یادمان

نگاهی به میراث فرهنگی در هفته گذشته - حریم ارگ انار می‌شکند، خانه منصوری‌ها عزادار می‌شود

آغاز ساخت و سازها در کنار ارگ انار، اخراج خانه مینایی‌ها از فهرست آثار ملی، بیم و امید بر سر ماندگاری مدرسه طالقانی تبریز تا عزادار شدن خانه منصوری‌ها، همه خبرهایی بودند که این هفته میراث فرهنگی با آن درگیر بود. هفته ای پر فراز و نشیب که به آینده‌ای بهتر در این حوزه چشم دوخته است.

air-jordan-4-retro-cement-x-new-era-chicago-bulls-sneaker-hook-up-hat | adidas jeans trace royal red color code , MnjeShops , Tommy hilfiger iconic tommy backpack pvc

آغاز دوباره ساخت و سازها در 70 متری ارگ انار
ساخت و ساز ضریح شهیدان گمنام در کنار ارگ تاریخی انار دوباره از سر گرفته شد. این در حالی است که معاون حفظ و احیای سازمان میراث فرهنگی پیشتر هشدار داده بود که ممکن است احداث مقبره به حریم منظری ارگ انار خدشه وارد کند. با این وجود، فرماندار انار نظر متفاوتی دارد و می‌گوید که مخالفان این طرح از دوستداران میراث فرهنگی نیستند.
 
هرچند معاون حفظ و احیای سازمان میراث فرهنگی اعلام کرده بود که ممکن است احداث مقبره به حریم منظری ارگ انار خدشه وارد کند و سازمان میراث فرهنگی در حال بررسی نقشه‌های بنای یادبود شهدا است تا در این زمینه نیز مشکلی ایجاد نشود. با این وجود، ساخت و ساز ضریح شهدای گمنام در 70 متری ارگ تاریخی انار آغاز شده‌است.
 
این اقدام ناگهانی که از همان ابتدا با مخالفت دوستداران میراث فرهنگی رو به رو شده بود، این بار با جدیت بیشتری از سوی متولیان آن ادامه پیدا کرد. گرچه برخی از اهالی انار که بسیار نگران روند این اقدامات بوده و چون خواستار احترام بیشتری برای خون شهدا بودند، از مسئولان تقاضا کردند که ضریح شهدا در کنار مجموعه‌ای تفریحی قرار نگیرد.
 
اخراج خانه مینایی از جمع میراثی‌ها
سرانجام خلف وعده مسئولان سازمان میراث فرهنگی حوصله و تحمل وارثان خانه مینایی را به آخر رساند و باعث شد که مالکان این خانه به دیوان عدالت اداری شکایت کنند و اکنون شمارش معکوس خروج این خانه از فهرست آثار ملی و سپس تخریب آن آغاز شده است.
 
خانه مینائی یکی از آثار فاخر شهر تهران در محله منیریه است که به دلیل زیبایی‌های بیرونی و درونی و معماری بنا، توجه همگان را به خود جلب می‌کند و این موضوع باعث شد که این اثر در تاریخ سوم خرداد سال 1386همزمان با آزاد سازی خرمشهر به شماره 19168 در فهرست آثار ملی کشور قرار گیرد.
 
به گزارش کمیته پیگیری خانه‌های تاریخی، در همان ابتدا ثبت این اثر در سال 1385، به ساز و به فروش‌های منطقه قصد خریداری و تخریب این بنا را داشتند که با وعده کارشناسان میراث فرهنگی مبنی بر خرید این خانه از سوی میراث فرهنگی استان تهران و علاقمندی خاندان مینائی بر حفظ میراث پدریشان، این خاندان اجازه ثبت خانه را در فهرست ملی کشور صادر و منتظر خریداری خانه پدریشان شدند. امیدی که هرگز بر آورده نشد.
 
مدرسه طالقانی ثبت ملی می شود؟
مدرسه طالقانی در فهرست آثار میراث فرهنگی جای می‌گیرد. این وعده‌ای است که مسئولان سازمان میراث فرهنگی می‌دهند. این مدرسه در چند ماه اخیر به بهانه نوسازی در آستانه تخریب قرار گرفته است و بسیاری از مردم تبریز به دلیل اعتراض به این اقدام کمپین تشکیل داده و خواستار جلوگیری از تخریب خاطره‌هایشان و بخشی از هویت این شهر شدند.
 
مدرسه طالقانی که بسیاری از مردم تبریز در آن تحصیل کرده وتبدیل به افرادی به نام و سرشناس شدند، در چند ماه اخیر به بهانه نوسازی در آستانه تخریب قرار گرفته است.
 
با این وجود، رییس سازمان میراث فرهنگی آذربایجان شرقی می‌گوید:« این سازمان در حال رای زنی با آموزش و پرورش آذربایجان شرقی بوده و می خواهد این مدرسه را در فهرست آثار ملی ثبت کند.»
 
تراب محمدی، با اینکه تلاش دوستداران میراث فرهنگی برای حفاظت از این مدرسه را مهم می داند اما به CHN می‌گوید که این مدرسه از نظر بنا و معماری چندان حایز اهمیت نیست ولی اکنون با توجه به خواسته بسیاری از مردم تبریز و اینکه بسیاری از بزرگان و اندیشمندان در این مدرسه تدریس و تحصیل کرده‌اند، سازمان میراث فرهنگی قصد دارد تا این مدرسه را در فهرست آثار ملی کند.
 
او همچنین خبر از آغاز رای زنی ها با آموزش و پرورش آذربایجان شرقی را می‌دهد و می‌گوید که به زودی این مدرسه در زمره آثار تاریخی ایران جای می‌گیرد.
 
این وعده در حالی است که دوستداران میراث فرهنگی و بسیاری از مردم تبریز به شدت نگران وضعیت مدرسه طالقانی بوده و به منظور اعتراض به این وضعیت کمپین تشکیل داده‌اند. دبیرستان آیت الله طالقانی (منصور سابق)، یکی از دبیریستان های به نام و قدیمی شهر تبریز به شمار می رود که در سال 1326(یا1325) تاسیس شده است. گفته می‌شود که پرفسور هشترودی در این مدرسه دیفرانسیل به دانش آموزان تدریس می کرده است.
 
عکس با چای قندپهلو!
هر کسی دنبال قفس تنهایی خودش است؛ هر کسی دنبال جایی است که بتواند آرام و ساکت لم بدهد و به رو به رو خیره شود. در سبزوار اگر دنبال چنین جایی بگردید، شاید تنها یک آدرس قدیمی وجود داشته باشد؛ «قهوه خانه عمو شاغلام». در قهوه خانه عمو، نزدیک به هزار عکس سیاه و سفید رنگ و رو رفته روی دیوارهای کوچک قهوه خانه دیده می شود و چشم را زنجیروار دور قهوه خانه طواف می‌دهد، در قهوه خانه عمو می شود عکس دید و چای قندپهلو نوشید.
 
در اینجا همیشه صداها با خرخر رادیوی عمو در هم می پیچید و این زمان است که او دستش به زانو می گیرد، «یا علی» گویان بلند می شود تا به داد سماور برنجی بزرگش برسد، چند لیوان را با آب جوش می‌شوید و ناصرالدین شاه با چای تازه دم توی قوری گرم می شود. در کافه‌ای که حداقل بیست سال از عمرش در حاشیه شهر سبزوار می گذرد و شهره میان همه مسافرانی است که حتی یکبار گذرشان به سبزوار افتاده و ساعتی را به سرعت سفر مجال داده اند و در این قهوه خانه گلویی تازه کرده اند!
 
علف‌های هرز پاسارگاد چیده شد
عملیات پاکسازی علف‌های هرز مجموعه میراث جهانی پاسارگاد به اتمام رسید. این‌درحالی‌است که پیش از این پراکندگی آثار مجموعه پاسارگاد و رویش انبوه علف‌های هرز در این منطقه باعث آسیب‌دیدگی بناها شده بود.
 
در این میان، مسئول میراث فرهنگی شهرستان پاسارگاد از اتمام عملیات پاکسازی علف های هرز مجموعه میراث جهانی پاسارگاد خبر داد و گفت: یکی از اقداماتی که هر ساله در مجموعه میراث جهانی پاسارگاد در قالب فعالیت های حفاظتی انجام می‌شود پاکسازی محوطه از علف‌ها و گیاهان فصلی است که با توجه به گستردگی و پراکندگی آثار و بناها ی موجود در مجموعه هر ساله و در آغاز بهار سطح محوطه پوشیده از علف و گیاهان خودرو می‌شود.
 
«محمد نصیری‌حقیقت» ادامه داد:«در همین راستا محوطه پیرامون بناها با استفاده از کارگران ماهر و ابزار مناسب پاکسازی شده تا رشد گیاهان موجب آسیب رساندن به بناها نشود.»
 
سقوط آزاد؛ سرانجام چهارتاقی نقاره‌خانه!
سقف چهارتاقی نقاره‌خانه در مرحله ریزش قرار گرفت. این چهارتاقی که 2 سال پیش مرمت شد اکنون به‌دلیل نبود رسیدگی‌‌ و حفاظت لازم در مرحله سقوط آزاد قرار گرفته است. مصالحی که در سقف چهار تاقی استفاده شده آجر و سیمان بوده است عاملی که به‌گفته کارشناسان باعث فشار مضاعف به پایه‌ها و احتمال ریزش شده است.
 
به‌گزارش CHN، در حد فاصل چهارتاقی نقار‌ه‌خانه، 3 چهارتاقی دیگر وجود دارد که هم‌اکنون تمامی آن‌ها در حال نابودی هستند. داده‌ها و اطلاعات باستان‌شناسان نشان می‌دهد که از مجموعه چهارتاقی‌ها تنها پایه‌های آن بواسطه استحکامی که داشتند باقی مانده‌اند.
 
«میلاد وندایی»، باستان‌شناس در اینباره به CHN می‌گوید:« چهارتاقی نقاره‌خانه درتوابع استان فارس قرار گرفته است. البته حدفاصل چهارتاقی نقاره‌خانه، بقایای 3 چهارتاقی دیگر است. تحقیقات و مطالعات نشان می‌دهد که در واقع این چهارتاقی‌ها یک مجموعه بوده‌اند که به مرور زمان از بین‌رفته‌اند. درحال‌حاضر تنها پایه‌های آن به‌دلیل استحکامی که داشتند به‌جا مانده است.
 
به‌اعتقاد وندایی، چهارتاقی نقاره‌خانه 2 سال پیش مرمت شد اما به‌دلیل استفاده از بدترین نوع مصالح( آجر و سیمان) در سقف چهارتاقی سبب شده فشار بسیاری به پایه‌ها وارد و سقف را دچار ریزش کند.
 
 خانه منصوری‌ها عزادار شد 
همه اهل راوند می‌دانند که خانه منصوری‌ها عزادار است. سال‌ها از وقف زیباترین بنای راوند به مردم روستا می‌گذرد، مالک آرزو داشت این خانه در عاشورا و روزهای محرم مکانی برای سوگواری‌های مردم باشد اما نشد. روزها از پی هم ‌گذشت و تبدیل به سال و سال‌ها دور و دورتر تا اینکه بالاخره خانه نه در غم عاشورا که در سوگ خود خراب و عزادار شد.
 
واگذاری خانه منصوری‌ها به اهالی روستای راوند به سال‌های دور برمی‌گردد، زمانی‌که برگزاری مراسم عاشورا و عزاداری‌ها در زیباترین خانه راوند آرزوی مالک بود. آرزویی که مالک حتی با وقف خانه به مردم هم به آن دست پیدا نکرد. حالا پس از گذشت سال‌ها خانه خراب و عزادار شده است.
 
اولین روزهای ماه رمضان بود که اهالی راوند طی تماس‌های مکرر با خبرگزاری CHN خبر از خرابی خانه‌ای دادند که روزگاری قرار بود خانه عاشورا شود. آن‌ها گله‌مند بودند از مسئولانی که نام خود را گذاشته‌اند متولی میراث‌فرهنگی. از تبعیض‌ها و نادیده‌گرفتن خانه‌ای که در روستاست، از بهانه‌ آوردن‌ها و مسائلی از این دست.
 
به‌گفته آن‌ها،خانه‌ منصوری‌ها یکی از زیباترین خانه‌های راوند در کاشان است و این خانه با تلاش‌ و پیگیری‌های مردم در فهرست آثار ملی به ثبت رسید اما باز هم شاهد بی‌توجهی و تخریب تدریجی این خانه تاریخی هستیم.
 
آن‌ها اعتقاد دارند، حال که این خانه به ثبت ملی رسیده اما مسئولان میراث‌فرهنگی کاشان حتی شماره‌ی ثبت خانه را اعلام نکردند و پیگیری‌های تلفنی با اداره میراث فرهنگی استان اصفهان منجر به دریافت شماره تبتی 30626 در تاریخ 8/10/ 1390 شد.
 
رویای سیتی‌سنتر در گودال خشت‌مال‌ها
استانداری و مسئولان شهری کرمان در گودال خشت‌مال‌ها خواب سیتی سنتر می‌بینند. رویایی که مسئولان شهری تعبیر آن را به‌ سازمان میراث‌فرهنگی واگذار کرده‌اند و می‌گویند بزرگترین پروژه‌ شهری کرمان است؛ قرار است پروژه درحریم بازار تاریخی و در گودال خشت‌مال‌ها احداث ‌شود. معاون استانداری کرمان می‌گوید که این پروژه تنها نیم طبقه اضافی و 2 متر ارتفاع مازاد دارد.
 
به‌گزارش CHN، میراث‌فرهنگی درخصوص ضوابط محدوده عرصه، اعیان و حریم بازار کرمان 37 بند مشخص دارد. در این بندها تاکید شده که در حریم درجه 2، ارتفاع برای واحدهای مسکونی و تجاری حداکثر دو طبقه، یعنی 5/7 از کف معبر مجاور باشد. این درحالی است که هر‌گونه تخریب، ساخت و ساز احداث بنا، آوار برداری و گودبرداری توسط اشخاص حقیقی و حقوقی در این محدوده تنها پس از مستندسازی بنا و تایید و تصویب طرح و صدور مجوز از سوی سازمان میراث‌فرهنگی امکانپذیر است.
 
از سوی دیگر مسئولان شهری به مشکلات و معضلات گودال خشت‌مال‌ها اشاره می‌کنند. آن‌ها معتقدند در این منطقه افراد معتاد رفت‌و آمد کرده و محله را دچار چالش‌های بسیاری کرده‌اند.
 
دیوار خانه بهنام را گرافیتی کردند
افرادی با هویتی ناشناس دیوارهای یکی از قدیمی‌ترین و زیباترین خانه‌های شهر تاریخی تبریز را گرافیتی کردند. این خانه پیشتر به نقاشی‌های قاجاری‌اش معروف بود. نقاشی‌هایی که دیگر اثری از آن باقی نمانده‌است.
 
خرین مشاهدات از خانه بهنام تبریز نشان می‌دهد افرادی با هویتی ناشناس روی همه دیوارهای آن طرح های گرافیتی ثبت کرده‌اند. این خانه پیشتر به نقاشی‌های قاجاری اش معروف بود؛ نقاشی‌هایی که دیگر اثری از آن باقی نمانده است.
 
هرچند که خانه بهنام از جمله قدیمی‌ترین خانه‌های تاریخی شهر تبریز به شمار می‌رود که در اواخر دوران زندیه و اوایل دوران قاجار، به عنوان خانه مسکونی ساخته و در زمان ناصرالدین شاه قاجار، نوسازی و با نقاشی‌هایی تزیین شده بود اما امروز چهره ای جدید از این خانه به بازدیدکنندگان نشان داده می شود.
 
اعتراض جامعه دانشگاهی به استاندار فارس جامعه دانشگاهی
چندی پیش بافت تاریخی شیراز دوباره دستخوش آماج حملات مسئولان و نهادهای شهری شد. غلامحسین معماریان، دانشیار دانشگاه علم و صنعت ایران به نمایندگی از جامعه دانشگاهی با نوشتن نامه‌ای‌ به استاندار فارس مراتب اعتراض خود را اعلام کرد.
 
به‌گزارش CHN، شیراز در سی سال گذشته آماج بدترین نوع تخریب در بافت تاریخی بوده است که آنرا می‌توان بدتر از تخریبهای 80 سال پیش دانست. خیابان روبروی شاه چراغ، طرح بین الحرمین و اکنون طرح کنار گذر مسجد نو. این‌درحالی است که بخش اعظم تخریب‌ها تدریجی و درون بافت اتفاق می‌افتد. در 90 سال پیش شیراز حدود 6500 خانه تاریخی داشته است و اکنون با تدابیر برخی از مسئولین تنها چند خانه باقی مانده است.
 
در این نامه آمده است:خبر تخریب بخشی از بافت تاریخی جنوب و غرب مسجد نو شیراز علاقمندان به فرهنگ ایرانی اسلامی را شدیداً متاثر کرد.
 
غلامحسین معماریان در این نامه با خطاب قرار دادن استاندار شیراز گفت: در هیچ جای این کره خاکی مانند ایران با تاریخ خود اینگونه نمی کنند. موضوع تخریب و تداخل غیر مسئولانه در بافت‌های تاریخی حدود 50 سال است که نه‌تنها در کشور‌های پیشرفته اتفاق نمی‌افتد بلکه در کشورهای جهان سوم هم چنین چیزی دیده نمی‌شود.
 
تمام شهرهای تاریخی در جهان مشکلات عدیده‌ای دارند اما رویکردشان حذف مساله نیست. همه متخصصان بافت‌های شهرهای تاریخی ایران می‌دانند که به‌دلایلی مشخص بخصوص سوء مدیریت بخشهایی از شهر دارای مشکلاتی است اما هیچ متخصص متعهد و آگاه به علم روز حکم تخریب و نابودی تاریخ خود و ملت‌اش را امضا نمی‌کند.

• < قبلی
• بعدی >