یادمان

میراث فرهنگی در هفته‌ای که گذشت - شوش بی‌زبان و پیرمراغه بی خانه

این هفته میراث فرهنگی با موجی از خبرهای مربوط به محوطه باستانی شوش آغاز شد. محوطه‌ای که در آستانه ثبت جهانی درگیر ساخت و سازهای حریمش است . شوشی که بر اثر بی‌توجهی‌ها زبان به کام بسته است اما همه خبرها به شوش هم ختم نشد، چرا که عمارت پیرمراغه هم خراب و او بی‌خانه شد.

adidas calabasas cream factory san jose menu - GZ3194 - adidas Ultra Boost 2021 White Multicolor | adidas criticism on children quotes for women MX Blue Release Date - SBD - adidas zx flux navy on feet conversion rate

خبرگزاری میراث فرهنگی - گروه میراث فرهنگی - این هفته با موجی از خبرهای شوش آغاز شد. شوش در آستانه ثبت جهانی قرار دارد. پایگاه میراث‌فرهنگی درصدد جذب مشارکت مردمی و مصالحه برای کاستن ارتفاع‌ غیرمجاز ساختمان‌های شهری است. اما گویی این تلاش‌ها کافی نیست، چشم بر هم زدنی شهر عرض پیدا می‌کند و ارتفاع می‌گیرد. کارشناسان می‌گویند، ساخت‌ و سازهای بی‌رویه نه‌تنها عرصه محوطه باستانی شوش را مورد تهدید قرار داده که حریم منظری دانیال نبی را هم مخدوش کرده‌است.
 
پایگاه میراث‌فرهنگی شوش درحالی با تشکیل جلسات کارگروه شهری درصدد اصلاح و رفع مداخلات شهری شوش برآمده که ساخت و سازها همچنان از سوی مردم و برخی نهادهای شهری ادامه دارد. این درحالی است که چند روز پیش برخی فرماندار شوش در رسانه‌های محلی گفته است؛ میراث‌فرهنگی مانع توسعه شهر و فضای سبز است. گفته‌ای که اجرای برنامه‌های کلان شهری را برای ثبت‌جهانی شوش با چالش مواجه کرده و گام‌های مردم و دیگر نهادهای شهری را برای حفظ و اعمال ضوابط میراث‌فرهنگی کُند، می‌کند.
 
در این میان کارشناسان پایگاه‌ میراث‌فرهنگی به تعرض برخی از ساخت و سازهای شهری در حریم منظری آرامگاه دانیال نبی اشاره و تاکید می‌کنند، اگر چه به‌تازگی آزادسازی عرصه و حریم شوش با مشارکت مردم و دستگاه‌های دولتی آغاز شده است. اما این سطح از تعامل مردم با میراث‌فرهنگی برای سلامت عرصه شوش و ثبت جهانی پرونده کافی نیست.

 
پیر مراغه بی خانه شد
 
 هنوز چند هفته‌ای از انتشار خبر « جولان مرگ در میان خانه‌های مراغه» نمی‌گذرد که حالا خبر می‌رسد خانه پیر شهرستان مراغه با خاک یکسان می‌شود. این خانه تاریخی می‌توانست تبدیل به موزه‌ای مردم شناسی شود اما پیش از آنکه مسئولان اقدامی برای نجات آن انجام دهند، تخریب شد.
 
«سعید ستارنژاد»، دانشجوی کارشناسی ارشد باستان شناسی می‌گوید که این خانه یادآور دوره صوفی‌گری در مراغه بود اما بدون هیچ رسیدگی از سوی مسئولان مربوطه با خاک یکسان شد.
 
تخریب این خانه در حالی است که کارشناسان میراث فرهنگی معتقدند: «در شهر مراغه خانه‌هایی با معماری سنتی و تزیینات زیبا و حیاط ‌های بزرگ وجود دارد که به سبک و روش‌های قدیمی بنا شده‌اند که هر یک به نوعی بیانگر تاریخ و هویت معماری در مراغه هستند.»
 
به گفته آن‌ها، خانه‌های به جا مانده از دوران قاجار یا اوایل پهلوی، آخرین نمونه و یادگارهای معماری ایرانی هستند معماری‌ای که امروزه به سمت و سوی دیگری پیش می‌رود و تنها همین خانه‌های قدیمی می‌توانند شناسنامه معماری ایرانی باشند.
 
ستارنژاد در گفت و گو با chn می‌گوید: «برخی از خانه‌های قدیمی مراغه هم محل تجمع معتادان شده است و زمانی که مردم با خانه‌های مخروبه، محل اجتماع معتادان مواجه می‌شوند هر چقدر هم آن خانه ارزشمند باشد، ترجیح می‌دهند زود‌تر تخریب و جای آن پاساژ یا خانه جدید ساخته شود زیرا این بافت و خانه‌ها نه تنها برای آن‌ها سودی نداشته بلکه امنیت آن‌ها را نیز زیر سوال برده تا آنجا که حتی بعضی افراد زندگی در این محل‌ها را مایه خجالت می‌دانند.
 
 
اگر ترک‌های قلعه شوش قابل کنترل نبود وارد نمی‌شدیم!
یکی دیگر از خبرهای شوش این بود که مدیر اجرایی پایگاه شوش میزان ترک‌های قلعه شوش را در مقایسه با آسیب‌های جنگ یک درصد اعلام کرد. او گفت: بیشترین ترک‌ها در بخش غربی قلعه ایجاد شده و اگر ترک‌های زلزله‌ قابل کنترل نبود به‌هیچ وجه وارد قلعه نمی‌شدیم.
 
27 مردادماه بود که زلزله‌ای با بزرگی 6.1 دهم ریشتر بسیاری از شهرستان‌های استان‌های ایلام و خوزستان را لرزاند. همان موقع خبر رسید که بخش‌هایی از قلعه شوش بر اثر زلزله ایلام ترک برداشته است. برخی می‌گفتند این ترک‌ها به‌قدری عمیق و زیاد بوده که قلعه را با آسیب و چالش‌های جدی مواجه کرده است.
 
اما هفته گذشته پس از بازدیدی که خبرنگاران از قلعه شوش داشتند. «بیژن حیدری» مدیر اجرایی پایگاه شوش به ترک‌های اضلاع غربی قلعه و پیش‌بینی‌های حفاظتی صورت گرفته در قلعه اشاره کرد. او گفت: «بیشترین ترک‌ها در بخش غربی قلعه ایجاد شده و اگر ترک‌های زلزله‌ قابل کنترل نبود به‌هیچ وجه وارد قلعه نمی‌شدیم».
 
مدیر اجرایی‌ پایگاه شوش در گفت و گو با CHN اعلام کرد: «قلعه شوش به‌دلیل آنکه هیچ پی و فنداسیونی ندارد بسیار آسیب‌پذیر است به‌طوری‌که پس‌لرزه‌‌‌ زلزله ایلام برای قلعه‌ای که تمام وزن خود را بدون پی نگه‌ داشته حکم زلزله داشت و سبب شد که قلعه شوش دچار ضربه‌ شود».
 
او گفت: با این حال ترک‌های قلعه و آسیبی که در اثر زلزله ایجاد شد به اندازه تخریب‌های زمان جنگ نبوده و در شرایط فعلی قابل کنترل است.
 
حیدری با بیان اینکه بیشترین ترک‌ها مربوط به اضلاع غربی قلعه می‌شود تاکید کرد: «درحال‌حاضر بخش‌های مختلف قلعه در اثر زلزله ترک‌ برداشته‌اند و بیشترین ترک‌ها مربوط به اضلاع غربی بنا و ساختمان‌های فاقد پشت‌بند مثل برج میانی می‌شود».
 
هرچند که مدیر اجرایی پایگاه شوش معتقد است، ترک‌های زلزله نگران‌کننده نیست اما به‌اعتقاد او، این جمله به معنای آن نیست که دست روی دست بگذاریم و هیچ کاری انجام ندهیم؛ درواقع زلزله و ترک‌های شوش هشداری بود تا پایگاه فعالیت جدی‌تری نسبت به استحکام بخشی سازه‌ای بنا داشته باشد.
 
او اما به‌ بخش شرقی بنای قلعه اشاره کرد که ترک‌های کمتری روی آن ایجاد شده، به‌گفته حیدری، پیش‌بینی‌های حفاظتی در قلعه لحاظ شده است و آسیبی که در مقایسه با زمان جنگ بر قلعه وارد شده بیش از یک درصد نیست.
 
شوش زبان ندارد
نخستین خبری که از شوش در این هفته منتشر شد، این بود که یکی از کهن‌ترین پایتخت‌های ایران، امروز برای جهانی شدن، با مشکلات و موضوعات زیادی دست و پنجه نرم می‌کند. می‌گویند، عده‌ای از کارشناسان گرد هم آمده‌اند و قصد جهانی کردن این محوطه باستانی را دارند؛ این همه اما جای خالی زبان شوش را که طی هشت سال گذشته بریدند و از حلقوم‌اش بیرون کشیده‌اند نمی‌گیرد. قرار بود مدیران تازه، به جای زبان بریده شوش باشند و درد این محوطه را بگویند، اما هنوز زبان خود هستند.
 
زبان شوش را سال‌ها قبل از حلقوم‌اش بیرون کشیدند. زمانی که ساخت و سازهای بی‌رویه به جان عرصه و حریم‌اش افتاد و وقتی فریاد می‌کشید تا صدایش را بشنوند، زبانش‌ را بریدند تا لال بماند. قرار بود، مدیران جدید، به جای زبان بریده شوش سخن بگویند، اما باز هم صدایی از شوش بیرون نیامد و حالا این پهنه باستانی، با زبان اشاره سخن می‌گوید و هنوز هم دردهای بی‌شماری دارد.
 
به گزارش CHN بردن خبرنگاران به شوش، امیدهایی را برای شنیدن صدایی همسو با این محوطه باستانی زنده کرد. به نظر می‌رسید قرار است شوش، پس از 8 سال از زبان مسئولان سخن بگوید و این‌بار نه از وعده‌ها که حقیقت موجود را آن‌گونه که هست، بازگو کند. امیدهایی که خیلی زود به همان دوران گذشته نه چندان روشن بازگشت.
 
ثبت محوطه باستانی شوش در فهرست میراث جهانی تکاپو در سامان‌ بخشیدن به این محوطه چندهزار ساله خوزستان را بیشتر کرده‌است؛ در این شکی نیست، اما شاید مسئولان امروز هم نمی‌دانستند، با چه وضعیت اسفباری مواجه هستند.
 
گودال باغچه آشغال‌دانی شد
خانه تاریخی که قدمت آن به دوران صفوی می‌رسد، آشغال‌دانی شد. این خانه تاریخی در شهر بادگیرها قرار داشته و در فهرست میراث ملی ایران جای دارد. معماری این خانه در جهان به گودال باغچه معروف است.
 
یک فعال حوزه میراث فرهنگی از آشغال دانی شدن یک خانه تاریخی دوره صفویه در یزد خبر داد.
 
امیرترقی نژاد درباره شرایط فعلی این خانه توضیح داد : خانه تاریخی ملک ثابت یزد یکی از بی نظیرترین خانه های تاریخی در کشور محسوب می شود که در حال حاضر توسط اهالی محل به آشغال دانی تبدیل شده است.
 
او با اشاره به اینکه این خانه با معماری گودال باغچه در سطح جهان تک و تنها محسوب می‌شود، به chn گفت:این خانه با قدمت دوره صفویه با شماره 24429 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.
 
ترقی نژاد در ادامه با تاکید به اینکه خانه تاریخی ملک ثابت نیازمند مرمت فوری نیز است، تصریح کرد: سال‌ها است که این خانه بدون متولی خاص به حال خود رها شده است.
 
او گفت: این خانه‌ بخشی از معماری نفیس جهان را نشان می‌دهند که باید جدی‌تر از گذشته به آن‌ها توجه کرد.
 
موزه صنعت شیر در اولین کارخانه شیر پاستوریزه 
این هفته عضو شورای شهر تهران، با حضور در منطقه 18، ضمن بازدید از نخستین کارخانه شیر پاستوریزه در ایران، از احداث موزه صنعت شیر در آینده ای نزدیک خبر داد. مسجد جامعی و تهرانگردان صبح روز جمعه به منطقه 18 رفتند و از اولین کارخانه شیر پاستوریزه در ایران، بازدید کردند.
 
به گفته مدیرعامل این واحد تولیدی‏، کار احداث این کارخانه توسط مهندسان آلمانی و با سرمایه گذاری یونیسف در سال 1333 شروع شد و در سال 1336 با هدف تولید شیر پاستوریزه برای کودکان مورد بهره برداری قرار گرفت.
 
مسجدجامعی پس از بازدید از بخش های مختلف این کارخانه و گفتگو با کارمندان خط تولید، گفت: این کارخانه به لحاظ تاریخی اهمیت زیادی دارد و باید سابقه تاریخی آن به شکلی در معرض بازدید علاقه مندان قرار گیرد.
 
وی افزود: ما باید برای حفظ حافظه تاریخی کشورمان تلاش کنیم. حفظ دستگاه های اولیه کارخانه شیر پاستوریزه و نشانه‌هایی که در این کارخانه وجود دارد جزو حافظه تاریخی صنعت شیر در کشور ماست که باید حفظ شود.
 
عضو شورای شهر تهران اظهار داشت: با توجه به ظرفیت های این کارخانه، این مجموعه می‌تواند به یک مجموعه صنعتی شیر در کشور تبدیل شود که امیدواریم تمهیدات این کار در اسرع وقت صورت گیرد.
 

قاچاق اشیاء تاریخی دومین رتبه جرایم سازمان یافته 
قاچاق اشیاء تاریخی درحالی دومین رتبه جرایم سازمان یافته را پس از مواد مخدر به خود اختصاص داده است که طبق گفته مدیران حقوقی، قوانین حاکمیتی در ایران برای جلوگیری از قاچاق اشیاء تاریخی کامل نیست و نقاط ضعف چشمگیری دارد.
 
برگزاری سمینار نقش جامعه مدنی در مقابله با قاچاق اموال تاریخی فرصتی فراهم آورد تا مدیران حقوقی سازمان میراث فرهنگی، رییس مرکز خدمات حقوق بین المللی نهاد ریاست جمهوری به همراه کارشناسان و انجمن های مردم نهاد گردهم آیند و به اهمیت موضوع قاچاق اشیاء تاریخی در ایران و راه های پیشگیری و مبارزه با آن بپردازند.
 
 «امید غنمی» مدیر کل امور حقوقی سازمان میراث فرهنگی با تاکید بر اینکه طبق قانون مجازات اسلامی هر گونه ورود و خروج و غیرقانونی اموال و اشیاء فرهنگی و تاریخی قاچاق محسوب می شود گفت: « درحال حاضر هرگونه ورود و خروج غیرقانونی اشیاء تاریخی قاچاق محسوب می شود و قانون نیز برای مبارزه با قاچاقچیان مجازات خاصی را تعیین کرده است».
 
او گفت: قاچاق اموال و اشیاء تاریخی جزو جرایم سازمان یافته به حساب می آید و در حال حاضر قاچاق اشیاء تاریخی بعد از مواد مخدر دومین رتبه را در سازماندهی و پولشویی این نوع جرایم دارد.
 
به گفته مدیر کل امور حقوقی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، قاچاقیان اشیاء تاریخی از این راه پول های هنگفتی به دست می آورند و به همین منظور در کنوانسیون های متعدد بین المللی اقدامات بسیاری برای مقابله و مبارزه با این نوع قاچاق بوجود آمده است.
 
آنطور که غنمی می گوید: ایران نیز نقش موثری در مبارزه با قاچاق اشیاء تاریخی با عضویت در کنوانسیون های متعدد ایفا کرده است. چنانچه تدوین توافق نامه چند جانبه استرداد آثار تاریخی یکی از راه هایی است که سازمان میراث فرهنگی عملکرد قابل قبولی در آن داشته است.
 
مدیر کل امور حقوقی سازمان میراث فرهنگی اما با اشاره براینکه جرایم سازمان میراث فرهنگی تا تاریخ 1/2/92 قابل گذشت بود و از آن تاریخ به بعد سازمان میراث فرهنگی توانست این قانون را به جرایم غیرقابل گذشت تغییر دهد ادامه داد: درحال حاضر بازنگری مجازات اسلامی و جرایم غیرقابل گذشت فرصتی فراهم کرد تا دادستان ها با گزارش های مردمی و سمن ها کار خود را به طور رسمی آغاز کنند.

• < قبلی
• بعدی >