه ها فوق العاده مهم خواهد بود. پژوهشگران غربی این دوره را دوره تاریک فارس نامیده اند.»
به گفته عسگری کاوش های گروه ایتالیایی در تنگه بلاغی یک ماه ادامه خواهد داشت.
آبگیری سد سیوند بر اساس برنامه اعلام شده از سوی وزارت نیرو تا یک سال آینده شروع خواهد شد، با شروع فصل آبگیری سد در حدود 8 کیلومتر از تنگه بلاغی به همراه آثار درون آن به زیر آب فرو خواهد رفت. در چند ماه گذشته گروهی از کارشناسان بنیاد پژوهشی پارسه و پاسارگاد و کارشناسان سازمان میراث فرهنگی و گردشگری اقدامات کارشناسی و تهیه طرح نجات بخشی محوطه های باستانی موجود در تنگه را آغاز و پس از 100 محوطه باستانی را شناسایی کردند.
«بابک کیال» سرپرست مجموعه باستانی پاسارگاد در مورد محوطه های باستانی شناسایی شده، گفت: «در این بررسی ها محوطه های باستانی شامل تپه های پیش از میلاد، کوره های ذوب فلز، غار و سکونتگاه های پیش از میلاد، گور های سنگی مربوط به دوره فرمانروایان فارس (فرقه داران)، دو قبرستان دسته جمعی مربوط به دوران اشکانی، بیش از 7 کیلومتر مرز سنگی مربوط به دوران اشکانی و دیگر محوطه های باستانی که بر اثر ساخت سد زیر آب می رود؛ شناسایی شد.» طی چند سال گذشته در کشورهای باستانی جهان برخی از سدها در کنار رودخانه ها و محوطه های باستانی به منظور توسعه اقتصادی و تامین آب ساخته شده اند. اما این سدها موجب به خطر افتادن بسیاری از محوطه های باستانی جهان شده است. کارشناسان جهان نیز با توجه به اهمیت طرح های عمرانی و اقتصادی کشور نجات بخشی محوطه های تاریخی را آغاز کرده اند که از آن جمله می توان به سد «اسوان» در مصر اشاره کرد. کشور مصر برای ادامه روند توسعه اقتصادی و عمرانی کشور خود و حفظ میراث فرهنگی کمیته جهانی را به رهبری یونسکو تشکیل داد و با کمک کارشناسان جهانی طی یک عملیات بسیار گسترده معابد نوبی را از خطر عرق شدن نجات داد.
پارسارگاد پنجمین محوطه جهانی ایران است که طی آخرین جلسه یونسکو که در تیر ماه سال 1383 در چین برگزار شد به علت دارا بودن شاخصه های فراوان با صد در صد آرا در فهرست میراث جهانی به ثبت رسید. هر اثر که در فهرست جهانی یونسکو جای می گیرد طبق کنوانسیون میراث طبیعی و تاریخی باید از سوی کشور نگهدارنده اثر، مورد توجه ویژه قرار گیرد و انجام هرگونه اقدامی در به خطر افتادن آن ممنوع است.
ساخت سد سیوند از سال 1371 در تنگه بلاغی روی رودخانه پلور و بدون هیچ استعلامی از سازمان میراث فرهنگی شروع شده است. فاصله دهانه اصلی سد تا آثار وسازه های اصلی محوطه پاسارگاد نزدیک به 17 کیلومتر و فاصله خط پایان آبگیری دریاچه تا سازه های اصلی و آرامگاه کوروش حدود 9 کیلومتر است.
